İktidar, enflasyon karşısında eriyen asgari ücrete ara zam yapmama ısrarını sürdürüyor. ‘Enflasyonla mücadele’ adı altında zorlaşan geçim şartlarına karşın ücretleri baskılayıp, milyonlarca emekçiyi Şubat 2025’e kadar 17 bin liralık asgari ücrete mahkûm etmeyi planlıyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise katıldığı TV programında açlık sınırının altına gerileyen asgari ücretin düşük olmadığını iddia etti. Asgari ücrete ve emekli aylığına zam beklentisinin popülizm olduğunu ileri sürdü. Enflasyonun faturasını ücretlere çıkardı.
Şimşek, “Endonezya’ya, Filipinlere, Tayland’a bakın. Brezilya, Meksika, Şili ile karşılaştırın. Avrupa’da Bulgaristan, Hırvatistan, Romanya, Macaristan gibi AB üyesi ülkelerle karşılaştırın. Polonya hariç Avrupa’daki gelişmekte olan ülkelerde en yüksek asgari ücret bizde” dedi.
Ancak Avrupa İstatistik Ofisi’ne (Eurostat) göre Türkiye, Avrupa ülkeleri içinde sondan 6’ncı sırada yer alıyor.
Türkiye’de 2014’te 362 Avro olan brüt asgari ücret, 2024 yılında 613 avroya çıktı. Asgari ücret son 10 yılda yıllık ortalama yüzde 5,4 oranında artarken Romanya’da yıllık ortalama yüzde 13,3, Litvanya’da yüzde 12,3 ve Bulgaristan’da yüzde 10,6 oranında arttı. İktidar asgari ücret artışlarıyla övünürken 10 yıllık ortalama artış diğer ülkelerin çok altında kaldı.
Türkiye’deki asgari ücret Polonya, Romanya, Hırvatistan ve Macaristan gibi ülkelerden daha düşük seviyede bulunuyor. Türkiye’den daha düşük asgari ücrete sahip ülkeler sıralamasında 360 avro ile Makedonya, 385 avro ile Arnavutluk, 477 avro ile Bulgaristan, 532 Avro ile Karadağ ve 544 Avro ile de Sırbistan bulunuyor.
DİSK-AR’ın hesaplamasına göre 2014’te Avrupa’da Türkiye’den düşük asgari ücretli 12 ülke varken bu sayı 2024 yılı başında 5 ülkeye geriledi.
Yarıdan fazlası
İktidarın emek kesimini görmezden gelen sermayeyi önceleyen ekonomi politikaları sonucu son yıllarda asgari ücret ortalama ücret haline geldi.
DİSK-AR’ın TÜİK Hanehalkı İşgücü Araştırması verilerinden yararlanarak yaptığı hesaplamaya göre de asgari ücret kapsamı genişliyor. DİSK-AR’a göre işçilerin yaklaşık yüzde 50’si asgari ücretin altında ve civarında ücret alıyor. 21,7 milyon işçi ve memurun yalnızca yüzde 18’i asgari ücretin iki katından daha fazla bir gelir elde edebiliyor.
Avrupa ülkelerinde asgari ücretle çalışanların oranı ise yüzde 4 seviyesinde bulunuyor.
2024 yılında yüzde 49,1’lik artışla net 17 bin 2 TL olarak belirlenen asgari ücret, Nisan 2024 itibarıyla açlık sınırının altına gerildi. Açlık sınırı Mayıs 2024 itibarıyla 18 bin 484 TL’ye ulaştı.