Anadilde eğitim tartışmaların yaşandığı Türkiye’de Kürtçe diline ilişkin araştırma yapan Rawest Araştırma Merkezi, Kürtçe dilinde okuyup yazanların oranının ne kadar düşük olduğunu ortaya koydu.
Buna göre Kürtçe okuyup yazanların oranı sadece yüzde 18 olarak ortaya çıktı. Anadilde eğitim talebi oranı ise yüzde 80.
Rawest Araştırma Merkezi tarafından yapılan Kürtçe diline ilişkin bir araştırma yapıldı. Diyarbakır, Mardin, Van ve Urfa illerinde yapılan araştırmada 18-30 yaş aralığında 600 kişiyle yüz yüze görüşmeler yapıldı.
Araştırmada “Anadilinizi ne kadar biliyorsunuz?” sorusuna katılımcıların yüzde 18’i “Hem konuşabiliyor hem de okuyup yazabiliyorum”, yüzde 26’sı “Konuşabiliyorum ama okuyup yazamıyorum”, yüzde 24,5’i “Anlıyorum ama pek konuşamıyorum”, yüzde 17’si “Kısmen anlıyorum, hiç konuşamıyorum”, yüzde 14.5’i “Bazı kelimeleri biliyorum ya da hiç bilmiyorum” yanıtını verdi.
Araştırmada katılımcılara gündelik hayatta Kürtçeyi kullanma sıklıkları da soruldu. Katılımcılar “Arkadaşlarınızla Kürtçe konuşma sıklığı nedir?” sorusuna ise yüzde 15’i “sık sık”, yüzde 28’i “ara sıra”, yüzde 40’ı “nadiren”, yüzde 17’si ise “hiç konuşmuyorum” cevabını verdi.
Katılımcılara “Kürtçe müzik dinleme sıklığınız nedir?” sorusu da yöneltildi. Katılımcıların yüzde 40.5’i “Kürtçe müzik dinleme sıklığınız?” sorusuna “hemen hemen her gün”, yüzde 36’sı “ara sıra”, yüzde 13’ü “nadiren”, yüzde 10.5 “pek dinlemiyorum” yanıtını verdi.
TV ya da internetten Kürtçe haber takip etme sıklığınız nedir?” sorusuna katılımcıların yüzde 10’u “hemen her gün” yanıtını verdi. Yüzde 18’i “ara sıra” derken, yüzde 21’i “nadiren”, yüzde 51’i ise “pek dinlemiyorum” şeklinde cevap verdi.
Ankete katılanların sadece yüzde üçü anadilde eğitime karşı çıkarken, yüzde 84’ü anadilde eğitimin olmasını istedi. Yüzde 13’ü ise anadilin ayrıca öğretilmesi yönünde görüş bildirdi.
Anadilde eğitim için sorulan “Sizce anadili Türkçe olmayanlar için eğitimin dili nasıl olmalı?” sorusuna katılımcıların yüzde 39’u “İsteyen herkes eğitim dilinin anadil olduğu eğitim alabilmeli”, yüzde 45’i “Eğitim dili ikili olmalı, hem Türkçe hem anadil”, yüzde 13’ü “Eğitim dili Türkçe olmalı, anadil ayrıca öğretilmeli”, yüzde 3’ü ise “Eğitim dili Türkçe olmalı, anadil öğretmeye gerek yok” yanıtını verdi.
Rawest Kamuoyu Araştırma Şirketi’nin yöneticisi, aynı zamanda Hak İnisiyatifi Diyarbakır Temsilcisi olan Reha Ruhavioğlu, Kürtçenin kuşaklar arasında kullanımının azaldığına dikkat çekti. Kürtçe üzerindeki baskı ve asimilasyon politikalarına değinen Ruhavioğlu, asimilasyon ve beraberinde devreye giren oto asimilasyon sürecinin devam etmesi halinde dilin ömrünün fazla olmayacağını ifade etti.
Ruhavioğlu “Dil meselesi sadece eğitim hakkının ihlal edildiği bir mesele değil aynı zamanda hayatın bütün alanında anadil hizmeti ihlal ediliyor. Devlete şunu söylüyoruz: Anadilde hizmet alma önündeki engelleri kaldırın Kürtçe statüye kavuşturulsun” dedi.
