Aktifhaber
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM
No Result
View All Result
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM
No Result
View All Result
Aktifhaber
No Result
View All Result

Tek adam sarmalı

by aktifhabercom
November 9, 2020
Tek adam sarmalı
5k
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

Ekonomistlere göre ‘tek adam’ın son hamlesi de sorunu çözmeyecek. Zira sorun iktidara tamamen ‘uyumlu’ olan MB’nin para politikasıyla sınırlı değil, çok daha büyük ve derin.

Tr724’ten Yusuf Dereli’nin haberine göre Merkez Bankası (MB) Başkanı Murat Uysal, bir gece yarısı operasyonuyla görevinden alındı. Yerine ise AKP’de bir dönem Maliye Bakanlığı yapmış Naci Ağbal getirildi. Hükümetle ‘tam uyumlu’ çalıştığı düşünülen Uysal’ın neden görevden alındığıyla ilgili ‘şeffaflık’ ilkesi gereği bile olsa tek satır açıklama yapılmadı. Peki Uysal’ın görevden alınması sorunları çözecek mi? TL’nin değer kaybının tek nedeni MB’nin uyguladığı para politikası mı?Önceki MB Başkanı Murat Çetinkaya ‘söz dinlemediği’ gerekçesiyle bizzat Erdoğan tarafından görevden alınmış ve yerine Uysal getirilmişti. Uysal, yüzde 24’te aldığı faizi Erdoğan’ın talimatıyla yüzde 8,25’e kadar indirdi. Ancak ‘enflasyon’ düşmediği gibi dolar 5,60’dan 8,55’e fırladı. Dolar, sadece 16 ayda TL karşısında yüzde 52 değer kazandı. 

Ekonomistlere göre ‘tek adam’ın son hamlesi de sorunu çözmeyecek. Zira sorun iktidara tamamen ‘uyumlu’ olan MB’nin para politikasıyla sınırlı değil, çok daha büyük ve derin. Ekonomistler, çözüm için öncelikle sonunun kaynağının doğru tespit edilmesi gerektiğini söylüyor. Temel sorun Türkiye’de anayasanın, hukukun ve yargı bağımsızlığının tamamen yok edilerek, ülkenin ‘tek adam’ sarmalına sokulmuş olması. Dolayısıyla MB başkanının değiştirilmesi sorunu çözmeyecek; yapısal ve köklü reformlar yapılması, hukukun yeniden ayağa kaldırılması ve demokrasinin yeniden inşası şart.


Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir

“İnsanı yaşat ki Hizmet yaşasın”

“İnsanı yaşat ki Hizmet yaşasın”

July 2, 2025
5k
Güç savaşı verenlerin yaşattığı dramlar: Ülke artık faşizmin sınırlarını aşmış, organize bir suç şebekesinin esiri durumunda

Güç savaşı verenlerin yaşattığı dramlar: Ülke artık faşizmin sınırlarını aşmış, organize bir suç şebekesinin esiri durumunda

June 30, 2025
5k

Murat Uysal’ın MB’nin başına gelmesi olaylı olmuştu. Selefi Murat Çetinkaya, AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, “Faiz enflasyonun sebebidir, faiz düşerse enflasyon da düşer,” tezinin gereğini yerine getirmediği için görevinden alındı. Erdoğan’ın ‘sözünü dinlememesi’ Çetinkaya’yı koltuğundan etmişti.

5,60 TL’DEN 8,55’E; YÜZDE 34 DEĞER KAYBI

Cumhurbaşkanı Erdoğan’a göre enflasyonun sebebi ‘faiz’di… Uysal’ın ilk yaptığı iş tıpkı Erdoğan’ın istediği gibi faizleri düşürmek oldu. 25 Temmuz 2019’da yüzde 24’den yüzde 19,75’e indirilen politika faizi, üst üste 9 toplantıda düşürülerek yüzde 8,25’e kadar çekildi. Son 3 toplantıda yüzde 8,25 seviyesinde olan politika faizi, enflasyonun öngörülenin üzerinde yüksek seyretmesi nedeniyle 2 yılın ardından geçtiğimiz 24 Eylül’de 200 baz puan artırıldı. Para politikası faizi 10,25’e çıkarıldı. 22 Ekim’deki son toplantıda ise ‘politika faizi’ sabit tutuldu. Sonuç olarak; Murat Uysal göreve geldiğinde 5,60 olan dolar kuru, 8,56’yı gördü. TL’nin 16 aydaki değer kaybı yüzde 34! 

