İktidar temsilcilerine göre kurdaki dalgalanma ve TL’deki erimenin arkasında ‘dış güçler’ var. Her kur krizinde benzer ifadeler en yüksek perdeden dillendiriliyor. Peki bu ne kadar gerçekçi?
TR724’ten İlker Doğan’ın haberine göre Gerçekten ‘kim olduğu bile belli olmayan dış güçler Türkiye’nin ‘yükselişini’ engellemek için piyasayı manipüle ediyor olabilir mi? Merkez Bankası’nın (MB) verileri iktidar temsilcilerini yalanlıyor. Zira dolara hücum eden ‘dış güçler’ değil, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları!MB’nin rakamlarına göre, yurt içi yerleşiklerin döviz hesaplarındaki tutar son iki haftada 8,9 milyar dolar arttı ve geçtiğimiz hafta itibariyle 213 milyar dolara dayandı. Bu rakam geçtiğimiz yıl sonunda 193.6 milyar dolar seviyelerindeydi. Artışın neredeyse tamamının bireysel hesaplardan kaynaklanması dikkat çekici. Sadece bu gerçek bile iktidarın, ‘dış güçler’ çıkışının hiç bir temeli olmadığını ortaya koyuyor. Yatırımları için güvenli liman arayan vatandaşlar, altın ve dolara koşmuş.
Bu arada Merkez Bankası’nın brüt döviz rezervi geçtiğimiz hafta itibarıyla bir önceki haftaya göre, 4 milyar 253 milyon dolar gerileyerek 46 milyar 673 milyon dolara geldi. Geçtiğimiz yıl aynı dönemde rakam 79 milyar doların üzerindeydi. Yine geçtiğimiz yıl 25 milyar dolar seviyelerinde olan altın rezervi ise bugün 44 milyara dayanmış durumda. Bu da Türklerin, TL’ye güvenmediğini net bir biçimde ortaya koyuyor.
Önceki gün tarihi rekorla 7.30’u aşan dolar, dün 7.37’ye dayandı. Dolar ve Euro’nun tırmanmaya devam etmesi üzerine Merkez Bankası, açık piyasa işlemlerinde piyasa yapıcı bankalara tanınan likidite imkanlarının yarıya düşürüldüğünü açıkladı. MB’nin hamlesiyle 7.15’lere kadar gerileyen dolar akşam seetlerinde yeniden 7.28 seviyelerine yükseldi. Euro ise 8.60 seviyelerinde başladığı günü, 8,70’i aştıktan sonra 8.59 civarında tamamladı.
ACİLEN PARA BULUNMASI LAZIM
MB’nın piyasa gerçekliğinden kopuk hamlelerinin kurun ateşini düşürmesi mümkün değil. Zira AKP rejiminin gerçeklikten uzak ekonomi/para politikaları nedeniyle TL’ye güven dip yapmış durumda. Yüzde 8,25’lerde olan politika faiz oranının acilen (açıklanan yüzde 12) enflasyonun üzerine, yani yüzde 15’lere çekilmesi lazım. Ancak AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın faiz inadı nedeniyle bu pek mümkün gözükmüyor. Merkez Bankası’nın rezervleri de son iki yılda kuru frenlemek için eritildi. Swap (ödünç para) ile de aradaki açık kapatılamayınca, kura müdahale için elde barut kalmadı. Sonuç olarak kur olması gerektiği gibi yukarı yönlü tırmanmaya başladı. İktidar acilen para bulamazsa yükselme devam edecek.
HAYALİ DIŞ GÜÇLER!
İktidar temsilcileri her kur krizinde olduğu gibi önceki gün yaşanan krizde de ‘dış güçler’i hedef gösterdi. İktidara göre Türkiye’nin ‘şahlanmasını’ engellemek isteyen dış güçler kurları manipüle ediyor. Amaçları ise Türkiye’ye ‘diz çöktürmek’! Rejimin sözcüleri, söz konusu dış güçlerin kimler olduğunu hiç bir zaman söylemiyor. Peki gerçekten böyle birşey olabilir mi? İşte burada ‘bu dolarları kim aldı’ sorusu geliyor akıllara. MB verileri bize bu konuda önemli bir bilgi veriyor.
VATANDAŞ DÖVİZE KOŞTU
Merkez Bankası tarafından açıklanan haftalık para banka istatistiklerine göre, geçtiğimiz hafta vatandaşlar döviz hesaplarına 4 milyar 360 milyon dolarlık alım yaptı. Bir önceki hafta gerçekleştirilen 4 milyar 592 milyon dolarlık artışla birlikte değerlendirildiğinde iki haftalık toplam artış 8 milyar 952 milyon dolar olarak gerçekleşti. Son artışlarla birlikte vatandaşların döviz hesaplarının toplam büyüklüğü 212 milyar 920 milyon dolara ulaştı. Rakam geçtiğimiz yıl sonunda 193 milyar 644 milyon dolar seviyelerindeydi. Artışın neredeyse tamamının bireysel hesaplardan kaynaklandığını da belirtelim. 213 milyar dolarlık döviz mevduatlarının 131 milyar 253 milyon doları bireysel hesaplarda tutuluyor. Tüzel hesaplardaki döviz tuarı ise 81 milyar 667 milyon dolar.
DÖVİZ HESAPLARI ORANI ARTIYOR
Bir başka bilgi daha; TL’nin yabancı para birimleri karşısında değer kaybetmesi ile birlikte yatırımcılar ve vatandaşlar tarafından TL’ye karşı güven kaybı, banka hesaplarına da yansıdı. BDDK tarafından yayınlanan aylık bankacılık sektörü verilerine göre, vatandaşların banka mevduatlarında vadeli veya vadesiz şekilde bulundurduğu döviz tutarının toplam tutara oranının yıllar içerisinde yükseldi. Şubat 2011’de banka mevduatlarında bulunan yabancı para oranı yüzde 29 seviyelerindeydi.
BDDK’nın aylık yayınladığı sektör verilerine göre banka mevduatlarındaki döviz oranı Mayıs 2019’da yaklaşık yüzde 55 ile rekor kırdı. 2009 yılının haziran ayında bünyelerinde 107 milyar dolar değerinde yabancı para bulunduran Türk bankaları Haziran 2019’da ise 2 katına çıkarak 212 milyar Dolara yükseldi.
Kaynak: TR724
