Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü (ÇAYKUR), daha çok Güney Amerika, Arjantin ve Çin’de yetiştirilen, AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ‘Rize şekeri’ adını verdiği stevia bitkisini 5 yıl süren deneme üretiminin ardından yaygınlaştırmaya karar verdi. Stevia bitkisinin üretimi için üreticiye fidan dağıtan ve fabrika kurma kararı alan ÇAYKUR, 16 milyon liralık yatırım yaparak fabrika kurdu ancak bitkinin bölge koşullarına uygun olmadığı anlaşıldı. Stevia bitkisinden şeker üretme projesi başlamadan bitti.

SAYIŞTAY: RASYONEL BİR YAKLAŞIM DEĞİL


Sayıştayın ÇAYKUR’la ilgili 2018 yılı raporunda; bitkinin düz ve taban arazi istediğini ancak Rize’de bu şekilde arazi bulmanın zor olduğuna dikkat çekilirken, “Teşekkül, bir kapalı alanda yatırım yaparak Stevia bitkisinden ekstrakt elde edilmesini sağlayacak bir tesis kurmuştur. Muhtelif işler projesi çerçevesinde yatırım programından yaklaşık 16 milyon TL harcandığı bildirilmiştir. Ancak, stevia bitkisinden şeker mi yoksa gıda katkı maddesi mi elde edileceği henüz açıklık kazanmamıştır. Ayrıca Türkiye’de yetiştirilen stevia bitkisinin sahip olduğu değerlerin ekstrakt elde etmek için uygun olmadığı ifade edilmektedir. Maliyeti, pazar durumu ve kullanım alanı iyice tespit edilmeden böyle bir ürün için yatırım yapılması rasyonel bir yaklaşım olarak görünmemektedir” denildi.

ÇAYKUR SÜREKLİ ZARAR EDİYOR

CHP İzmir Milletvekili ve KİT Komisyonu üyesi Atilla Sertel, Türkiye’nin en büyük çay üreticisi ÇAYKUR’un sürekli zarar ettiğini belirterek, bu zararların en büyük nedeninin yanlış yönetim olduğunu söyledi. Sayıştayın kurumun mali yapısının bozukluğuna ve çektiği krediler nedeniyle katlandığı faiz yüküne ısrarla dikkat çekmesine rağmen önlem alınmadığını vurgulayan Sertel, “Cumhurbaşkanı’nın isim babalığı yaptığı stevia bitkisi yatırımından da zarar ettiği anlaşılıyor. Sayıştayın tespitlerine göre bu bitkinin Rize gibi dağlık alanda yetişmesi zor. Bitki yetişse de ticari bir ürüne dönüşemeyeceği 16 milyon yatırım yapıldıktan sonra anlaşılıyor. Yazık, gerçekten çok yazık” dedi.