Birleşmiş Milletler (BM), küresel bağışçı ülkelerin mali desteklerini büyük ölçüde azaltmasının ardından, milyonlarca ihtiyaç sahibine yönelik insani yardımları durdurmak zorunda kaldığını açıkladı.
BM Acil Yardım Koordinatörü Tom Fletcher, Pazartesi günü Cenevre’de yaptığı açıklamada, mali desteklerin azalmasının açlık ve yoksulluk çeken milyonlarca insanın üzerinde “yıkıcı etkileri” olacağını söyledi.
Bağışların büyük ölçüde düşmesi nedeniyle BM 2025 yılı için insani yardım bütçesini büyük ölçüde geriye doğru revize etti. Güncel planlamaya göre bütçe 114 milyon kişiye ulaştırmak üzere 29 milyar dolara (yaklaşık 25 milyar euro) düşürüldü. Aralık 2024’te bu rakam, 180 milyon kişiye ulaştırılmak üzere 44 milyar dolar (yaklaşık 38 milyar euro) olarak planlanmıştı. BM’den yapılan açıklamada revizeye gerekçe olarak, şu ana kadar bağışçılardan yalnızca 5,6 milyar dolar yardım toplanmış olması gösterildi.
Yardım fonlarıyla, başta gıda, temiz su, tıbbi malzeme, barınma ve diğer temel insani ihtiyaçların karşılanması planlanıyordu.
ABD, 2024 yılı sonuna kadar en büyük bağışçı ülke konumundayken Donald Trump’ın Başkanlığı devralmasıyla bu yardımı yüzde 83 oranında kesti. Ayrıca çok sayıda Batılı ülke de katkı paylarını büyük ölçüde azalttı.
İnsan hakları savunucuları da etkilenecek
Kesintilerin yalnızca insani yardımları değil, BM’nin uluslararası insan hakları çalışmalarını da olumsuz etkileyeceği bildirildi.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, Pazartesi günü İnsan Hakları Konseyi’nde yaptığı konuşmada, sivil toplum ortaklarının yaklaşık yüzde 75’inin, gelirlerinin yüzde 40’ından fazlasını kaybettiğini ifade etti. Türk, bu durumun otoriter rejimlere yaradığını belirterek, “Bu finansman sağlanamazsa insan hakları savunucuları artık baskı gören ve zulüm altında yaşayan insanlar için eskisi gibi mücadele edemeyecek” dedi.
Volker Türk, hükümetlere çağrıda bulunarak yardım fonlarını kesmek yerine, insan haklarının korunması konusunda kararlılık göstermeleri gerektiğini söyledi. Türk, yıllık raporunda dünyanın birçok bölgesinde insan hakları ihlallerinin artış gösterdiğini belirtti. Bu kesintilerde de başta ABD yönetimi olmak üzere birçok Batılı ülkenin rolü bulunduğuna dikkat çekti.
2006 yılında BM Genel Kurulu tarafından kurulan İnsan Hakları Konseyi, dünya genelinde insan haklarını güçlendirmeyi hedefliyor. Konsey bünyesindeki komisyonlar, başta Ortadoğu, Ukrayna, Myanmar ve Sudan olmak üzere çeşitli bölgelerdeki ağır insan hakları ihlallerini düzenli olarak araştırıyor ve belgeliyor. Konseyin 59. oturumu 9 Temmuz”a kadar sürecek.
