Uluslararası basın örgütleri, sansür yasasını kınadı: Bilgi akışını suç haline getirmek için tasarlanmış bir yasa

Yirmi iki uluslararası medya özgürlüğü, ifade özgürlüğü ve gazeteci örgütü, milletvekillerine, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) iktidar ittifakı tarafından 4 Ekim’de TBMM Genel Kurulu’na sunulan “dezenformasyon ve yalan haber” yasa tasarısına karşı oy kullanmaları çağrısında bulundu.

İlk olarak Haziran ayında meclise sunulan ancak iki iktidar partisi arasındaki görüş ayrılıkları nedeniyle komisyon aşamasından sonra ertelenen tasarı, sivil toplum ve gazetecilik camiasından gelen sert eleştirilere rağmen bu hafta hiçbir değişiklik yapılmadan yeniden Meclis Genel Kurulu’na sunuldu.

Tasarı, Türkiye’de 2023 yılında yapılacak genel seçimler öncesinde hükümetin kamusal tartışmayı daha da bastırmasına ve kontrol etmesine olanak sağlayacak şekilde, çevrimiçi bilginin kapsamlı bir şekilde sansürlenmesi ve habercilik faaliyetlerinin kriminalize edilmesi için bir çerçeve sunduğu gerekçesiyle eleştiriliyor.

Yapılan açıklamada, tasarının öngördükleri şöyle özetlendi:

– Korku veya panik yaratmak, ülkenin iç veya dış güvenliğini, kamu düzenini ve toplumun genel sağlığını tehlikeye atmak amacıyla kasıtlı olarak “dezenformasyon ve yalan haber” yayınlamaktan suçlu bulunan kişiler için üç yıla kadar hapis cezası.

– Bilginin anonim hesaplardan, kimliğini gizleyen bir kişi tarafından ya da bir örgütün faaliyetlerinin bir parçası olarak yayınlanması durumunda cezanın yüzde 50 oranında artırılması.

– Basın kanununun internet haber sitelerini de kapsayacak şekilde genişletilmesi. Bu sayede hükümet, Basın İlan Kurumu’nun (BİK) genişletilmiş rolünü kullanarak, yazılı basında olduğu gibi eleştirel yayın organlarını dışlarken, internet üzerinden propagandayı finanse edebilecek.

“Muğlak bir ifade ile oluşturulmuş olan dezenformasyon ve ‘kasıt’ tanımlarıyla, Türkiye’nin son derece siyasallaşmış yargısı tarafından denetlenen tasarı, milyonlarca internet kullanıcısını da cezai yaptırım riskiyle karşı karşıya bırakacak ve 2023 seçimleri öncesinde kapsamlı bir sansüre ve otosansüre yol açabilecektir” denilen açıklamada Medya özgürlüğü ve insan hakları örgütlerinden oluşan bir konsorsiyumun, dezenformasyon yasa tasarısının sonuçlarını siyasetçiler ve medya paydaşlarıyla tartışmak ve bağımsız gazetecilerin özgür ve adil seçim ilkelerine uygun olarak kamu meselelerini haberleştirmede karşılaştıkları zorlukları ele almak üzere 12-14 Ekim tarihleri arasında Türkiye’yi ziyaret edeceği de bildirildi.

İmzalayanlar:

Amerika PEN

Article 19

Articolo 21

Avrupa Basın ve Medya Özgürlüğü Merkezi (ECPMF)

Avrupa Gazeteciler Derneği (AEJ)

Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ)

Bağımsız Gazetecilik Platformu P24

Danimarka PEN

Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ)

Gazetecilikte Kadınlar Koalisyonu (CFWIJ)

Güneydoğu Avrupa Medya Kurumu (SEEMO)