Aktifhaber
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM
No Result
View All Result
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM
No Result
View All Result
Aktifhaber
No Result
View All Result

Ekonomist Soydan: Başkanlık sistemi olmasa bu kriz olur muydu?

by aktifhabercom
August 27, 2018
Ekonomist Soydan: Başkanlık sistemi olmasa bu kriz olur muydu?
5k
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

Türkiye, AKP iktidarının 16 yılı sonunda bir ekonomik krizin ayak seslerini iyiden iyiye hissettiği bir dönemden geçiyor.

2001 krizi sonrası iktidara gelen AKP, 2018’de en zor yılını yaşıyor. ABD ile yaşanan yaptırım krizi, döviz kurlarını Türk lirası karşısında tarihi zirvelere taşıdı. Yabancı yatırımcı Türkiye’ye sırtını dönerken gözler, ekonominin başına getirilen Berat Albayrak’ın açıklayacağı yeni ekonomi modelindeydi. Ancak sosyal medyada alay konusu olan bu sunum sonrası piyasalar tepetaklak oldu. 

Şimdi soru, bu krizden nasıl çıkılacağı yolunda…


T24 yazarı Barış Soydan, 2001 krizi sonrası kurtarıcı olarak ekonominin başına getirilen Dünya Bankası’nın eski yöneticilerinden Kemal Derviş ya da AKP iktidarının en önemli isimlerinden Ali Babacan olsaydı ne yapardı? sorusunu irdelemişti. Soydan, bugünkü (27 Ağustos 2018) yazısında da, Turkey Analyst sitesi için krizin öyküsünü kaleme alırken, son iki yıl boyunca Türkiye ekonomisi ile ilgili yayınlanan yatırım raporlarını taradığını belirtiyor.

Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir

THY, Boeing’den 225 uçak için anlaşmaya vardı

THY, Boeing’den 225 uçak için anlaşmaya vardı

September 26, 2025
5.1k
‘Çöl Kaplanı’nın yalısını Mehmet Cengiz’in kardeşi 40 milyon dolara satın aldı

‘Çöl Kaplanı’nın yalısını Mehmet Cengiz’in kardeşi 40 milyon dolara satın aldı

September 26, 2025
5.1k

“Bir şey net” diyen Soydan, “2017 yılının ortalarından başlayarak, Türkiye’yi takip eden bütün analistler, “Böyle giderse ekonomi duvara toslar” diye uyarmış. Kısacası evet, daha önce söylenmiş olduğu gibi göz göre göre gelen bir kriz bu” ifadesini kullanıyor ve “Başkanlık sistemi olmasa bu kriz olur muydu?” sorusuna cevap arıyor.

Soydan’ın tezine göre yaşanan kur krizinin nedeni başkanlık sistemine geçişin bir sonucu ve/veya yan etkisi olduğu şeklinde.

“Tersinden söylersek, başkanlık referandumu ve 24 Haziran başkanlık seçimleri olmasa, bu kriz de olmazdı” görüşünü savunuyor.

Türkiye’nin 2018’e dev bir cari açık, dev bir dış borç ve yüzde 15’e dayanan bir enflasyonla girmesinin komplo teorileri ile açıklanamayacağını belirten ekonomist, Forbes dergisi yazarı Jesse Colombo’nun Türkiye’nin borçla büyümesine dair paylaştığı analizden notlar aktarıyor.

Buna göre özel sektöre verilen kredilerde 2010 ile 2017 arasında tam 6 kat artış yaşanmış. Bu dönemde krediler patlarken, özel sektör borcunun gayrisafi yurtiçi hasıla içindeki payı da patlamış…

Peki, özel sektör şirketlerine ve bireylere verilen kredilerin kaynağı ne?

Soydan, “Elbette dış borç” diyor. Bu dönemde Türkiye’nin toplam dış borcunda korkunç bir artış yaşanmış verilere göre. 

Soydan, gelinen noktayı özetlerken, “Türkiye otobanda 100 kilometre hızla gidiyorken gaza basıp 240 kilometreye çıkmış. Ama araba Porsche değil Renault Symbol olduğu için sağa sola savrulmaya başlamış” yorumunu yapıyor.

