Almanya’daki tartışmalı göç planları ne içeriyor?

Almanya’da geçen yıl Mannheim, Solingen ve Magdeburg, bu yıl da Aschaffenburg kentinde yaşanan bıçaklı saldırıların ardından Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ile Hristiyan Sosyal Birlik’ten (CSU) oluşan Birlik partileri (CDU/CSU), federal parlamentonun gündemine göç yasasının sertleşmesini öngören iki önerge getirmeye hazırlanıyor. Cuma günü de yine Birlik partileri tarafından hazırlanan bir yasa tasarısı oylamaya sunulacak.

Muhafazakâr Birlik Partileri’nin, 23 Şubat’ta yapılacak olan erken genel seçimde Başbakan adayı olan ve anketlerde de açık ara önde yer alan Friedrich Merz, söz konusu planların meclisten geçmesi için ilk kez, daha önce her türlü iş birliğini reddettiği aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisinin de desteğine net bir dille karşı çıkmıyor.

Söz konusu önergeler ile tasarının ayrıntıları ve sürecin detayları şöyle:

Oylanacak önergeler ne içeriyor?

Birlik Partileri’nin “Beş Maddelik Planı,” komşu ülkelerle kara sınırlarında aralıksız kontroller ve “yasa dışı giriş teşebbüsünde bulunan tüm kişilerin geri gönderilmesini” öngörüyor. Önergeye göre, iltica talebinde bulunanlar da yine sınırdan içeri alınmayacak. Hakkında Almanya’yı terk etme kararı olup da burada yaşamaya devam edenler “anında gözaltına alınacak,” sınır dışı uygulaması ise Suriye ve Afganistan’ı da kapsayacak şekilde her gün uygulanacak. Suçlular ve toplum için risk teşlik eden kişiler “sınır dışı edilene dek süresiz ev hapsine alınacak.” Federal Polis Teşkilatı’na da, sınır dışı için tutuklama ve ülkeden ayrılana dek gözaltı uygulama başvurusunda bulunma yetkisi verilecek.

CDU/CSU, hazırladığı ikinci bir önerge ile “İç güvenlikte yeni bir politikaya” geçilmesini istiyor. Burada, 27 maddede dile getirilen talepler listesinde güvenlik kurumlarının yetkilerinin güçlendirilmesi, bu bağlamda IP adreslerinin üç ay boyunca kayıt altına alınması ve elektronik yüz tanıma sisteminin çok daha yaygınlaştırılması gibi istekler dile getiriliyor. Ek olarak göç alanında da değişiklikler içeren önerge yasalaştığı takdirde, geçici koruma statüsünde olan, yani bir başka deyişle iltica hakkı tanınmayan ancak başka sebeplerden dolayı Almanya’da geçici olarak kalma hakkı bulunan kişilerin, geldikleri ülkelerde bulunan ailelerini yanlarına almalarına izin verilmeyecek.

SPD ile Yeşiller önergelere neden karşı çıkıyor?

Almanya’da hükümeti oluşturan Sosyal Demokrat Parti (SPD) ile Yeşiller, Birlik Partileri’nin meclise taşıdığı önerge ile Avrupa hukukunu ve Alman Anayasası’nın iltica hakkını güvence altına alan maddesini ortadan kaldırmaya çalıştığını öne sürüyor.

Birlik Partileri ise bu ithamı kabul etmeyerek Anayasa’nın iltica ile ilgili maddesinin, başka bir Avrupa Birliği (AB) ülkesi üzerinden Almanya’ya gelen mülteci adayları hakkında istisnalar içerdiğini belirtiyor. Muhafazakâr CDU ve CSU, AB hukukuna göre de korunma talep eden sığınmacıların iltica başvurularını, Avrupa topraklarına ilk ayak bastıkları yerde yapmaları gerektiğini vurguluyor.

Dublin III Kuralları adı verilen Dublin Anlaşması’nın ilgili maddesine göre, AB içinde geri göndermeler, iltica hakkı tanınmayan kişilerin belirsiz bir süre daha Almanya’da kaldığı düzenli bir süreç sonunda uygulanabiliyor. Bu sistemin, sığınmacıların Avrupa topraklarına ilk ayak bastıkları ülkelerde kayıt altına alınmadığı için işlemediğini belirten Birlik partileri, AB sözleşmelerinde de geçen “Ulusal Acil Durum” ilanı ile Alman hukukunu AB hukukunun önüne geçirmek ve bu sayede geri göndermeleri doğrudan uygulamak istiyor.

