Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik açmaza dair dünya medyasında peş peşe makaleler yayımlanmaya devam ediyor.
Onlardan biri de Business Insider’dan Will Martin’e ait. Martin, Türkiye’nin ekonomik krize balıklama daldığı tespitinde bulunuyor.
Yazının satırbaşları şöyle:
Capital Economics’in yeni araştırmasına göre, Türkiye’nin zor durumdaki ekonomisi ülkenin para birimi ile ilgili ortaya çıkan kriz ve kırılgan bankacılık sektörü nedeniyle geçen aydan itibaren muhtemelen durgunluğa girdi.
Çarşamba günü, araştırma merkezinde kıdemli bir gelişen piyasalar ekonomisti olan Jason Tuvey, “Türkiye inanılmaz bir durgunluğa giriyor” başlıklı bir notta, müşterilerine “Türkiye’den gelen verilerin bir durgunluğun başladığını oldukça açık bir şekilde gösterdiğini ve bunun yıl sonuna kadar resmi olarak doğrulanacağını” ifade etti.
“Türkiye’nin son faaliyet verileri, Mayıs ayından bu yana lirada yaşanan değer kaybının ve bağlantılı finansal koşulların keskin bir şekilde sıkılaşmasının, ekonomiyi durgunluğa sürüklediğini gösteriyor” diye yazdı.
Mayıs ayından bu yana lira düşerken, Türkiye’deki sorunlar ilk olarak liranın değer kaybı hızlandığında ana akım medyanın ilgisini çekmişti. Liranın değer kaybı, Trump yönetiminin Andrew Brunson’ı serbest bırakmayı reddettiği için misilleme olarak Türkiye’ye karşı bir dizi yaptırım uygulamasından sonra hızlanmıştı.
Brunson, yasadışı Kürdistan İşçi Partisi (PKK) ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a karşı 2016’da düzenlenen başarısız darbe girişimine katılmakla suçlanan Gülen cemaatine destek verdiği iddiasıyla Türk makamları tarafından tutuklanan Amerikalı bir papaz.
Değer kaybeden para birimi, ithalat maliyeti arttığı için yükselen enflasyon anlamına gelme eğilimindedir ve bu da Türkiye’de yaşanan şeydir. Hatta ABD’nin yaptırımlarının ardından liranın ikinci çöküşünden önce bile, Temmuz ayında enflasyon 15 yılın en yüksek seviyesine ulaşarak % 16’ya yaklaştı.
Tuvey, “Son işaretler, ciddi finansal sıkışıklıkla birleşen yüksek enflasyonun, ekonomik büyümede ani bir yavaşlamaya yol açtığını gösteriyor” diye belirtti.
“Somut faaliyet verileri, ekonominin acı resmini çiziyor” diye yazdı ve ekledi “İkinci çeyrekteki sanayi üretim verilerine bakıldığında, ilk çeyrekte görülen % 1,8’lik bir büyümeye kıyasla, aşağıdaki tabloda görüldüğü gibi % 0,7’lik bir daralma yaşandı”.
Yavaşlayan üretim rakamlarına ilave olarak ekonomiye güven de alt üst oldu. “İnşaat, perakende ve hizmet sektörüne olan güvenin rekor seviyede düştüğünü” kaydeden Tuvey, bu ay özellikle 2009 yılından bu yana en düşük rakama ulaşan Ekonomi Güven İndeksine işaret etti. Tuvey, geçmiş formuna dayalı olarak, verilerin “Ekonominin yıllık % 3 civarında daralmasıyla uyumlu olduğunu” iddia etti.
İlgili tablo aşağıdadır.
Tuvey, “2018 yılına güçlü bir başlangıç yapması sayesinde, Türk ekonomisinin yıl boyunca büyümesinin olasılığı olduğunu, ancak ikinci yarıda bir durgunluğun açıkça göze çarptığı” sonucuna vardı.
“Ekonominin, bu yılın 4. çeyreğinde ve 2019’un ilk yarısında % 2-4 oranında daralması muhtemel. 2019’da ekonomik durgunluk ve 2020’de % 3.5’lük büyüme beklentimiz sürmektedir” diye yazdı.
Tuvey sözlerini şu şekilde tamamladı: “Genel olarak, Türk ekonomisinin derin bir gerileme dönemi yaşadığı gerçeğinden kaçış yok.”