“2017 yılında cari açık patlama yaparak kriz habercisi olarak görülen gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 5’i seviyesini geçti” diyen ekonomist, “2017’nin sırrı neydi? Neden enflasyon ve cari açık bu yıl patladı?” sorusunu şöyle yanıtlıyor:

“2017’de başkanlık sistemiyle ilgili referandum yapılmıştı. Referandumun hemen öncesinde özel sektöre 250 milyar TL’lik KGF kredisi dağıtıldı (KGF kredileri dolar değil TL cinsindendi). İnşaat, otomotiv, beyaz eşya, mobilya sektörlerinde satışları canlandırmak için vergi indirimlerine gidildi. KGF kredileri ve vergi indirimleri işe yaradı, ekonomide büyük bir canlılık yaşandı. Başkanlık sistemi kıl payı kabul edildi. Ekonomik canlanma paketi olmasa referandumdan hayır çıkma ihtimali yüksekti. (Ekonomik büyümeyle iktidar partisinin oy oranı arasındaki ilişki araştırmalarla sabit.) Türkiye 2018 yılına yeniden “kırılgan” bir ülke olarak girmişti. 2018 başında uluslararası finans kuruluşlarının ve yabancı yatırım bankalarının raporlarında Türkiye ekonomisi ile ilgili alarm zilleri çalıyor, ekonominin bir an önce yavaşlatılması gerektiği uyarıları yapılıyordu. İyi de bekara, yani yabancı yatırımcıya karı boşamak kolay. İktidar, başkanlık seçimine hazırlanıyordu. Seçime beş kala ekonomide frene basmak intihar olurdu. Eski sistem olsa, iktidar partisinin oylarında yaşanacak üç – beş puanlık gerileme sorun çıkarmazdı belki ama başkanlık sisteminde bir oy bile altın değerindeydi. Yüzde 50 + 1 zorunluluğu iktidarı seçim ekonomisine mecbur bırakıyordu. Nitekim 2018’in ilk üç aylık döneminde de hızlı büyüme sürdü. Bu dönemde ekonomi yine yüzde 7.4 büyüdü. 24 Haziran’da yapılan seçimleri iktidar partisi kazandı. Bu arada bardak dolmuştu. Taşması artık bir damlaya bakıyordu. Bardağı taşıran son damla, Rahip Brunson krizi oldu… Başkanlık sisteminin, seçim ekonomisini zorunlu kılması sebebiyle bundan sonra da ekonomik krizlere gebe olduğunu düşünüyorum…”

ShareTweet
Previous Post

Ekonomist Atilla Yeşilada: ‘Çeşme kurudu’ diyorum, eğer böyle devam ederse…

Next Post

Soylu’dan Cumartesi Anneleri yorumu: Bu istismar ve kandırmaca son bulsun istedik

İLGİLİHABERLER

THY, Boeing’den 225 uçak için anlaşmaya vardı
EKONOMİ

THY, Boeing’den 225 uçak için anlaşmaya vardı

September 26, 2025
5.1k
‘Çöl Kaplanı’nın yalısını Mehmet Cengiz’in kardeşi 40 milyon dolara satın aldı
EKONOMİ

‘Çöl Kaplanı’nın yalısını Mehmet Cengiz’in kardeşi 40 milyon dolara satın aldı

September 26, 2025
5.1k
Listede adınız varsa dikkat: IBAN numaranız yarın değişecek
EKONOMİ

Listede adınız varsa dikkat: IBAN numaranız yarın değişecek

September 26, 2025
5.1k
Ali Koç, Fenerbahçe’ye verdiği borcun 360 milyon lirasını geri mi aldı?
EKONOMİ

Ali Koç, Fenerbahçe’ye verdiği borcun 360 milyon lirasını geri mi aldı?

