Aktifhaber
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM
No Result
View All Result
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM
No Result
View All Result
Aktifhaber
No Result
View All Result

Eski Danıştay Üyesi Prof. Dr. Ali Ulusoy: AİHM’in emsal kararını kabul etmeyen mahkeme yargıyı dinamitler

by Özkan yazar
October 4, 2023
Eski Danıştay Üyesi Prof. Dr. Ali Ulusoy: AİHM’in emsal kararını kabul etmeyen mahkeme yargıyı dinamitler
5.1k
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi ve eski Danıştay Üyesi Prof. Dr. Ali Ulusoy, Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan’ın “Yalçınkaya kararına katılmıyoruz” açıklamasını eleştirdi. AYM’nin, kararını beğenmese de AİHM kararlarına uymak durumunda olduğunu kaydeden Ulusoy, “Aksi halde sistem işlemez ve tıkanır. Üstelik aynı şeyi iç hukuktaki mahkemeler de kendisine yapar. AİHM ve AYM kararlarının emsal etkisini yani örnek olarak bağlayıcılığını kabul etmeyen bir mahkeme, yüksek mahkeme de olsa, hem yargılama sisteminin temelini dinamitlemiş olur; hem de bizzat Anayasa’yı ihlal etmiş olur.” dedi.

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Anabilim Dalı Başkanı ve öğretim üyesi olan Prof. Dr. Ali D. Ulusoy, AİHM’nin Yüksel Yalçınkaya kararını değerlendirdi.

Ulusoy, Gülen Hareketi davalarında ByLock ve BankAsya hesaplarının delil kabul edilmesini adil yargılanma hakkına aykırı bularak Türkiye’yi mahkûm ettiği Yalçınkaya kararının Anayasa’nın 90’ncı iç hukuk yönünden bağlayıcılığı sorununu tekrar gündeme getirdi.

Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir

Bursa’daki orman yangını nedeniyle çevre yolu trafiğe kapatıldı, alevler yerleşim yerlerine ulaştı, belediye ‘kül yağışı’ uyarısı yaptı

Bursa’daki orman yangını nedeniyle çevre yolu trafiğe kapatıldı, alevler yerleşim yerlerine ulaştı, belediye ‘kül yağışı’ uyarısı yaptı

July 26, 2025
5k
Karabük’teki orman yangını büyüyor: Ankara karayolu çift yönlü trafiğe kapatıldı

Karabük’teki orman yangını büyüyor: Ankara karayolu çift yönlü trafiğe kapatıldı

July 26, 2025
5k

Ulusoy’un T24’de yayınlanan yazısı şöyle:

“AİHM ve AYM kararlarının emsal etkisini yani örnek olarak bağlayıcılığını kabul etmeyen bir mahkeme, yüksek mahkeme de olsa, hem yargılama sisteminin temelini dinamitlemiş olur; hem de bizzat Anayasa’yı ihlal etmiş olur.

AİHM’nin geçtiğimiz günlerde verdiği ve FETÖ yargılamalarında ByLock ve BankAsya hesaplarının delil kabul edilmesini adil yargılanma hakkına aykırı bularak Türkiye’yi mahkûm ettiği Yalçınkaya kararı sonrası AİHM kararlarının iç hukuk yönünden bağlayıcılığı sorununu tekrar gündeme getirdi.

Aynı şekilde AYM’nin bireysel başvuruda verdiği kararların benzer davalara emsal etkisinin Yargıtay tarafından kabul edilmemesi ve Yargıtay’ın bu AYM kararlarını bağlayıcı görmemesi sorunu da önemli bir sorun olmaya devam ediyor.

Konuya ilişkin olarak Cumhurbaşkanı, AİHM kararının uygulanmayacağını ima etti.

Adalet Bakanı da Yalçınkaya kararının sadece o davacı için etki doğuracağını ve benzer davalar için bağlayıcılığı olmayacağını belirtti.

Oysa kararın gerekçesinde bu kararın benzer davalar açısından emsal teşkil edeceği ve bağlayıcı olacağı çok açık biçimde vurgulanmış.

