Anayasa Mahkemesi, 2023 yılında anayasaya aykırı bularak iptal ettiği, ancak 8. Yargı Paketi’yle 10 ay önce yeniden düzenlemeye gidilen “örgüt adına suç işleme” kuralını da iptal etti. Böylece, “örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemeyi” hükme bağlayan düzenleme ikinci kez iptal edilmiş oldu. AYM ayrıca, “devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar” başlığı altında 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası öngören benzer düzenlemeyi de anayasaya aykırı buldu. Yüksek Mahkeme, TBMM’yi de Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararındaki tespitleri gözeterek bir düzenleme yapmamakla eleştirdi. Mahkemeler, 6 ay sonra yürürlüğe girecek iptal kararıyla yok hükmünde sayılacak düzenlemeyi uygulayamayacağı için bu suçtan yargılananların durumu yeniden değerlendirilecek.
T24’ten Sibel Yükler’in haberine göre, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 220 maddesinin 6. fıkrasında yer alan “Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişi, ayrıca örgüte üye olmak suçundan da cezalandırılır. Örgüte üye olmak suçundan dolayı verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir. Bu fıkra hükmü sadece silahlı örgütler hakkında uygulanır” kuralı, 2023 tarihli Anayasa Mahkemesi (AYM) kararıyla iptal edildi. Kararda, “kişilerin örgüte üye olmak gibi son derece ağır bir suçtan cezalandırılmalarına neden olur” denildi.
AYM’nin “somut gerekçeler olmalı” dediği ve “örgüt adına” kavramının belirsizliğine işaret ederek iptal ettiği “‘örgüt adına suç işleme” fiili, 8. Yargı Paketi ile TCK 220. Madde’nin 6. fıkrasında yapılan yeni düzenlemede bu kez müstakil bir suç oldu.
Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir
Yeni düzenlemede yer alan maddeler neydi?
İptal edilen “örgüt adına suç işleme” fiiline getirilen yeni düzenleme ise 2 Mart 2024’te Meclis’ten geçti ve Kanun’un 12 Mart 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla yürürlüğe girdi.
Buna göre, “örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlediği” iddia edilen kişi, ayrıca 2 yıl 6 aydan 6 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak, suçun niteliğine göre verilecek ceza yarısına kadar indirilebilecekti. Yeni düzenlemeyle, “Örgüte üye olmamakla birlikte örgü adına suç işleyen kişi, ayrıca iki yıl altı aydan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İşlenen suçun niteliğine göre verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir. Bu fıkra hükmü sadece silahlı örgütler hakkında uygulanır” kuralı getirilmişti.
TCK’nın “devletin güvenliğine karşı suçlar ile anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar” bakımından “silahlı örgüt” maddesini düzenleyen 314. Madde’ye eklenen fıkrayla da kişi ayrıca 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılabilecekti.
AYM ilk kararı hatırlattı: İptal edilenle içerik ve kapsam bakımından aynı
Ancak Diyarbakır 7. Ağır Ceza Mahkemesi, söz konusu yeni düzenlemenin anayasa aykırı olduğu gerekçesiyle iptal davası açtı. Aynı şekilde CHP Milletvekilleri de iptal davası açtı.
Başvuruları inceleyen AYM, kuralların Anayasa’ya aykırı olduğuna hükmetti. AYM kararında, iptal eden ilk kuralda “örgüt adına” kavramının belirsizliğine vurgu yapıldığı hatırlatıldı. Kararda, daha önce, “örgüte üye olmak gibi son derece ağır bir suçtan cezalandırılmalarına neden olacak şekilde geniş yorumlanmaya müsait olduğu” sonucuna varıldığı anımsatıldı.
AYM değerlendirmesinde, “değişiklikle örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme fiillerinin bağımsız suçlar olarak düzenlendiği ancak suçun unsurlarının içerik ve kapsam bakımından aynı olduğu” belirtildi.
AYM’den TBMM’ye eleştiri: Tespitler gözetilmemiş
Bu noktada, TBMM’nin, Anayasa Mahkemesi’nin anılan iptal kararındaki tespitler ışığında temel hak ve özgürlüklere ilişkin anayasal güvenceler gözetilerek bir düzenleme yapmadığına dikkati çeken AYM kararında, “Bu nedenle kuralların iptal edilen hükümle aynı sonuçları doğuracağı kuşkusuzdur. Bu kapsamda kurallarda yer alan örgüt adına işlenen suç ibaresinin belirsiz olduğu ve kuralların kanunilik şartı taşımadığı sonucuna ulaşılmıştır” değerlendirmesi yapıldı.
Yeniden düzenleme için TBMM’ye 6 ay süre
AYM, TCK’nın 220. maddesinin 10. maddesiyle değiştirilen 6. fıkrası ile TCK’nın 314. maddesine 11. maddeye eklenen 3. fıkradaki kuralları iptal etti.
Kararda, “Anayasa Mahkemesinin iptal kararındaki tespitler dikkate alınarak yeniden düzenlenme yapılması gerekmektedir” denilerek, TBMM’ye 6 ay süre verildi. İptal kararının bugün Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla birlikte 6 ay içinde yürürlüğe girmesi gerekecek.
İptal edilen kurallar neler?
-“Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişi, ayrıca iki yıl altı aydan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İşlenen suçun niteliğine göre verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir. Bu fıkra hükmü sadece silahlı örgütler hakkında uygulanır.”
-“Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişi, ayrıca beş yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İşlenen suçun niteliğine göre verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir.”