September 25, 2025
5.1k
Zirvenin gizli maliyeti büyük: Masadaki rakamlar, yalnızca sembolik değil; devasa mali yükler taşıyor
EKONOMİ

Zirvenin gizli maliyeti büyük: Masadaki rakamlar, yalnızca sembolik değil; devasa mali yükler taşıyor

September 25, 2025
5.1k
170 yıllık dev firma iflas etti
EKONOMİ

170 yıllık dev firma iflas etti

September 24, 2025
5.1k
Daha Fazla Haber
Erdoğan’ın sipariş ettiği Boeing uçağının bilinmeyenleri

Erdoğan’ın sipariş ettiği Boeing uçağının bilinmeyenleri

September 26, 2025
5.1k
Şarkıcı Güllü evinin balkonundan düşerek hayatını kaybetti

Şarkıcı Güllü evinin balkonundan düşerek hayatını kaybetti

September 26, 2025
5.3k
MasterChef Türkiye’de stüdyoda kavga: Yarışmacı Çağatay Doğanoğlu, Mehmet Şefin üstüne yürüdü

MasterChef Türkiye’de stüdyoda kavga: Yarışmacı Çağatay Doğanoğlu, Mehmet Şefin üstüne yürüdü

September 26, 2025
5.2k
Tedesco’nun yerine gelecek hoca belli oldu

Tedesco’nun yerine gelecek hoca belli oldu

September 26, 2025
5.1k
Arsenal’in eski futbolcusu yaşamını yitirdi: 21 yaşındaki Vigor maçta sakatlanmıştı

Arsenal’in eski futbolcusu yaşamını yitirdi: 21 yaşındaki Vigor maçta sakatlanmıştı

September 26, 2025
5.1k
Öğrencinin başına poşet geçirildi, ayağı kırıldı: Okuldan ‘çok kibar yetiştirmişsiniz’ suçlaması

Öğrencinin başına poşet geçirildi, ayağı kırıldı: Okuldan ‘çok kibar yetiştirmişsiniz’ suçlaması

September 26, 2025
5.1k
Esenler Otogarı’nda tuvalette fotoğrafı çekilen kadın İBB’ye 1 milyonluk dava açtı: ‘Güvenliği sağlamadınız’

Esenler Otogarı’nda tuvalette fotoğrafı çekilen kadın İBB’ye 1 milyonluk dava açtı: ‘Güvenliği sağlamadınız’

September 26, 2025
5k
İşçiye, emekliye açlık ve sefalet: Cumhurbaşkanlığı günde 2 bin 25, ayda 61 bin 622, yılda 739 bin 467 asgari ücret harcamış

İşçiye, emekliye açlık ve sefalet: Cumhurbaşkanlığı günde 2 bin 25, ayda 61 bin 622, yılda 739 bin 467 asgari ücret harcamış

September 26, 2025
5k
Karar yazarı Ulvi Saran: En yüksek banknotunuzla ancak “lokanta bahşişi” ödeyebiliyorsunuz

Karar yazarı Ulvi Saran: En yüksek banknotunuzla ancak “lokanta bahşişi” ödeyebiliyorsunuz

September 26, 2025
5k
Seçil Erzan’dan mektup: Futbolcular paranın kayıtdışı olduğunu biliyordu

Seçil Erzan’dan mektup: Futbolcular paranın kayıtdışı olduğunu biliyordu

September 26, 2025
5k
Emeklinin rızkı Trump’a verildi

Emeklinin rızkı Trump’a verildi

September 26, 2025
5k
Listede adınız varsa dikkat: IBAN numaranız yarın değişecek

Listede adınız varsa dikkat: IBAN numaranız yarın değişecek

September 26, 2025
5.1k
Caner Erkin yine rahat durmadı: Takım arkadaşını tokatladı, kırmızı kartla atıldı

Caner Erkin yine rahat durmadı: Takım arkadaşını tokatladı, kırmızı kartla atıldı

September 26, 2025
5k
Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin karşısına Melih Gökçek pankartı asıldı: Evi boşalt İ. Melih

Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin karşısına Melih Gökçek pankartı asıldı: Evi boşalt İ. Melih

September 26, 2025
5k
Galatasaray’dan Barış Alper Yılmaz’ın maaşına dev zam

Galatasaray’dan Barış Alper Yılmaz’ın maaşına dev zam

September 26, 2025
5.1k
Aktifhaber

© 2022 - - Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları haber kaynaklarına aittir. İzin alınmadan kopyalanamaz.J.

MENU

  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER

BİZİ TAKİP EDİN

No Result
View All Result
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM

© 2022 - - Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları haber kaynaklarına aittir. İzin alınmadan kopyalanamaz.J.