Anayasa Mahkemesi (AYM) Başkanı da kendi içtihatlarının AİHM kararından farklı olduğunu ve AİHM kararını doğru bulmadıklarını ifade etmiş.

Gerçi Sayın Başkanın açıklamasından, AİHM kararının bağlayıcı olmadığı ya da kendilerini AİHM kararı ile bağlı görmedikleri yönünde bir anlam çıkarmak mümkün görünmüyor. Sadece kendi içtihatları ile AİHM kararının bağdaşmadığı yönünde bir tespit var. Açıklamada ileriye yönelik ya da “ihsası rey” niteliği taşıyan bir yön bulunmuyor.

Zaten kendi kararlarını bile kendi iç hukuk mahkemelerine kabul ettirme ve bağlayıcı kılma sorunu yaşayan ve kararlarının kendi iç hukuk temyiz mahkemelerince bile emsal etkisi sorgulanan bir yüksek mahkemenin “çuvaldızı başkasına batırırken” hiç olmazsa “iğneyi kendisine batırmaması” düşünülemez.

ZÜHTÜ ARSLAN KONUŞMASA DAHA ŞIK OLURDU

Bu konulardaki akademik yazıları ortada olan ve evrensel hukuk normlarına olan hassasiyetini bizzat bildiğim Sayın Başkan’ın AİHM kararlarının etkisini ve bağlayıcılığını sorgulatma amacında olduğunu sanmıyorum.

Yine de yanlış anlamalara sebebiyet verecek bu açıklama hiç yapılmasa daha şık olurdu.

YÜKSEK MAHKEMELERİN EMSAL GÜCÜ

Gerek AYM nezdindeki “bireysel başvuru” sisteminin gerekse AİHM aşamasındaki başvuru sisteminin en önemli özelliği, bu başvurular kapsamında AYM ve AİHM tarafından verilen kararların objektif etki göstermesi, yani bu başvurular kapsamında verilen kararların “emsal” teşkil etmesidir.

Bunun da anlamı, bu kararların iç hukuktaki her seviyedeki mahkeme için örnek ve bağlayıcı kabul edilmesi ve böylece aynı veya benzer nitelikteki diğer davaların artık AYM ve AİHM önüne tekrar gelmesine gerek kalmamasıdır.

Nitekim eğer aynı ve benzer davalar tekrar tekrar bu yüksek mahkemeler ve merciler önüne gelecekse ortaya çıkacak iş yükü ile baş etmek fiilen mümkün olmaz.

Eğer Türkiye’de ceza yargısı, özel hukuk yargısı ve idari yargıdaki tüm ihtilaflar hem de aynı tür hukuki sorunla tekrar tekrar AYM önüne gelirse zaten bireysel başvuru sistemi çöker. Aynı durum Avrupa bazında AİHM için de geçerli. Hiçbir mahkeme yüz binlerce dava ile baş edemez.

AYM KARARINI BEĞENMESE DE AİHM KARARLARINA UYMAK DURUMUNDA

Bu nedenle AYM ve AİHM önüne gelen bir ihtilafı bir kez çözüp emsal nitelikte bir karar verince, iç hukuktaki her mahkeme (ilk dereceden temyiz merciine kadar) önündeki uyuşmazlığı bu emsal içtihat paralelinde çözecek ki sistem normal ve sürdürülebilir şekilde işlemeye devam edebilsin.

Hatta aynı durum AİHM’in çözdüğü emsal uyuşmazlık için AYM açısından da geçerli.

Yani AYM, kararını beğenmese de AİHM kararlarına uymak durumunda.

Aksi halde sistem işlemez ve tıkanır.

Üstelik aynı şeyi iç hukuktaki mahkemeler de kendisine yapar.

Kararları kaale alınmayan ve uygulanmayan bir mahkeme için bundan daha itibarsızlaştırıcı ve aşağılayıcı bir muamele olamaz.

Aslında Danıştay ve Yargıtay da dahil her yüksek mahkeme için en önemli özelliklerden biri “içtihat mercii” olmasıdır.

Yani verdikleri kararların aynı veya benzer ihtilaflar için emsal teşkil etmesi yani örnek bir bağlayıcılık taşıması.

