Covid–19 salgınından korunmanın aşıdan sonra en önemli yollarından biri olan maske kullanımı, son 1 yıldır hayatın parçası haline geldi.

Özellikle virüsün mutasyona uğramasıyla birlikte artan vaka ve ölüm oranlarına karşı çift maske kullanımı da giderek yaygınlaştı.


Peki, çoğunlukla kapalı alanda çalışan kesim tarafından gün boyu takılmak zorunda kalan maskeler, uzun vadede başka sağlık sorunlarına yol açabilir mi?

"TÜRK STANDARTLARI ENSTİTÜSÜ SERTİFİKALI MASKELER KULLANILMALI"

Gazete Duvar'dan Müzeyyen Yüce'nin haberine göre, İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Osman Erk, bu süreçte doğru maske kullanımının çok önemli olduğunu vurguladı.

Türk Standartları Enstitüsü sertifikalı maskelerin kullanılmasına özen gösterilmesi gerektiğini ifade eden Erk, maske kullanırken dikkat edilmesi gereken hususları şu şekilde açıkladı:

“Maske tercih ederken kurumlar tarafından sertifikalı olan maskeler tercih edilmeli, nemlenme ve kirlenme olduğunda ise mutlaka maskeler belirli aralıklarla değiştirilmeli. Buna bir zaman aralığı verecek olursak gün içinde 3–6 saatte bir maskeleri değiştirmek uygun olabilir. Bir maske 2 saat takılmamalı. Ayrıca burunu ve ağızı tam kavrayacak maskelerin kullanılması sağlık açısından da önemli bir husus. Bu yüzden cerrahi maskeler en önce tavsiye edilen maskelerdir. Maskelerin marketlerden önce eczanelerden alınması daha doğru olandır.”

"MASKELER DOĞRU KULLANILDIĞINDA BİR SAĞLIK SORUNUNA NEDEN OLMAZ"

Maskeler için çok fazla spekülasyon olduğunu, bu süreçte “fayda –zarar” hesabı yapmanın daha doğru olacağını belirten Erk, “Maskelerin herhangi bir sağlık sorununa yol açacağına dair bilimsel bir kanıt yok. Biliyorsunuz bu maskeleri cerrahlar takarak bazen 24 saat sürecek şekilde kapalı ortamda ameliyat yapıyorlar. Şu ana kadar bir sağlık sorunu görülmedi. Maskeler doğru kullanıldığında akciğer hastalıkları, kalp rahatsızlıkları gibi bir sağlık sorununa neden olmaz. Şu süreçte maske takmak alternatifi olmayan önlemlerden bir tanesidir. Maske kullanılmasının uzun vadede sağlık sorunlara neden olacağı kaygılarının yersiz olacağını düşünüyorum. Maskelerde oksijen almayı ve karbondioksit vermeyi engelleyecek bir yapı söz konusu değil” ifadelerine yer verdi.

"SAĞLIK SORUNA YOL AÇABİLMESİ İÇİN BU MASKELERİ 10’LARCA YILDIR KULLANILIYOR OLMASI LAZIM"

Maskelerin uzun vadede sağlık sorununa yol açabileceğine dair “Ancak 10’larca yıl kullanımda mümkün” diyen Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Bülent Tutluoğlu da şöyle konuştu:

“Maskelerin kandaki oksijen oranını etkilemediğine ilişkin çalışmaların yanında çift maske kullanan kişilerde oksijen saturasyonlarında 2 birimlik bir düşme gözlemleyebiliyoruz. Ama maskeleri çıkardığımızda kandaki oksijen yeniden artıyor. Uzun vadede bir sağlık soruna yol açabilmesi için bu maskelerin 10’larca yıldır kullanılıyor olması lazım. O zaman solunum hastalıklarına neden olabilir, var olan solunum hastalıklarını tetikleyebilir. Ancak şu an öyle bir durum söz konusu değil. Şu süreçte fayda- zarar ilişkisine bakıldığında “maske takılmasın” demek mümkün değil. Olabildiğince doğru maskenin kullanılması gerekiyor. Özellikle toplu ulaşımlarda ve kalabalık ortamlarda N95 veya FFP2 gibi maskelerin kullanılması öneriliyor. Yıkanabilir kumaş maskeleri önermiyoruz.”

