AİHM’de bir süre görev yapan, insan hakları ile ilgili çok sayıda eseri bulunan, üç kez AYM Başkanlığı’na seçilen Zühtü Arslan’ın 12 yıllık görev süresi sona erdi. Arslan büyük kısmı başkanlık olmak üzere görev yaptığı bu dönemde imza attığı hukuksuzluklarla anılacak.
2012 yılından beri Anayasa Mahkemesi’nde (AYM) görev yapan Zühtü Arslan’ın görevi sona erdi. 2015 yılından beri AYM başkanlığı yapan Arslan, bugün itibariyle 12 yıllık görev süresi dolduğu için AYM’den ayrıldı. Bir süre Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) çalışan ve insan hakları üzerine çok sayıda eseri bulunan Arslan, görev yaptığı dönemde imza attığı hukuksuzluklar ve hak ihlalleriyle anılacak.
BAŞKANLIĞI DÖNEMİNDE AYM ÜYELERİ TUTUKLANDI
Arslan’ın başkanı olduğu AYM, 15 Temmuz sonrasında AKP iktidarının güdümüne girdi. AYM üyelerinin yasal güvenceleri olmasına karşın 15 Temmuz sonrasında gözaltına alınıp tutuklanmalarına ses çıkarmadı. Saray’dan gelen hukuksuzluklara direnemedi.
VERDİKLERİ KARARLARLA AYM İÇ HUKUK YOLU OLMAKTAN ÇIKTI
15 Temmuz sonrasında Anayasaya, hukuka uygun olmayan birçok karara imza atan AYM, artık Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve Birleşmiş Milletler başta olmak üzere uluslar arası kurumlar tarafından bir iç hukuk yolu olarak görülmüyor. Son olarak Gülen Hareketi davalarına örnek teşkil edecek AİHM’in Yalçınkaya kararı ile ilgili Zühtü Arslan “Anayasa Mahkemesi’nin kararı belli zaten. Dolayısıyla bizim kararımızdan farklı bir karar verdiler” diyerek AİHM kararına katılmadıklarını söylemişti.
1964 YLILINDA YOZGAT SORGUN’DA DOĞDU
Zühtü Arslan 1964’te Yozgat’ın Sorgun ilçesinde doğdu. İlk ve ortaöğrenimini Sorgun’da tamamladı. 1987 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümünden mezun oldu. Yüksek lisansını İngiltere’de Leicester Üniversitesi Hukuk Fakültesinde insan hakları ve sivil özgürlükler alanında, doktorasını da aynı fakültede anayasa hukuku alanında yaptı. 2002 yılında doçent, 2007 yılında ise profesör unvanını aldı.
AİHM’DE BİR SÜRE ÇALIŞTI
2001 yılında bir süre Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde çalışan Arslan, ayrıca 23/12/2010 tarihinden itibaren Basın İlan Kurumu Genel Kurul üyeliği görevini yürüttü. 2009 yılında başkanlığına atandığı Polis Akademisinde uzun yıllar lisans ve lisansüstü düzeyde “Anayasa Hukuku”, “İnsan Hakları”, “Devlet Kuramları” gibi dersler veren Arslan, 2000-2003 yılları arasında Bilkent Üniversitesinde “Turkish Public Law” dersini, 2003-2009 yılları arasında da Başkent Üniversitesinde “Hukuk ve Siyaset” dersini verdi.
İNSAN HAKLARI İLE İLGİLİ BİRÇOK ÇALIŞMASI VAR
Anayasa Teorisi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde Din Özgürlüğü ve Türk Parlamento Tarihi 1957-1960 (üç cilt) kitapları var. Bunun yanında Constitutional Law in Turkey (Türkiye’de Anayasa Hukuku) başlıklı bir ortak kitabı ve ABD Yüksek Mahkemesi Kararlarında İfade Özgürlüğü adlı bir derleme eseri bulunuyor. Ayrıca anayasa yargısı, insan hakları, özgürlük-güvenlik ilişkisi ve siyasi partiler hukuku gibi alanlarda Türkçe ve İngilizce yayımlanmış makaleleri ve bildirileri var.
ABDULLAH GÜL TARAFINDAN AYM ÜYELİĞİNE SEÇİLDİ
Arslan, Yükseköğretim Genel Kurulunca gösterilen üç aday arasından Cumhurbaşkanı tarafından 17/4/2012 tarihinde Anayasa Mahkemesi üyeliğine seçilmiş; 20/4/2012 tarihinde göreve başladı. Anayasa Mahkemesi Genel Kurulunca 10/2/2015 tarihinde Anayasa Mahkemesi başkanlığına seçildi. 25/1/2019 tarihinde, Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu tarafından yeniden Anayasa Mahkemesi Başkanı olarak seçildi. Arslan, 2 Şubat 2024 tarihinde yapılan seçimle üçüncü kez Anayasa Mahkemesi Başkanlığı koltuğuna oturdu. Zühtü Arslan, evli ve dört çocuk babasıdır.