Dövizdeki artıştan etkilenen sektörler arasında medya da yer alıyor.
Türk Lirası’nın bu yıl yaşadığı büyük değer kaybı, kullandıkları kağıtların ithal olması nedeniyle yazılı basını sarsarken yayın sahipleri krize çözüm bekliyor.
Pek çok yayınevinin birkaç ay içinde kepenk kapatabileceğini belirten yayınevleri, okurlara büyük bir sorumluluk düştüğünü ve onlardan destek beklediklerini ifade ediyorlar.
Türkiye’deki kağıt sektörünün dışa bağımlı olması sebebiyle Euro ve Doların artması sonucu özellikle yayınevleri ve kağıdın kullanıldığı diğer sektörler krizle karşı karşıya.
1991 senesinde yayın hayatına başlayan mizah dergisi Leman’ın son sayısını boyutunu küçülterek basması sosyal medyada en çok konuşulanlar arasına girerken süpermarketlerde tuvalet kağıdının fiyatının yaklaşık 3 katı artması da krizin bir diğer yanı olarak dikkat çekiyor.
Euronews Türkçe’nin haberine göre İnternet üzerinde birçok kişi daha önceden 20 lira civarında olan tuvalet kağıtlarının 40,50 hatta 60 Lira gibi fiyatlara satıldığına ilişkin yüzlerce görsel sosyal medyada paylaşılıyor.
Peki Türkiye’de döviz krizi ile birlkte yaşanan kağıt krizinin perde arkasında neler yatıyor?
Uzmanlara göre dünya piyasalarında kağıda olan talebin artması bu krizi tetikleyen etkenlerin başında geliyor. Bunun yanında Çin’in kağıt ihracatçısı pozisyonundan kağıt ithalatçısı konumuna geçmesi sebebiyle kağıt fiyatları bu yıl yuen değil, dolar cinsinden belirlenmeye başlandı. Türkiye’de son bir senede Lira’nın Dolar karşısında yüzde 40’ları aşan değer kaybı yaşaması kağıt giderlerindeki artışın daha da büyümesine yol açtı.
Cumhuriyet’in Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Faruk Eren TL’nin bu kadar hızla değer kaybetmesi sonucunda bir süre sonra gazeteyi basmakta zorlanacaklarını belirtiyor. Kağıt maliyetinin gazetenin tüm giderleri arasında yaklaşık yüzde 20 yer tuttuğunu belirten Eren, bunun dışındaki baskı, bilgisayar, ajans abonelikleri gibi maliyetleri de katınca gazetelerin giderlerinin yüzde 60’ının dövize endeksli olduğunu söylüyor.
Hürriyet’in Yazı İşleri Müdürü Gökçe Aytulu, kağıt maliyetlerindeki artışın tüm gazeteler gibi Hürriyet’i de etkilediğini söylüyor. Aytulu, kurban bayramı döneminde Hürriyet’in normal sayfa sayısına göre daha az sayfayla basıldığı günlerin yaşandığını belirtiyor.
Türkiye Gazeteciler Sendikası ise yaşanan krizi şöyle özetliyor:
“Yılbaşında kitap kağıdı olarak kullandığımız ikinci hamur kağıdın tonu 750 Euro idi. Kur yüzünden yaşanan artışla beraber tüm girdiler yüzde 100’e yakın pahalandı. Bu arada kitap basmak için boya ve kalıplar ithal ediliyor. Bunun yanında Türkiye yayıncılığının yüzde 30’u yurt dışından çeviri eserlerin yayınlanmasıyla sürüyor. Ortalama bir yabancı kitaba Dolar 3.5 TL iken verilen telif ücreti bugün 6 bin lirayı geçti. Çeviri kitaplarda gider yüzde 100 arttı, Türkçe kitaplarda ise bu oran yüzde 60. Yüzde 20-40 arası zamlar yapmak zorundayız.”
Türkiye Matbaacılar Federasyonu Genel Başkanı Ahmet Hüseyin Gürbüz, sektörde yaşanan sorunla ilgili düzenlediği basın toplantısında, kağıt tedarik etmede ciddi sıkıntılar yaşandığını, birçok alanda kağıt ve kartonların yüzde 90’ına yakının yurt dışından ithal edildiğini söylüyor. Gürbüz Türkiye’nin kağıtta dışa bağımlı olmasını SEKA fabrikasının kapatılmasına bağlıyor ve ekliyor:
“Yeni fabrikalar kurulmalı. Devlet kuramıyorsa, bizlere arazi versin, teşvik versin.”
