Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı saldırı savaşından bu yana yaklaşık 1,3 milyon Ukraynalı mülteci Almanya’ya sığındı. Ekim ayı başı itibarıyla 1 milyon 293 bin 672 kişinin Yabancılar Merkez Kayıt Sistemi’ne (AZR) geçici koruma statüsüyle kayıtlı olduğu açıklandı.
Şimdiye kadar gelenlerin çoğu çocuklu kadınlar veya yaşlılardı. Ancak son haftalarda yeni bir göç dalgası dikkat çekiyor: 22 yaş altı erkekler.
Bu değişimin nedeni, Ukrayna hükümetinin sınır geçiş kurallarını güncellemesi. 28 Ağustos itibarıyla 18-22 yaş arası erkeklerin ülkeyi terk etmesine izin verildi. Almanya İçişleri Bakanlığı verilerine göre bu kararın ardından Almanya’ya gelen bu yaş grubundaki erkeklerin sayısı haftada yaklaşık 100 kişiden 1000 kişiye, yani on katına çıktı.
Ukrayna’dan yeni bir göç dalgası mı başladı?
Berlin’de faaliyet gösteren bir mülteci danışma merkezi de bu artışı doğruluyor.
Merkez koordinatörü Elina Waehner, DW’ye yaptığı açıklamada, “Eylül ayında görüştüğümüz 440 kişinin yüzde 13’ü genç erkekti. Yaz aylarında bu oran yalnızca yüzde 0,1’di” dedi.
Danışma merkezine göre, bu genç erkeklerin çoğu yüksek eğitim düzeyine sahip. Bazıları doğrudan mülteci kabul merkezlerine giderken bazıları önce Almanya’daki arkadaşlarının veya akrabalarının yanında kalıyor. Birçoğu geçici koruma statüsünü aldıktan sonra eğitimine devam etmeyi veya iş bulmayı planlıyor.
Maksim: Buraya meslek öğrenmeye geldim
20 yaşındaki Maksim, Kiev’den ayrılan bu gençlerden biri. Kısa süre önce Berlin’e gelen Maksim, ilk kez yurt dışına çıkmış. Berlin Alexanderplatz’da gezerken duygularını şöyle anlatıyor:
“Tamamen heyecan içindeyim! Sevincimin sınırı yok çünkü bunun benim geleceğe açılan biletim olduğunu biliyorum.”
Maksim geçici koruma başvurusunu yapmış, şu anda bir barınma merkezinde kalıyor. “Buraya geldim çünkü bir meslek öğrenmek istiyorum. Elektrik mühendisi olamazsam bile, insanların yaşam kalitesini artıran bir iş yapmak istiyorum,” diyor.
Kiev’de son iki yıldır kurye olarak çalışan Maksim, yedi yıl önce babasını kaybetmiş. Annesi temizlik işçisi olarak çalışıyor. “Almanya’ya gelmemin bir nedeni de anneme destek olabilmekti,” diye ekliyor.
Serhiy: 23 yaşına geldiğinde her şey değişiyor
22 yaşındaki Serhiy de kısa süre önce Almanya’ya gelmiş bir diğer genç. Donbas bölgesinden geliyor ve 2014’ten bu yana, yani savaşın ilk günlerinden beri, Rusya’nın saldırısından kaçıyor.
Donezk’te havaalanına yalnızca iki kilometre uzaklıkta yaşıyormuş. O günleri, “Çocukken savaşın patlak verişini kendi gözlerimle gördüm,” sözleriyle anlatıyor.
Serhiy daha sonra Dnipropetrovsk bölgesindeki Şahtarske kentine taşınmış, okul yıllarında evanjelik kiliseye gitmiş ve aynı zamanda video prodüksiyonu ile ilgilenmeye başlamış. Şimdi serbest görsel tasarımcı olarak çalışıyor.