MURAT UYSAL NEDEN GÖREVDEN ALINDI?

Murat Uysal’ın cuma gece yarısı Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle görevden alınması soru işaretlerini de beraberinde getirdi. Hükümetle tam uyumlu olduğu düşünülen Uysal, neden görevden alınmıştı? İktidar, piyasaların diken üstünde olduğu bir dönemde yaptığı bu atamaya ilişkin tek satır bile açıklama yapma gereği duymuyor. Ancak kulislere yansıyan iddialara göre Erdoğan, kurun yükselmesinden Uysal’ı sorumlu tuttu. Reuters’a konuşan ekonomi yönetimindeki üst düzey bir yetkili, “Dövizdeki yükseliş tüm beklentilerin hızla üzerine çıktı. Bazı adımların etki edebileceği beklentisi vardı ama bu da gerçekleşmedi,” diyor. 

ÖRTÜLÜ FAİZ ARTIŞLARI, UYSAL’IN BAŞINI YEDİ

Benzer bir iddiayı T24 yazarı Barış Soydan da köşesine taşıdı. Soydan’ın edindiği kulis bilgilere göre de Uysal’ın görevden alınmasının nedeni, MB’nin 120 milyar dolarlık rezervinin eritilmiş olmasına rağmen doların önünün alınanaması. Örtülü faiz artışlarının TL’deki değer kaybını engelleyememesi de Uysal’ın alınmasının önemli gerekçelerinden biri olarak gösteriliyor yazıda. Soydan’a göre Erdoğan, Eylül ayındaki 200 baz puanlık faiz artışına ikna edildi ancak bu hamle de sonuç vermedi. Dolar önce 6, sonra 7 ve nihayet 8 TL’yi aştı ve 8,56’yı gördü. 

TEK SORUN MB BAŞKANI MI?

Türk Lirası tarihinin en ‘değersiz’ günlerini yaşıyor. Yılbaşından bu yana TL, dolar karşısında yüzde 30, Euro karşısında yüzde 34, Sterlin karşısında ise yüzde 29 değer kaybetti. Peki Merkez Bankası başkanının gece yarısı operasyonuyla değiştirilmesi sorunu çözer mi? Zira Murat Uysal, kendisine verilen ‘talimatları’ yerine getiriyordu. Selefi Murat Çetinkaya’yı ‘talimatlarını yerine getirmediği için görevden aldığını’ söyleyen bizzat Erdoğan değil miydi? Ya da, “İstesek doları düşürürüz ama uğraşmıyoruz.” diyen damadı Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın hiç mi sorumluluğu yok TL’nin bu hale gelmesinde? 

GÖREV DEĞİŞİKLİĞİ SORUNU ÇÖZECEK Mİ?

Ekonomistlere göre Türkiye’nin temel sorunu MB başkanlığında kimin oturduğu değil. Yıllardır biriken ve içinden çıkılmaz hale gelen sorunların tek bir başkan değişikliğiyle çözülmesi imkansız. Sorun sistemden kaynaklanıyor. Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yalçın Karatepe tam da bu noktaya dikkat çekiyor önceki günkü paylaşımında: “MB Başkanının görevden alınması hakkında yorum yapıyoruz ama aslında kimin Başkan olduğunun bir önemi de yok. Ülkede tüm kararlar aynı yerde alınıyor. Ekonomi alanında faaliyet gösteren kurumlar ve onların yöneticileri alınan kararları uyguluyorlar.” 

PROF. DR. ARZOVA: SORUN DAHA DERİNLERDE

Prof. Dr. Burak Arzova da benzer ifadeler kullanıyor. Sorunun sadece MB başkanını değiştirmekle çözülemeyecek kadar büyük olduğunu anlatıyor. Hukuku ve yargının bağımsızlığını hatırlatan Arzova, “Keşke Türkiye ekonomisindeki sorunlar başkan değişikliğiyle çözülebilse. Bunlar doların ateşini söndürecek unsunlar değil. Riskler hala  devam ediyor. Hatta kafalar daha da karışmış gibi gözüküyor. Köklü, yapısal reformlar yapmak lazım. Türkiye’nin birinci önceliği enflasyon olmalı. Hem büyüyeyim, hem enflasyonla mücadele edeyim yaklaşımı bizim için geçerli değil. Ekonominin gerçeklerine göre hareket etmek en doğru karar olacaktır,” diyor. 

SORUN MB BAŞKANININ GÖREVDEN ALINABİLMESİ!

