Türkiye son günlerde ‘ucuz sebze’ ile yatıp kalkıyor. Devletin, aracılardan zararına satın aldığı patates, soğan, biber, patlıcan ve domatesi belediyelerdeki tanzim noktalarında ucuza satması bir başka seçim yatırımı olarak görülüyor.
Zira, sekiz TL’ye alınan bir sebzeyi beş TL’ye satmaktan kaynaklanan zarar dönüp dolaşıp vatandaşın cebini yakacak. Yani fatura yine vatandaşa.
Hürriyet Gazetesi yazarı Erdal Sağlam da, faturanın devlete kesildiğini belirtiyor.
“Tanzim satış kanalıyla sebze ve meyve satışı yaygınlaşırken, olumlu ve olumsuz yönleri tartışılmaya devam ediyor. Çıkan haberlere bakacak olursak tanzim satışta ucuz sebze satabilmek için belediyeler ya satın aldıkları fiyattan daha ucuza satış yapıyor, ya da aldığı fiyattan satıp nakliye, işçilik gibi maliyetleri sineye çekiyorlar” satırlarıyla, Sağlam da zararın adresini işaret ediyor.
“Öyle ya da böyle, az ya da çok, tanzim satış uygulamasında bir zarar söz konusu. İşte o nedenle manav ve pazarcı esnafı da çıkıp, “aynı şartlarla bana versinler ben daha ucuza satarım” diyebiliyor. Çünkü işleyişi iyi biliyorlar, taşıma ve işçilik olmasa üreticiden aldıkları malı çok küçük bir artışla satmaya razı olduklarını söylüyorlar” hatırlatmasında bulunan Sağlam, internet satışlarının ise epttavm.com’dan başlayacağını anımsatıyor.
Dağıtımı PTT’nin yapacağını ve bu kez de PTT’nin ulaşım ve işçilik zararının oluşacağına dikkat çeken Sağlam, tespitlerine şu satırlarla devam ediyor:
“Uygulamaya sokulan sistemde esas belli oldu; üretici fiyatlarını düşürecek bir uygulama değil, aracılık zincirinde biriken maliyetleri düşüren, daha doğrusu bu maliyetleri devletin üstlendiği bir satış yöntemi söz konusu. Bu, aracılık maliyetinin ortadan kaldırıldığı anlamına gelmiyor tabi ki; maliyet devlet tarafından üstleniliyor. Bir anlamda “sebze-meyve için zarar görevi” verildiği anlamına geliyor. Bu görevi de belediyeler, bakanlıklar ve PTT gibi kamu kurumları üstlenmiş oluyor.
Bir süredir kamu bankalarına verilen görev zararlarının yeniden büyümesiyle ilgili kaygıları tartışıyoruz. Ziraat Bankası kamuoyunda çıkan görev zararlarının sanki Bankanın zararı gibi gösterildiği haberlere karşı çıkarak, bu verilen görev nedeniyle oluşan zararların devlet tarafından karşılandığını, dolayısıyla bunun bankanın zararı anlamına gelmediğini açıklamak ihtiyacı duydu.
Tanzim satışla yapılan sebze ve meyve satışları da finansman açısından aynı yöntemin uygulandığı anlamına geliyor. Yani halka zararına yapılan satışların eninde sonunda faturası yine halka çıkıyor.”
