“Dünya genelinde yaşanan artışa rağmen Türkiye kökenli göçmenlerin anavatana gönderdikleri para miktarı her geçen yıl azalıyor.”
TR724’ten Yazarlarından Gazeteci Hasan Cücük’ün Haber-İncelemesi şöyle;
Yine bir izin sezonu geldi çattı. Avrupa’da okulların tatil olmasıyla yüzbinlerce Türk, anavatan yolunu tutmaya başladı. Yıllar geçtikçe gurbetçilikten ‘Euro Türkler’e evrilenlerin tatil anlayışı da değişti. İlk kuşak için izin demek, geride bıraktıklarıyla hasret gidermekti. Yeni nesil için ise, Türkiye demek daha çok deniz, kum, güneş olarak tanımlanan güney sahilleri oldu. Değişen sadece izin anlayışı olmadı. Avrupa’da yaşayan Türklerin, Türkiye’ye gönderdiği para miktarı da önemli ölçüde azaldı.
Yıllar önce Avrupa’ya misafir işçi olarak gelen Türkiye kökenli göçmenler, istihdam açığını kapatarak Avrupa’nın birçok ülkesinde ekonomiyi canlandırmakla kalmamış, anavatana gönderdikleri paralarla da özellikle 1970’lerde yaşanan ekonomik darboğazdan çıkışta etkin bir rol oynamıştı. İlk yıllarda gurbetçilerin neredeyse tamamı, zaman zaman temel ihtiyaçlarından bile tasarruf yaparak Türkiye’deki yakınlarına para gönderiyordu. Göçün 60. yılının geride bırakmaya hazırlandığımız günümüzde ise bu durum hızla değişiyor. Yapılan araştırmalar, gurbetçilerin memlekete gönderdikleri paranın giderek azaldığını gösteriyor. Diğer bir ifade ile Avrupalı Türklerin memleketle ekonomik bağları hızla kopuyor.
Dünya Bankası tarafından geçtiğimiz günlerde yayınlanan bir rapora göre, yurtdışında yaşayan farklı milletlerden göçmenlerin memleketlerine gönderdikleri para miktarı her geçen yıl artıyor. Öyle ki Tacikistan (yüzde 47), Liberya (yüzde 31), Kırgızistan (yüzde 29) gibi ülkelerde yurt dışında yaşayan vatandaşlardan gelen para miktarı gayri safi milli hasıla içinde ciddi bir oran teşkil eder hale geldi. Dünya Bankası’nın değişik ülkelerde faaliyet gösteren bankalardan aldığı bilgilerle OECD verilerini esas alarak hazırladığı rapora göre; Hindistan, Çin ve Filipinler en fazla para gönderilen ülkelerin başında geliyor. Dünya Bankası uzmanlarına göre, dünya genelindeki göçmenler tarafından kayıtdışı olarak anavatana gönderilen paranın miktarı 300 milyar dolardan fazla.
Dünya genelinde yaşanan artışa rağmen Türkiye kökenli göçmenlerin anavatana gönderdikleri para miktarı her geçen yıl azalıyor. Gurbetçiler, 1970 ile 2000 yılları arasında yurtdışından gönderdikleri paralarla ülke ekonomisine çok ciddi katılarda bulunuyordu. Gurbetçiler tarafından Türkiye’ye gönderilen paranın artması uluslararası para transferi yapan Western Union ve Money Gram gibi kuruluşlar arasında rekabet oluşmasına neden olmuştu. Bu kuruluşlar, hazırladıkları Türkçe kampanyalarla gurbetçilerin ilgisini çekmeye çalışıyordu. Ancak gurbetçilerin aynı katkıyı günümüzde de sürdürdüğünü söylemek çok zor. 1998’de yurtdışında yaşayan 2,8 milyon gurbetçi, Türkiye’ye 8,2 milyar dolar para göndermişti. Günümüzde Türkiye kökenli göçmen sayısı neredeyse 2 kat artmasına rağmen gönderilen para miktarı ancak 1,5 milyar dolar civarında bulunuyor.
Peki, ne olmuştu da Türkiye kökenli göçmenler memlekete para göndermekten vazgeçmişti. Söz konusu araştırmada işaret edilen düşüşün temel nedenleri neler? Bunu anlamak için Türkiye kökenli gurbetçilerin Avrupa’daki ‘göç’ serüvenine derinlemesine bir bakış şart. Zira yıllar evvel Avrupa’ya misafir işçi olarak gelen nesil ile Avrupa’da doğup büyüyen yeni nesil sosyo-ekonomik olarak birbirinden oldukça farklı bir profil çiziyor. İlk nesil her ay düzenli olarak Türkiye’ye para gönderiyordu. Yeni neslin ise tatil yaptığı otele ödediği para dışında Türkiye ile herhangi bir ekonomik bağı kalmadı. Bunda elbette sosyal ve kültürel bağların da zayıflamasının büyük etkisi var.
Diğer taraftan gurbetten memlekete akan paranın azalmasını Avrupa’daki Türkiye kökenli göçmenlerin ekonomik durumunun eskiye nazaran daha kötü olmasına bağlamak da doğru değil. Zira Avrupa’daki Türkiye kökenli göçmenlerin ekonomik durumu eskiye nazaran daha kötü değil. Son yıllarda yapılan birçok araştırma, Avrupa’daki Türkiye kökenli girişimci sayısının ve bu girişimcilerin Avrupa ekonomisine sağladığı katma değerin hızla arttığını gösteriyor. Halihazırda Avrupa’da faaliyet gösteren Türkiye kökenli girişimci sayısının 150 bin civarında olduğu tahmin ediliyor. Bu girişimcilerin yıllık toplam cirosu ise 60 milyar Euro’nun üzerinde. Dolayısıyla Avrupalı Türklerin ekonomik olarak her geçen yıl daha iyi bir seviyeye geldiği ortada.
Türkiye’ye gönderilen paranın azalmasında geçmişte Avrupa’da yaşayan binlerce gurbetçiyi dolandıran holdinglerin oluşturduğu güven bunalımının da büyük etkisi var. Avrupa’da ‘holdingzedeler’ olarak bilinen binlerce gurbetçi Türkiye’de herhangi bir kuruma yatırım yapmak istemiyor. Diğer bir ifade ile sütten ağzı yanan holdingzede gurbetçiler yoğurdu üfleyerek yiyor. Holdingzede krizinin akabinde TBMM’de kurulan Araştırma Komisyonu’nun 300 sayfalık raporuna göre, 42’si tabela holdingi olmak üzere toplam 62 holdingin 150-200 bin kişiyi 5 milyar Euro civarında dolandırdığı tahmin ediliyor. Bu rakamın çok daha fazla olduğunu savunanlar da var.
Kısacası artık Euro Türkler hem parayı kıstı hem izin anlayışını değiştirdi. İlk kuşağın tersi bir durum var artık. O yüzden adı gurbetçiden, Euro Türk oldu. İlerleyen yıllarda tatil için Türkiye’ye gidenlerin sayısında da büyük azalma olacağı tahmini bir kehanet olmayacaktır.
Kaynak: TR724