Ekonomist Özgür Demirtaş ise “İçinde bulunduğumuz problemler MB başkanı yüzünden değil ki. MB başkanlarının görevden alınabilmesi yüzünden…” diyerek  yapılması gerekenleri şöyle sıralıyor: “Merkez Bankası Başkanı kim olursa olsun. Yapılması gereken şey: 1) Sert, doğrudan faiz artırımı. 2) Faiz enflasyonun nedenidir söyleminin bırakılması. 3) Başkanın bağımsız olması. Bunlar olursa kısa vadeli yaraları sararız. Uzun vadeli iyileşme için ise yapısal reform şart.” 

TÜRKİYE ÇİN’İ Mİ ÖRNEK ALIYOR?

AKP iktidarının TL’nin değerini daha da düşürerek Türkiye’yi, tıpkı Çin gibi ‘ucuz iş gücü cenneti’ yapmak istediği söyleniyor. O halde sadece 1,5 yılda MB’nin 120 milyar dolarlık rezervi kuru tutmak için neden heba edildiği sorusu cevapsız. Bu arada Türkiye’nin dış borcu 430 milyar dolar. Kurdaki her artış, borcun katlanmasına neden oluyor. Peki Türkiye Çin gibi olabilir mi? Bu da pek mümkün gözükmüyor. Önünüzde Singapur, Hindistan ve Pakistan gibi işgücü sizden çok daha düşük ülkeler var. Ayrıca bir ülkenin para biriminin ‘değersizliği’ yatırım nedeni olsaydı enflasyon oranı yüzde 9 bini aşan Venezuela’ya milyar dolarlar yağması gerekirdi. Ayrıca Çin olabilmeniz için üretim kapasitesi ve hammadde sorununuzun olmaması gerekiyor.

Prof. Dr. Özgür Demirtaş, Türkiye’nin Çin’i değil, Almanya’yı örnek alması gerektiğini anlatıyor: “Türkiye, ucuz işgücüne özenmemeli. Bangladeş olmaya özenmemeli. 100 Dolara işçi çalıştırılan ülke olmaya özenmemeli. Dünya işçi yoğun ülkelerin kazandığı bir yere doğru gitmiyor. Türkiye Bangladeş değil, Almanya olmalı… Lütfen artık hata yapmayalım.” 

TÜRKİYE SABİT KUR SİSTEMİNE GEÇEBİLİR Mİ?

Döviz kurlarındaki yükselme ‘sabit kur’ tartışmalarını da gündeme getirdi. Cevabı merak edilen soru; Türkiye yeniden sabit kur sistemine geçebilir mi? Ekonomistlere göre bu da pek mümkün değil. Zira sabit kur rejimi, sermaye hareketlerinin serbest olduğu bir sistemde uygulanamaz. İktidar sabit kur rejimine geçmek istiyorsa, sermayeyi tamamen kontrol altına almak zorunda. Ekonomist Mahfi Eğilmez’e göre ise bu mümkün değil:

“Sabit kur rejimine geçebilmek için öncelikle sermaye giriş çıkışını denetim altına almak ve dolayısıyla konvertibiliteden vazgeçmek gerekir. Bu da isteyenin istediği zamanda elindeki veya banka hesabındaki TL’leri verip istediği yabancı parayı alabilmesi olanağını kaldırır. Bu sistemde kimin ne kadar, ne zaman yabancı para alacağına devlet karar verir. Yurt dışına para göndermek veya yurtdışından döviz getirmek devletin iznine bağlı olur. (Türkiye’nin dış borç toplamı yaklaşık 430 milyar dolar) Böyle bir durumda bu hamleleri yapmak Türkiye’ye döviz girişini durdurur ve döviz ihtiyacı yüksek olduğu için de anında döviz karaborsasını başlatır. Dolayısıyla Türkiye’nin böyle bir rejim değişikliğine gitmesi mümkün değildir.”

