Ekonomik kriz sonrası bir şaşkınlık içinde dalgakıran gibi kıyıdan kyıya vuran iktidarın tanzim satışlarına başlaması üzerindeki tartışmalar dur durak demeden devam ediyor.
Karar yazarı İbrahim Kahveci, son bir yılda üreticide yüzde 48 ama tüketicide yüzde 68 zam olduğunu söylüyor. Üretici-tüketici makasının sadece bir yılda yüzde 83’den yüzde 108’e çıktığına dikkat çeken ekonomist, “Bu sürecin 2013 yılından bu yana nerede ise her yıl arttığını aylardır tüm ürünlerde örneklerle yazıyorum. Sorun üretici değil… Sorun üretim azlığında da değil” görüşünü dile getiriyor.
Ürün ürün örnekleme yapan Kahveci, çiftçinin kuru soğanı 2010 yılında ortalama 0.84 liradan sattığını ancak aradan geçen sekiz yılda 2018’de çiftçi satış fiyatının yine 0.89 lira olduğunu kaydediyor. Ama marketlerde aynı ürünün 1.30 liradan (yıllık ortalama fiyat) 2.52 liraya çıktığına vurgu yapıyor.
Tarım ürünlerinin tarla fiyatının sekiz yılda yüzde 75 arttığını belirten yazar, gıda ürünlerinin ise yüzde 118 zamlandığını ifade ediyor. Sebzede ise raf fiyat artışı yüzde 138…
“Yani çiftçi perişan olmuş. Çiftçi daha fazla mal üretip tarlaya mı döksün ürünü?” diye soran Kahveci, Tanzim satış ile tüketicinin daha düşük fiyat ödediğini ama çiftçiye daha büyük baskı geleceğini söylüyor ve ekliyor:
“Tarladan ürününü daha düşük fiyata sat diyecekler. Ve böylece çiftçi daha da zora düşecek. Baskılanan fiyatlar çiftçiyi daha da zora sokacaktır ve belki de yeni sezonda daha az ürün ekilecektir. Çok ama çok tehlikeli bir durumla karşı karşıyayız. Çiftçiyi küstürmeyelim.”