Tutluoğlu, spor yaparken kesinlikle maske takılmamasını önerdiklerini ifade ederek, başka insanlarla temas edilmeyen açık alanlarda da maske takılmasına gerek olmadığını kaydetti.

MASKE KULLANIMA BAĞLI CİLT PROBLEMİ: ÇENE BÖLGESİNDE OLUŞAN AKNELER

Türk Dermatoloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Sema Karaoğlu ise Covid–19 döneminde maske kullanımına bağlı deride oluşan olumsuzluklar hakkında da uyarılarda bulundu. Gün boyu takılan maskelerin sentetik metaryelden yapılması ve yanlış kullanımının ciltte tahrişlere ve akne gibi problemlere neden olabildiğini ifade eden Karaoğlu, "Maske kullanımına bağlı olarak karşılaştığımız en sık şikâyet; çene bölgesinde ve maskelerin kapattığı alanlarda oluşan aknelerdir. Mekanik etkilerle oluşan “Maskakne” dediğimiz bu terim koronavirüsü hastalığıyla birlikte tıp literatürüne de girmiş oldu. Nefes alıp verdikçe maske altında nemli bir ortam oluşmaktadır. Maskeye bağlı olarak o alanda karbondioksit oranının artması, oksijenlenmenin bozulması, maskenin cildi tahriş etmesi ve sebep olduğu nemli ortam deri florasında da bulunabilen bakterilerin ya da diğer bakterilerin burada çoğalmasına yol açarak akne oluşmasına neden olmaktadır” şeklinde konuştu.

"KİŞİNİN MASKENİN İÇERİĞİNDEKİNDEKİ BİR MADDEYE ALERJİSİ VARSA KAÇ MASKE TAKTIĞININ ÖNEMİ YOK"

Dr. Sema Karaoğlu, sık olmasa da latex allerjisi olan kişilerde maskede kullanılan lastikler nedeniyle alerjik reaksiyonlara rastladıklarını söyledi. Kullanılan maskeye karşı alerjik bir reaksiyon geliştiyse takılan maske sayısının bir önemi olmadığına dikkat çeken Karaoğlu, “Çok maske taktım alerji oldum diye bir durum söz konusu değil yani. Önemli olan alerji olan madde ile temas. Kişinin maskenin içeriğindeki bir maddeye alerjisi varsa bir tane de taksa üst üste üç tane de taksa fark etmiyor. Alerji varsa maskenin temas ettiği yerlerde kızarıklık, kaşıntı, kuruluk, kepeklenme ve kaşıntıya bağlı lezyonlar şeklinde görülüyor. Bir de maskelerin sıklıkla değiştirilmemesinden veya üst üste takılmasından kaynaklanan tahrişler var. Tahrişler de maskelerin sıkı veya çok gevşek olup sürtünmenin artması sonucu oluşuyor. Sürtünme sonrası deri yüzeyinin bütünlüğünün bozulmasıyla renkte koyulaşma ve kepeklenme gibi durumlar söz konusu olabiliyor” dedi.

MASKE KULLANIMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

Maske kullanımında dikkat edilmesi gereken hususlarını da anlatan Karaoğlu, şu noktalara işaret etti: “Maske kullanırken ayarlanabilir askılı bir maske aparatı ve burun köprüsüne maskenin tel kısmının bükülerek iyice oturtulması sürtünmeyi azaltmaktadır. Bu da nemlenmeyi azaltacağından hem tahrişler önlenecek hem de akne oluşumuna zemin hazırlanmayacaktır. Uzun süre maske takanların, maskenin nemlendiğini anladığı andan itibaren maskelerini değiştirmeleri gerekli. Maskeler, burnun altında veya çene üzerine indirilerek kullanılmamalı, kirlendiği, nemlendiği hissedildiğinde hemen değiştirilmeli. Yıkanılabilir maske kullanılıyorsa pamuklu olanları tercih edilmeli ve günlük mutlaka yıkanmalı. Cerrahi maskeleri ise günde en az iki kez değiştirmekte fayda var.”