Parmak emmeden diş gıcırdatmaya, sürekli göz kırpmadan tırnak yemeye, kafa sallamadan cilt ve saç çekmeye dek çeşitli tikler var.

Aileler, çocuklarında baş gösteren, fiziksel olarak da sıkıntıya yol açan çeşitli istemsiz davranışlar nedeniyle uzmanların kapısını artık daha sık çalıyor. Uzmanlar, rekabet koşullarının artmasından strese, ailelerin mükemmeliyetçi ya da otoriter yaklaşımlarından akran anlaşmazlıklarına dek birçok faktörün tiklere neden olabildiğini söylüyorlar. Günümüzde modern yaşamın yol açtığı sorunlar son yıllarda çocukları da etkisine alıyor. Onlardan biri de tikler.

Süresi de önemli

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Sosyal Pediatri Uzmanı Doç. Dr. Selda Karaayvaz, tiklerin kas gruplarının veya sesin ani, hızlı, tekrarlayıcı istemsiz hareketleri olarak tarif edildiğini anımsatarak “En sık yüz, boyun, omuz, göğüs kafesi ve eller tutulur. Basit veya karmaşık kas hareketleri görülebilir. Hırıltı, boğaz temizleme, uygunsuz söz söyleme gibi davranışlar da olabilir” diyor. Birçok tikin çocuklarda zaman zaman görülebildiğini belirten Karaayvaz, tikin süresinin de önemli olduğunu söylüyor.

Kardeş anlaşmazlıkları

Karaayvaz, şöyle devam ediyor: “Çocuk yaşta; günlük yaşantının karmaşası, okulda çetin rekabet ortamı ve uyum sorunları, sınav stresi, başarısızlık kaygısı, ailelerin çocuktan daha mükemmel olmasını beklemeleri, otoriter çocuk yetiştirme yöntemleri veya tamamen disiplinsizlik, sınırsızlık, eve kardeş gelmesi, ev içi geçimsizlik, akran ve kardeş anlaşmazlıkları, boşanma, istismar, ihmal edilme gibi etmenler de çocukta baskı yaratarak, tik denilen hareket bozukluklarının artışına neden olmaktadır. Çocukların en az yüzde 60’ının bu tip istem dışı hareketlerden en az birini deneyimlediklerini bilmekteyiz.” Anne babaların, çocuklarında baş gösteren tiklere karşı müdahale etmemeleri ve bunu dile getirmemeleri gerektiğini kaydeden Karaayvaz “Göz kırpma, boğaz temizleme, kafa sallayıp oynatma gibi basit motor tikler tedavi gerektirmez. Ailelerin tiklere müdahale etmemesi, çocuğun dikkatini vereceği motor ve zihinsel etkinlikler yaratmaları yeterlidir. Nöropsikolojik işlev bozukluğu, akademik sorunlar, düşük özgüven gibi durumlar varsa, sınıf içi veya sosyal alan uyumsuzluğuna neden oluyorsa tedavi vermek gerekir. Özellikle obsesif kompulsif bozukluk ve dikkat eksikliği de eşlik ediyorsa tedavi edilmelidir” diyor.

Tik'e karşı etkili öneriler

Çocuğunuz için duyarlı ve sevgi dolu bir aile ortamı yaratın.

-Kardeşler arasında dengeli davranın.

-Eve yeni kardeş geldiğinde ‘Abi-abla oldun, büyüdün ya da sen kardeş istedin’ gibi sözlerden kaçının, çocuğunuza kaldıramayacağı bir yük yüklemeyin.

-Çocuğunuzdan beklediğiniz başarı düzeyinin, çocuğun bilişsel düzeyi ve gelişimi ile uyumlu olmasına özen gösterin.

-Uyku saatlerinin düzenli olmasına, bilgisayar, cep telefonu ve tablet kullanımını sınırlandırmaya dikkat edin.

-Açık hava etkinliklerine katılımını ve yaşıtları ile beraber zaman geçirmesini sağlayın.

-Ev içi ve dışında ailece zaman geçirin.

-Altı yaşından itibaren spora yönlendirin.

-Çocuğunuza yaklaşımınızı yeniden gözden geçirin