Kaynak: Tr724

ShareTweet
Previous Post

Twitter’ı bile kapatan Albayrak, Erdoğan fotoğraflarını silemedi

Next Post

Albayrak’ın istifa haberi sonrası dolar sert düştü

İLGİLİHABERLER

“İnsanı yaşat ki Hizmet yaşasın”
ANALİZ

“İnsanı yaşat ki Hizmet yaşasın”

July 2, 2025
5k
Güç savaşı verenlerin yaşattığı dramlar: Ülke artık faşizmin sınırlarını aşmış, organize bir suç şebekesinin esiri durumunda
ANALİZ

Güç savaşı verenlerin yaşattığı dramlar: Ülke artık faşizmin sınırlarını aşmış, organize bir suç şebekesinin esiri durumunda

June 30, 2025
5k
Sağırlaşan yöneticiler, sessizleşen krizler
ANALİZ

Sağırlaşan yöneticiler, sessizleşen krizler

June 24, 2025
5k
Sorunlar uhuvvet ve dayanışmayla çözülüyor
ANALİZ

Sorunlar uhuvvet ve dayanışmayla çözülüyor

June 23, 2025
5k
Ortadoğu’da haritaları kim çiziyor: Güç mü, mezhep mi? – Dış Politika Notları (3)
ANALİZ

Ortadoğu’da haritaları kim çiziyor: Güç mü, mezhep mi? – Dış Politika Notları (3)

June 21, 2025
5k
Ortadoğu’da yeni bir denklem: Mezhep, strateji ve çatışma – Dış politika notları 2
ANALİZ

Ortadoğu’da yeni bir denklem: Mezhep, strateji ve çatışma – Dış politika notları 2

June 19, 2025
5.1k
Daha Fazla Haber
AKOM’dan sıcak hava uyarısı: 5-9 Temmuz tarihleri arasına dikkat

AKOM’dan sıcak hava uyarısı: 5-9 Temmuz tarihleri arasına dikkat

July 4, 2025
5k
Boğaziçi Üniversitesi mezuniyetinde bir öğrenci diplomasını yırttı

Boğaziçi Üniversitesi mezuniyetinde bir öğrenci diplomasını yırttı

July 4, 2025
5k
Erdoğan’ın maaşı 55 bin lira artacak

Erdoğan’ın maaşı 55 bin lira artacak

July 4, 2025
5k
Tekstilci ya iflas ediyor ya da yurt dışına kaçıyor

Tekstilci ya iflas ediyor ya da yurt dışına kaçıyor

July 4, 2025
5k
Kuzey Tunçelli, peş peşe üçüncü kez Avrupa gençler şampiyonu

Kuzey Tunçelli, peş peşe üçüncü kez Avrupa gençler şampiyonu

July 4, 2025
5k
Oyuncu Michael Madsen hayatını kaybetti

Oyuncu Michael Madsen hayatını kaybetti

July 4, 2025
5k
PKK’nın ‘silah bırakma’ kararı hakkında DEM Parti yer ve zaman verdi

PKK’nın ‘silah bırakma’ kararı hakkında DEM Parti yer ve zaman verdi

July 3, 2025
5.1k
Oğlu, Oğuz Murat Aci’nin ölümüne neden olmuştu: Doktorluktan uzaklaştırıldı

Oğlu, Oğuz Murat Aci’nin ölümüne neden olmuştu: Doktorluktan uzaklaştırıldı

July 3, 2025
5.1k
İntihar girişimi faciaya dönüştü: ‘İntihar öyle olmaz’ dedi, benzin döküp ailesini yaktı

İntihar girişimi faciaya dönüştü: ‘İntihar öyle olmaz’ dedi, benzin döküp ailesini yaktı

July 3, 2025
5.1k
Kuruyemiş devi de battı

Kuruyemiş devi de battı

July 3, 2025
5.1k
Saraçhane eylemlerinde tutuklu sayısı 13’e yükseldi

Saraçhane eylemlerinde tutuklu sayısı 13’e yükseldi

July 3, 2025
5k
Kriz devleri yiyor: Şişecam fabrika kapattı

Kriz devleri yiyor: Şişecam fabrika kapattı

July 3, 2025
5.1k
Türkiye’nin 101 yıllık kulübü babadan oğula devredildi

Türkiye’nin 101 yıllık kulübü babadan oğula devredildi

July 3, 2025
5k
İstanbul’da baba cinayeti: Oğlu kanlı eşyaları çöpe attı, anne evi temizledi

İstanbul’da baba cinayeti: Oğlu kanlı eşyaları çöpe attı, anne evi temizledi

July 3, 2025
5.1k
Tarih belli oldu: En ucuz sigaraya 11 TL zam geliyor

Tarih belli oldu: En ucuz sigaraya 11 TL zam geliyor

July 3, 2025
5k
Aktifhaber

© 2022 - - Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları haber kaynaklarına aittir. İzin alınmadan kopyalanamaz.J.

MENU

  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER

BİZİ TAKİP EDİN

No Result
View All Result
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM

© 2022 - - Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları haber kaynaklarına aittir. İzin alınmadan kopyalanamaz.J.