Ceza yargısı ve özel hukuk yargısı açısından ilk derece ve istinaf mahkemesinin Yargıtay içtihadını benzer uyuşmazlıklar için emsal olarak uygulaması sağlıklı bir yargılama sistemi için ne kadar önemli ve yaşamsal ise, insan hakları mekanizması açısından AİHM ve AYM kararlarının Yargıtay için emsal kabul edilmesi de aynı derecede gereklidir.

Çünkü normal ceza yargılaması veya özel hukuk yargılaması sistemi açısından Yargıtay ile BAM ve asliye ceza mahkemesi arasındaki yargısal hiyerarşi nasılsa, insan hakları başvuru sistemi açısından AİHM ile AYM ve Yargıtay arasındaki yargısal hiyerarşi de aslında aynı mahiyettedir.

“Efendim biri iç hukuk diğeri uluslararası hukuk seviyesinde olduğu için aynı nitelikte değil” demenizin teknik hukuk yönünden hiçbir anlamı yok.

ASIL AMAÇ İŞİNİZE GELMEYENİ UYGULAMAMAK İSE SÖYLENECEK BİR ŞEY YOK

Çünkü bizim sistemimizde iç hukuk ve uluslararası hukuk ilişkisinde “monist” sistem geçerli. “Düalist” sistem geçerli değil. Anayasa m.90 bu konuda çok açık.

Yani uluslararası/ulusalüstü hukuk merciinin kararı iç hukukta doğrudan etki doğurur.

Bu olgu bizzat Anayasa’nın emri.

Demem odur ki AİHM ve AYM kararlarının emsal etkisini yani örnek olarak bağlayıcılığını kabul etmeyen bir mahkeme, yüksek mahkeme de olsa, hem yargılama sisteminin temelini dinamitlemiş olur; hem de bizzat Anayasa’yı ihlal etmiş olur.

Yok asıl amaç işinize gelen AYM veya AİHM kararını uygulamak, işinize gelmeyeni uygulamamak ise zaten o noktada söylenecek bir şey yok.

Boşa dil dökmüş oluruz. Dükkanı kapatıp gidelim.

Yargıç olmak için kuşkusuz en önemli özellik tarafsızlık ve objektifliktir.

Önündeki dosya hakkında gerek somut olay gerekse davanın/uyuşmazlığın tarafları hakkında lehe veya aleyhe tarafsız olamayan ve dosya ile kendi dünya görüşü, yaşam tarzı, siyasi eğilimi ve inanç dünyası arasında mesafe koyamayan yargıç işini hakkını vererek yapamıyor demektir.”

Ali D. Ulusoy, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Anabilim Dalı Başkanı ve eski Danıştay Üyesi.

Tags: AİHMdanıştaydinamitemsalkararmahkemeprof.dr. ali ulusoyyargı
ShareTweet
Previous Post

Yunanistan’da sığınmacı kampları doldu: Hepsi Türkiye’den yola çıkmış

Next Post

Mahkeme, ilk duruşmada Merdan Yanardağ’ı tahliye etti

İLGİLİHABERLER

Bursa’daki orman yangını nedeniyle çevre yolu trafiğe kapatıldı, alevler yerleşim yerlerine ulaştı, belediye ‘kül yağışı’ uyarısı yaptı
GÜNDEM

Bursa’daki orman yangını nedeniyle çevre yolu trafiğe kapatıldı, alevler yerleşim yerlerine ulaştı, belediye ‘kül yağışı’ uyarısı yaptı

July 26, 2025
5k
Karabük’teki orman yangını büyüyor: Ankara karayolu çift yönlü trafiğe kapatıldı
GÜNDEM

Karabük’teki orman yangını büyüyor: Ankara karayolu çift yönlü trafiğe kapatıldı

July 26, 2025
5k
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Hakan Fidan’a: Pabucumun atanmışı
GÜNDEM

CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Hakan Fidan’a: Pabucumun atanmışı