Ukrayna’dan ayrılma kararını “zor” olarak niteliyor:
“Yasal yollardan çıkmak zaten zor, 22 yaşından sonra ise çok daha zorlaşıyor. Bu benim son yasal çıkış şansımdı. 23 ya da 24 yaşına gelince bir tür belirsizlik içinde kalıyorsun: Ne tamamen gizleniyorsun ne de çıkabiliyorsun, ama askere çağrılma olasılığı her geçen gün artıyor.”
Ukrayna’da askerlik yaşı halihazırda 25. Ancak savaşın uzaması durumunda, bu sınırın aşağı çekilmesi kuvvetle muhtemel görünüyor.
Serhiy’in Almanya’da daha önce gelen arkadaşları var. Şimdi burada iş arıyor, kendi ayakları üzerinde durabilmek için ev kiralamak istiyor. Uzun vadede annesi, kardeşi ve kız kardeşini yanına almak niyetinde:
“Son on yıl içinde altı kez taşındım. O yüzden özleyeceğim bir evim yok. Artık burada yeni bir hayat kurmak istiyorum.”
Viktor: Askerlik yaşı düşürülebilir
18 yaşındaki Viktor, Kiev bölgesindeki Hrihorivka köyünden. Ağustos sonunda kız arkadaşıyla birlikte Berlin’e gelmiş ve geçici koruma başvurusu yapmış. Buradan Kiev Kültür Üniversitesi’ndeki eğitimine çevrim içi devam ediyor. Hayali, oyuncu olmak.
Viktor, Ukrayna’dan ayrılma kararının kolay olmadığını söylüyor:
“Aslında 18 yaşıma girmeden önce çıkmak istiyordum ama tereddüt ettim. Sonunda savaş korkusu ve askere alınma endişesi ağır bastı. Haberlerde, yaş sınırının 18’e düşürülebileceğini okudum. Her an yeni bir yasa çıkabilir.”
Viktor’un annesi hemşire, babası ise sağlık sorunları nedeniyle çalışamıyor. Almanya’daki ilk haftalarının zor geçtiğini söylüyor:
“Burada her şey çok bürokratik ve dil engeli çok zorlayıcı. Önce Almanca öğrenmek, sonra okumak veya çalışmak istiyorum.”
Almanya’da yeni bir gelecek kurma umudu
Ukrayna’nın 22 yaş altı erkeklere çıkış izni vermesi ülkede farklı tepkilere yol açtı. Eleştirmenler, “Ukrayna, seferberlik sürecinde genç kuşağını kaybedemez,” diyor. Sosyal medyada ise ülkeyi terk eden gençler zaman zaman “kaçak” ya da “hain” olarak damgalanıyor. Oysa bu gençler, ülkeden yasal olarak ayrılıyor.
Maksim bu eleştirilere katılmıyor:
“Arkadaşlarım benim adıma seviniyor. Hatta orduda görev yapanlar bile bana ‘ülkeyi terk ettin’ demedi.”.
Otobüs yolculuğunu anlatırken de “Bizim otobüste benim yaşlarımda çok az erkek vardı. Bu adımı atanlar, genellikle bunu bir fırsat olarak görüyor ama çoğu, eğer burada tutunamazsa geri dönmeye hazır” diyor.
Maksim, Almanya’da kazanacağı deneyimi ileride Ukrayna’da kullanmak istiyor.
Serhiy de yolculuğunu benzer şekilde hatırlıyor:
“Bizim otobüste sekiz genç daha vardı. Sınırdan geçince herkes ‘Başardık!’ diye bağırdı.”
Farklı hikâyelere sahip olsalar da Maksim, Serhiy ve Viktor’un ortak hedefi aynı: Almanya’da güzel bir geleceğin temellerini atmak.
Anketler de bu eğilimi doğruluyor: Ukrayna’daki gençlerin yüzde 20’sinden fazlası yurt dışında yaşamak istiyor; yüzde 52’si ise ülkesinde kalmayı planlıyor.
KAYNAK: DEUTSCHE WELLE TÜRKÇE
