UNICEF 2017 raporunda Türkiye son sıralarda…
İktidar tüm muhalif sesleri korkutup sindirerek susturduktan sonra, ele geçirdiği basın gücünü her fırsatta kendi reklamında kullandı. Kendileri göreve geldiğinden bu yana her şeyin iyi gittiğini, ülkenin şaha kalktığını, diğer ülkelerin Türkiye başarısını kıskandığını anlatarak toplumu kandırmaya çalıştı. Ancak, uluslar arası karşılaştırmalar 16 yıldır yönetimde olanların ülkeyi nereye getirdiklerini tüm çıplaklığı ile ortaya koyuyor. UNİCEF’in 2017 yılında yayınladığı rapor da bunlardan biri.
UNİCEF (Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu), Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme doğrultusunda ülkelerin çocuklar için verdiği sözlerin yerine getirilmesini takip amacıyla 1989 yılında kuruldu. Ülkelerde çocukların refahını artırmak, potansiyellerine ulaşma olanağını sunmak için çalışma başlattı.
Erken çocukluk döneminde sağlıklı beslenme beyin gelişimini etkilediği, çocukluğun yoksulluk içinde geçmesinin ömür boyu sürecek kalıcı hasarlar bıraktığı için, bu sorunu çözme UNICEF’in en önemli hedeflerinden biri haline geldi. Ülkelerden derlediği verilerle karşılaştırma raporları hazırlamaya, ortalamalardan hareketle problemli ülkeler hakkında gerekli uyarıları yapmaya başladı.
UNICEF’in çocukların yaşam şartlarıyla ilgili en son raporu 2017 Haziran ayında yayınladı: Raporda ülkeler, çocukların yaşamını etkileyen yoksulluk, açlık ve gıda güvenliği, sağlıklı yaşam, herkes için kaliteli eğitim, iş ve ekonomik gelişme, eşitsizliklerin azaltılması, şehir ve toplum yaşamı, barış ve adalet gibi birçok yönden karşılaştırıldığı görülüyor.
UNICEF 2017 RAPORUNDA TÜRKİYE SON SIRALARDA
Rapora göre, genel sıralamada Türkiye’nin 41 ülke arasında 37. sırada yer aldığı aktarılıyor. Açlığı ortadan kaldırmada 40’ıncı, çocukların yaşamı için gerekli sağlık şartlarını sağlamada 37’inci, eğitim kalitesinde 41’inci yani son sırada yer aldığı görülüyor. Geçtiğimiz günlerde rapordaki bu veriler ulusal ve uluslararası basın kuruluşlarında haber olarak yer aldı. Yazımızda raporun detayları arasında bulunan basının gözünden kaçmış bazı önemli hususlara yer vereceğiz.
Öncelikle raporlardaki veriler, AKP iktidarının tüm enerjisini ülkedeki kurumları ele geçirmeye yoğunlaştırdığı son döneme ait değil. Ülkede olumlu işler yapılıyor izlenimi verdikleri, dünyanın da gayretlerini önemsedikleri döneme ait. Eğer 2014’ten sonraki verilere ulaşılabilirse, ülkenin daha da problemli olduğu görülecektir.
AÇLIĞIN ÖNLENMESİ VE GIDA GÜVENCESİNDE TÜRKİYE SON SIRALARDA
Raporda verilen grafiklerden biri(Figüre G2): Açlığın önlenmesi ve gıda güvenliğinin sağlanması bakımından 0-14 yaş arası çocukların karşılaştırıldığı sıralamada, Türkiye ve Meksika 41 ülke arasında son iki sırada en kötü iki ülke durumda olduğu görülüyor.
Bu grafikte basında yer almayan çok önemli bir veri göze çarpıyor. En düşük performansa sahip ülke ile en yüksek değere sahip ülke arasında 48 puan fark var. Türkiye en yüksek performanslı ülkenin 40 puan gerisinde, tüm ülke ortalamasının 28 puan altında kalarak, gıda güvensizliği ve açlığın önlenmesi açısından hemen üstündeki ortalamanın 13 puan altındaki Malta’dan bile, 2 kat daha kötü durumda.
2014-15 yılında 0-15 yaş arasında gıda güvencesinden yoksun çocukların oranı bakımından(figüre 2.1) Türkiye sondan ikinci sırada. Dünya ortalaması %12,7 iken ülkemiz %33,4 ile ortalamadan 2,5 kat daha kötü, son dönemde krizlerle boğuşan Yunanistan, dibimizdeki Kıbrıs’tan bile iki kat daha kötü durumdadır.
Erken çocukluk döneminde açlıkla boğuşan çocukların beyin gelişimindeki yetersizlik tüm hayatını etkiler
BEBEK ÖLÜMLERİ BAKIMINDAN TÜRKİYE SONDAN İKİNCİ SIRADA
Bebek ölüm oranları bakımından ülkelerin karşılaştırılmasında(figüre 3.1), sıralamaya katılan ülkelerde bebek ölüm oranlarının ortalaması 2,8 iken, Türkiye’de bebek ölüm oranı ortalamanın 2 katından fazla 7,3 olarak verilmiş. Meksika ve Türkiye, Bulgaristan ve Şili gibi ülkelerin de altında en kötü iki ülke durumdadır.
Ayrıca ölüm oranlarını azaltamayan ülkelerde bebek hastalık oranları da yüksektir. Bu açıdan yapılan karşılaştırmalarda Türkiye sondan ikinci sıradadır.
Çocukluk döneminde hastalıkları önlenmede başarılı olamayanlar çocuklarda kalıcı hasarlara açık ülkelerdir.
EĞİTİM KALİTESİ BAKIMINDAN TÜRKİYE SON SIRADADIR
Eğitim kalitesi ve kaliteli eğitimin yaygınlaştırılması açısından 15 yaş grubuna kadar olan çocuklar arasında yapılan karşılaştırmada(figüre G4), Türkiye son sıradadır. Temel öğrenme yeterlilikleri olarak bilinen okuma, matematik ve fen yeterliliklerinde 15 yaş grubundaki çocukların durumu açısından Türkiye ortalamanın 32 puan altında son sırada yer almıştır.
Bu yaştaki öğrenme yetersizliği tüm hayata başarısızlık olarak yansıyacaktır.
Alttaki grafiğe göre(figüre 4.1) Türkiye 2012 yılında biraz iyileşme göstermiş olmasına rağmen 2015 yılında bu değerlerin çok altına inmiş. Ülkelerin ortalaması 68.6 iken Türkiye 40,7 ile ortalamanın 28 puan gerisinde kalarak sonuncu ülke olmuştur.
Ülkemizden uluslar arası başarıların çıkmaması bu yaştaki noksanın ileriki yıllara taşınmasındandır.
15-19 yaş grubunda ne eğitimde ne de istihdamda olmayan gençlerin oranı bakımından yapılan karşılaştırmada (figüre 8.1) Türkiye son sırada yer almıştır. Rapora göre Türkiye gençlerin istihdama girişinde en problemli ülkelerden biri olarak görülmektedir. Gelir dağılımı adaletsizliğinde de Türkiye son sıralarda yer almıştır.
Gelir dağılımı adaletsizliği, çocukların ülke kaynakları ve iş fırsatlarından eşit yararlanmasını engelleyecektir
İsmail Gülümser