July 26, 2025
5k
CHP, ilk Cumhurbaşkanlığı Aday Ofisi’ni Ankara’da açtı
GÜNDEM

CHP, ilk Cumhurbaşkanlığı Aday Ofisi’ni Ankara’da açtı

July 26, 2025
5k
Miriam Margolyes’ten Gazze açıklaması: Hitler kazandı
DÜNYA

Miriam Margolyes’ten Gazze açıklaması: Hitler kazandı

July 26, 2025
5.1k
MHP’li Feti Yıldız: Geçici nitelikte olan tutuklama maalesef bizde peşin ceza gibi uygulanıyor
GÜNDEM

MHP’li Feti Yıldız: Geçici nitelikte olan tutuklama maalesef bizde peşin ceza gibi uygulanıyor

July 26, 2025
5.1k
Daha Fazla Haber
Eski Merkez Bankası başkanı Süreyya Serdengeçti hayatını kaybetti

Eski Merkez Bankası başkanı Süreyya Serdengeçti hayatını kaybetti

July 26, 2025
5k
Kars’ta sel: Dokuz köy ve iki mahalle hasar aldı

Kars’ta sel: Dokuz köy ve iki mahalle hasar aldı

July 26, 2025
5k
Bahçeli ‘süreç’ komisyonunda yer alacak MHP’li isimleri açıkladı

Bahçeli ‘süreç’ komisyonunda yer alacak MHP’li isimleri açıkladı

July 26, 2025
5k
İstanbul’da su tüketimi rekor seviyelere ulaştı

İstanbul’da su tüketimi rekor seviyelere ulaştı

July 26, 2025
5k
Fenerbahçe stadyum adı için Chobani ile anlaştı

Fenerbahçe stadyum adı için Chobani ile anlaştı

July 26, 2025
5.1k
Nuri Bilge Ceylan’a göre 21’inci yüzyılın en iyi 10 filmi

Nuri Bilge Ceylan’a göre 21’inci yüzyılın en iyi 10 filmi

July 26, 2025
5.1k
Gözaltına alınan TİP’liler serbest bırakıldı

Gözaltına alınan TİP’liler serbest bırakıldı

July 26, 2025
5k
Meteoroloji’den iki bölgeye sağanak uyarısı

Meteoroloji’den iki bölgeye sağanak uyarısı

July 26, 2025
5k
Türkiye Tekel Bayileri Platformu Başkanı Özgür Aybaş gözaltında

Türkiye Tekel Bayileri Platformu Başkanı Özgür Aybaş gözaltında

July 26, 2025
5k
İstanbul Valiliği’nden sıcak hava uyarısı: Mevsim normallerinin 5, 10 derece üzerine çıkacak. Kronik hastalar dikkat

İstanbul Valiliği’nden sıcak hava uyarısı: Mevsim normallerinin 5, 10 derece üzerine çıkacak. Kronik hastalar dikkat

July 25, 2025
5k
Gazze Şeridi’nde açlıktan yaşamını yitirenlerin sayısı 122’ye yükseldi

Gazze Şeridi’nde açlıktan yaşamını yitirenlerin sayısı 122’ye yükseldi

July 25, 2025
5k
Filistin davasının sembol ismi Georges Abdallah, Fransa’da 41 yıl sonra serbest bırakıldı

Filistin davasının sembol ismi Georges Abdallah, Fransa’da 41 yıl sonra serbest bırakıldı

July 25, 2025
5.1k
Mansur Yavaş: Bir şehir nasıl katledilir, lütfen izleyin!

Mansur Yavaş: Bir şehir nasıl katledilir, lütfen izleyin!

July 25, 2025
5.3k
Murat Çalık’tan ikinci kez kemik iliği alındı

Murat Çalık’tan ikinci kez kemik iliği alındı

July 25, 2025
5k
İzmir ve Bilecik ‘afet bölgesi’ ilan edildi

İzmir ve Bilecik ‘afet bölgesi’ ilan edildi

July 25, 2025
5k
Aktifhaber

© 2022 - - Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları haber kaynaklarına aittir. İzin alınmadan kopyalanamaz.J.

MENU

  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER

BİZİ TAKİP EDİN

No Result
View All Result
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM

© 2022 - - Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları haber kaynaklarına aittir. İzin alınmadan kopyalanamaz.J.