Strazburg’da bulunan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), ASSEDEL derneğinin başvurusu üzerine bu sabah Meriç üzerinden Yunanistan’a geçen, maskeli kişilerce saldırıya uğrayan ve geri itilme (pushback) korkusu yaşayan aralarında çocukların da bulunduğu 52 sığınmacının “sınır dışı edilmemesi” yönünde ihtiyati tedbir kararı verdi.
Human Rights Assistance Project (İnsan Hakları Yardım Projesi) hesabından yapılan paylaşımda, “Yunanistan’dan Kürt kimlikleri, siyasi ve cemaat bağlantıları nedeniyle iltica talebinde bulunan, kar maskeli kişilerce bıçaklı saldırıya uğrayarak geri gönderilmeye zorlanan grup hakkında derneğimiz tarafından AİHM’e yapılan başvuru olumlu sonuçlanmış, tedbir kararı verilmiştir.” denildi.
AİHM’in ASSEDEL’e ilettiği kararda, Yunanistan otoritelerine hukuki yükümlülükleri hatırlatıldı ve sığınma talebinde bulunan 52 kişinin “Yunanistan’dan çıkarılmamasına ve bir sonraki ihtara kadar yiyecek, su ve yeterli tıbbi bakım sağlanmasına karar vermiştir” ifadelerine yer verildi.
AİHM, 27 Mart 2023’te 7 sığınmacı hakkında ve 13 Haziran 2023’te 56 sığınmacı hakkında yapılan başvurularda da sığınmacıların geri itilmesini yasaklamıştı.
Geçici (ihtiyati) tedbir kararı nedir?
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, AİHM İçtüzüğü’nün 39’uncu maddesi gereğince (Rule 39), Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne taraf herhangi bir Devlet hakkında geçici tedbir kararı verebilir.
Geçici tedbirler, AİHM’in yerleşik uygulamalarına göre telafisi mümkün olmayan bir zararın meydana gelmesine ilişkin olası bir riskin söz konusu olduğu hallerde uygulanan acil durum tedbirleridir.
Bu tedbirlerin alınmasına AİHM’de görüşülen davayla bağlantılı şekilde ve AİHM’in söz konusu davanın kabul edilebilirlik veya esası hakkında vereceği karara halel getirmeksizin karar verilir.
Mahkeme, başvuranın ciddi ve geri dönüşü bulunmayan bir zarara uğrama riskinin son derece büyük olduğu durumlarda, bu tür talepler konusunda istisnai olarak geçici tedbir kararı vermektedir. Bu tür tedbir kararları daha sonra ihlalden sorumlu olan Hükümete tebliğ edilmektedir.
En tipik durumlar, sınır dışı etme ya da iade kararının uygulanması durumunda, başvuranların yaşamlarının tehlikeye girmesinden korktukları (yaşam hakkı) ya da yasaklanmış olan kötü muameleye maruz kalma tehlikesinin (işkence ya da insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele yasağı) söz konusu olduğu durumlardır.
Daha istisnai durumlarda bu tedbirler, adil yargılanma hakkı ve özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı ile ilgili olarak da uygulanmaktadır.
