Türkiye, yaz aylarında artan sıcaklıklar nedeniyle orman yangınlarıyla mücadelede zor günler geçiriyor. Bursa’da dört gündür süren yangında alevler yerleşim yerlerine yaklaşırken, kamuoyunda Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) kaynak kullanımına ilişkin eleştiriler artıyor. Çünkü elde edilen bilgiler, yangınla mücadelede kullanılabilecek önemli miktarda kaynağın farklı alanlara yönlendirildiğini ortaya koyuyor.
Evrensel gazetesinde yer alan habere göre, Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı OGM, 2020-2024 yılları arasında toplam 18 milyar 536 milyon TL kâr elde etti. Bu sürede kurumun faiz gelirleri ise 6,2 milyar TL’ye ulaştı. OGM’nin faiz gelirleri yıldan yıla artarken, yangın söndürme faaliyetlerine yönelik harcamaların bu kâra oranla sınırlı kalması dikkat çekti.
5 yılda faizden milyarlar kazandı
Faiz gelirlerindeki artış çarpıcı boyutlara ulaştı:
2020: 185,1 milyon TL
2021: 549,5 milyon TL
2022: 1,2 milyar TL
2023: 2,2 milyar TL
2024: 2 milyar TL (ilk 6 ay itibarıyla)
Sonuç olarak OGM’nin 5 yıldaki toplam faiz geliri 6 milyar 200 milyon TL oldu.
75 hava aracı için sadece 3,7 milyar lira
OGM, Jandarma Genel Komutanlığı ve Rusya Acil Durumlar Bakanlığı ile protokoller imzalayarak toplam 75 hava aracı kiraladı. 3 yıllık kiralamalar kapsamında:
50 helikopter için 2,1 milyar TL
14 uçak için 1,2 milyar TL
Jandarma’dan kiralanan 10 helikopter için 251,7 milyon TL
Rusya’dan kiralanan 1 uçak için 164,6 milyon TL ödeme yapıldı.
Toplam 3 yıllık kira gideri 3,7 milyar TL’yi buldu.
Faiz gelirinin üçte biri yangın filosuna ayrıldı
OGM’nin son 5 yılda elde ettiği 6,2 milyar TL faiz gelirine karşılık, hava araçlarına ayırdığı bütçe yalnızca bu rakamın yüzde 31,76’sına denk geldi. Aynı dönemdeki toplam 18,5 milyar TL kârın ise sadece yüzde 6,75’i yangın söndürme araçlarına harcandı.
2024 yılında yapılan harcamaların, aynı yılın faiz geliri ve kârına oranı ise yalnızca yüzde 5,57 oldu.
Uzmanlar ve çevre örgütleri, küresel iklim krizinin etkisiyle her yıl büyüyen orman yangınlarına karşı kalıcı önlemler alınması gerektiğini vurguluyor. Türkiye gibi orman varlığı yüksek bir ülkede, yangın söndürme araçlarının yetersizliği ve dışa bağımlı kiralama modelleri uzun süredir eleştiri konusu.
Finansal kaynakların faiz gelirine yönlendirilmesi ise, “tasarruf değil ihmal” olarak yorumlanıyor. Bu tercihin orman kayıplarına yol açabileceği, dolayısıyla doğrudan insan hayatını ve ekosistemi tehdit edebileceği uyarıları yapılıyor.
