ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’ın Amerika’nın Air Force One başkanlık uçağı olarak kullanılmak üzere Katar’dan lüks bir jumbo jet alma planını savundu.
Trump 12 Mayıs’ta Beyaz Saray’da gazetecilere yaptığı açıklamada “Bize bir hediye veriyorlar” dedi ve kabul etmezse “aptal bir insan” olacağını sözlerine ekledi.
Katarlı bir sözcü daha önce yaptığı açıklamada uçağı hediye olarak nitelendirmenin “yanlış” olacağını söylemişti. Sözcü, “geçici kullanım” için bir uçağın transferinin iki ülke arasında görüşülmekte olduğunu ekledi.
Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir
Haber, Trump’ın ikinci döneminin ilk büyük dış gezisi kapsamında bu hafta Katar’ı ziyaret edeceği sırada geldi.
12 Mayıs’ta konuşan Trump, ABD’nin Doha’ya “güvenlik ve emniyet açısından yıllar boyunca çok yardımcı olduğunu” ve ülkenin “liderliğine büyük saygı duyduğunu” söyledi.
Katar’ın ABD’ye bir Boeing jeti sağlamasının “çok güzel bir jest” olacağını, ABD hükümetinin ise bu sırada Boeing’in sağlayacağı iki yeni jeti beklemeye devam ettiğini belirtti.
Uçağın potansiyel değeri ve başka bir ülke tarafından veriliyor olması, yasal ve etik açıdan eleştirilere de neden oldu.
ABD Anayasası, ABD başkanlarının yabancı hükümetlerden kabul edebilecekleri hediyeleri kısıtlayan bir hükme sahip. Bu madde, liderlerin yabancı hükümetlere borçlu hale gelmelerini önlemek üzere tasarlanmıştı.
California Senatörü Adam Schiff sosyal medya hesabında, ABD Anayasası’nın seçilmiş hiçbir yetkilinin Kongre onayı olmadan yabancı bir devlet liderinden “her ne türden olursa olsun… herhangi bir hediye” kabul edemeyeceğini belirten bir bölümünden alıntı yaptı.
Kongre Üyesi Ritchie Torres, uçağın “yabancı bir hükümet tarafından bir başkana verilmiş en değerli hediye” olabileceğini söyleyerek Hükümet Mesuliyet Ofisi’ni soruşturma açmaya çağırdı.
Uzun süredir Trump’ın müttefiki olan aşırı sağcı sosyal medya fenomeni Laura Loomer da bu hamleyi eleştirdi. Loomer paylaşımında Trump için “kurşun yiyebileceğini” ancak jeti kabul etme kararının yönetim için “büyük bir leke” olacağını söyledi.
Beyaz Saray Basın Sözcüsü Karoline Leavitt ise Pazar günü yaptığı açıklamada “yabancı bir hükümet tarafından verilen herhangi bir hediyenin her zaman yürürlükteki tüm yasalara tam uyum içinde kabul edildiğini” söyledi, “Başkan Trump’ın yönetimi tam şeffaflık konusunda kararlıdır” dedi.
Beyaz Saray’ın mevcut filosu, özel iletişim ekipmanları ve devlet odası, ofis ve konferans odası gibi özelliklerle başkanlık kullanımı için özelleştirilmiş iki Boeing 747-200B uçağını içeriyor. Uçaklar 1990 ve 1991’den bu yana kullanılıyor.
ABC News’in haberine göre Katar’ın, “uçan saraya” dönüştürülmüş çok daha yeni bir model olan Boeing 747-8’in bir versiyonunu teklif edeceği söyleniyor.
BBC’nin ABD’deki ortağı CBS’e konuşan kaynaklar, yaklaşık 400 milyon dolar değerinde olduğu bildirilen uçağın ABD’ye verilmesi halinde, güçlendirilmesi ve güvenlik yetkilileri tarafından denetlenmesi gerekeceğinden hemen kullanıma hazır olmayacağını söyledi.
Katar Türkiye’ye de uçak hediye etmişti
Boeing ile Beyaz Saray’a iki adet 747-8 temin etmek üzere sözleşme imzalanmış ancak Trump bu yılın başlarında firmanın planlanan teslim programının gerisinde kalmasından şikayet etmişti.
Trump’ın ekibi bunları görevdeki ilk döneminde de almak için görüşmelerde bulunmuş, Boeing teslimatın iki-üç yıl sürebileceğini belirtmişti.
Trump’ın uzun zamandır olumlu ilişkiler içinde olduğu Katar, daha önce de aralarında Türkiye’nin de bulunduğu başka ülkelere özel jetler vermişti.
Bu, Trump’ın Katar’la yaptığı ilk anlaşma da olmayacak.
Geçen ay Trump’ın şirketi Katar’da lüks bir golf tesisi inşa etmek üzere bir anlaşma imzalamış ve Ocak ayında göreve gelmesinden bu yana ilk yurtdışı anlaşmasını gerçekleştirmişti.
CBS’e göre, Trump’ın satın alabileceği uçak, görev süresinin sonunda, bir ABD liderinin görevde olduğu dönemle ilgili eserlerden oluşan bir koleksiyon olan başkanlık kütüphanesine bağışlanacak.
Air Force One uçakları genellikle bir sonraki yönetime devredilir.
İş adamlığından ABD başkanlığına geçen Trump, 2017’de başlayan ilk görev süresinde de çıkar çatışmalarıyla suçlanmıştı. İlk döneminde, eleştirmenler onu Washington DC’deki oteli de dahil olmak üzere çeşitli yollarla kendisini zenginleştirmekle suçladı. Bunun üzerine bir dava açıldı ancak sonuçlanmadı.
Georgetown Üniversitesi’nde hukuk profesörü olan David Super, uçağın olası devrini “Burnuma pis kokular gelse de resmi olarak bu, makam sahibine değil [ABD] hükümetine yapılan bir devir” diye yorumladı.
Prof. Super, jetin Trump’ın görevden ayrıldıktan sonra özel hayatında kullanabilmesi halinde yasadışı bir kişisel hediye olarak görülebileceğini de sözlerine ekledi.
Prof. Super, böyle bir hamleyi kimin protesto edebileceğine gelince, Kongre’nin bunu kınayan bir karar alabileceğini, ancak Cumhuriyetçilerin Kongre’deki hakimiyeti göz önüne alındığında bunun pek olası olmadığını ve fiili transferi durduramayacağını söyledi.
Haberin kaynağına buradan ulaşabilirsiniz