Merz AfD’ye karşı nasıl bir tavır alacak?

AfD’nin oylarını istemediğini ve bunlara talip olmadığını ifade eden Friedrich Merz, diğer yandan “sadece yanlış kişiler doğru bulduğu için” doğruyu yapmaktan da geri durmayacağını dile getirdi. Ancak Merz bu tavrı ile, genel başkanı olduğu CDU’nun AfD’ye karşı 2018 yılında aldığı, bu parti ile “koalisyon ve benzeri tüm iş birliklerini” reddeden uyumsuzluk kararını zedelemekle suçlanıyor.

Önergeler meclisten geçebilecek mi?

SPD ile Yeşiller’in duyurdukları gibi bu planlara destek vermemesi halinde AfD ile Sarah Wagenknecht İttifakı’nın (BSW) tutumu belirleyici olacak. Önergelerin federal parlamentodan geçebilmesi için en az 367 evet oyu gerekiyor. CDU/CSU grubunun mecliste 196 milletvekili bulunuyor. 76 sandalyeye sahip olan AfD, daha önce yaptığı açıklamada her iki önergeye de destek vereceğini bildirdi. 90 milletvekiline sahip Hür Demokratlar (FDP) Beş Maddelik Plan’a evet derken 27 maddelik ikinci önergeye karşı çıkıyor. 10 milletvekili bulunan BSW de ikinci önergeye karşı, ancak Beş Maddelik Plan ile ilgili olarak ise herhangi bir açıklama yapmadığından partinin bununla ilgili oylamada nasıl bir tavır takınacağı bilinmiyor.

Böylece Birlik Partileri, destek vereceğini söyleyen partilerin tüm milletvekilleri evet oyu verirse 372 oya ulaşarak Beş Maddelik Planın kabul edilmesini sağlayabilir. Meclis çevrelerinden gelen bilgilere göre AfD, Birlik Partilerinin kendi ile AfD arasına mesafe koymak için Beş Maddelik Plan’da dile getirdiği, “AfD yabancı düşmanlığını körüklemek ve komplo teorilerini yaymak için insanların sorunlarını, dertlerini ve korkularını kullanmaktadır. Bu sebepten dolayı da ortak değil siyasi rakibimizdir” ifadesine rağmen söz konusu plana destek verecek.

Cuma günü oylanacak yasa tasarısının içeriği ne?

Birlik Partilerinin taleplerinin bir kısmını içeren yasa tasarısı, federal parlamentoda Cuma günü oylanacak. Hakkında ilk meclis oturumunun geçen yıl Eylül ayında yapıldığı “İnsan akını sınırlandırma yasası” adlı tasarı üç temel maddeden oluşuyor. Bunlar, Almanya’da ikamet etmeyi düzenleyen yasada göçün sınırlandırılmasının bir hedef olarak yer alması, geçici koruma altındakilerin ailelerini yanlarına getirme uygulamasının durdurulması ve Federal Polis Teşkilatı’na, Almanya’yı terk etmek zorunda olanlarla ilgili tutuklama ve gözaltı için başvuruda bulunma hakkı tanınması.

Bu tasarının parlamentodan geçme şansı ise CDU/CSU grubunun yanı sıra, FDP, BSW ve AfD’nin de onay vereceğini açıklaması sebebiyle oldukça yüksek.

Tasarıların kabul edilmesi ne anlama gelir?

Söz konusu önergeler siyasi birer niyet beyanı anlamı taşıyor ve bu bağlamda şu an hükümette olan SPD-Yeşiller koalisyonu tarafından uygulanmak zorunda değil. Yasa tasarısına ise eyaletlere ait bazı yetkilerin Federal Polis Teşkilatı’na aktarılması gündeme geldiği için Federal Eyaletler Meclisi’nin de onay vermesi gerekiyor. Süreç olağan bir şekilde işlerse tasarı 21 Mart’ta, yani 23 Şubat’ta yapılacak federal parlamento seçiminden yaklaşık bir ay sonra Eyaletler Meclisi’ne gelecek. Ancak Federal Eyaletler Meclisi’ndeki sandalye dağılımı, tasarıya burada onaylanması için gerekli evet oylarının çıkmayacağını gösteriyor.