Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2024’e ilişkin verilerin yer aldığı Uluslararası Göç İstatistikleri’ni açıkladı. Buna göre, Türkiye’den göç eden kişi sayısı, bir önceki yıla oranla yüzde 40,6 azalarak 424 bin 345 oldu. Ülkeden ayrılanların 273 bin 205’ini yabancılar oluştururken 151 bin 140’ı ise Türk vatandaşıydı.
Ülkeyi terk eden yabancı uyruklular arasında ilk sırada yüzde 17,4 ile Irak vatandaşları bulunuyor. Bunu yüzde 13,1 ile Afganistan, yüzde 10,2 ile Rusya, yüzde 5,9 ile İran ve yüzde 5,8 ile Türkmenistan vatandaşları takip ediyor.
Murat Erdoğan: Hükümet ikamet uzatmayı zorlaştırıldı
Göç uzmanı Prof. Dr. Murat Erdoğan, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, son dönemde İçişleri Bakanlığının yabancı uyrukluların ikamet izinlerini ya iptal ettiğini ya da uzatmadığına vurgu yapıyor. Prof. Dr. Erdoğan, “Böyle olunca bu insanlar evlerine dönmek zorunda kalıyor. Tabii geri dönmeye kendileri de karar vermiş olabilir” diyor.
Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir
Murat Erdoğan’a göre, ekonomi faktörü, yabancıların Türkiye’den ayrılmasında sınırlı bir etkiye sahip. “Türkiye’ye çalışmak, eğer çok yoksul bir ülkeden geliniyorsa, yine de avantajlı bir şey” diyen Prof. Dr. Erdoğan, “göç” başlığının Türkiye’de çok politize edildiğinin altını çiziyor. Bu nedenle hükümetin bir baskı altında olduğuna işaret eden göç araştırmacısı, “Türkiye’de yaşayan ikametli yabancı sayısı bir dönem 1,3 milyonun üzerine, hatta 1,4 milyona çıktı. Bu sayıda radikal bir düşüş gerçekleştirdiler. Şimdi ikamet uzatmaları çok zorlaştı. Böyle olursa, bir kısmı artık Türkiye’de izinsiz kalmak durumunda kalır ki düzensiz göçmen durumuna düşer. Bu da daha sonra Türkiye’ye gelmelerini zorlaştırır. Onun için o insanların çoğunlukla dönüş sebebinin bu olduğunu düşünüyorum” diye konuşuyor.
Metin Çorabatır: Hayat onlar için de pahalı
DW Türkçe’ye konuşan İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi Başkanı Metin Çorabatır da kötüye giden ekonomik koşullara değiniyor, “Türkiye’de hayat, yabancılar için de pahalı” ifadesini kullanıyor:
“Buraya niye geliyor bu insanlar? Para biriktirmek, daha iyi yaşamak veyahut ülkesine birikimle dönmek için. Fakat Türkiye’de yüksek enflasyon var. Gidenler ve gelenler hep büyükşehirlerden. Faktörlerden birisi bu olabilir.”
Çorabatır ayrıca son yıllarda yabancı düşmanlığının arttığına da vurgu yaparak, “Memnun olamamaları da dönmelerinde bir rol oynamış olabilir” diyor.
“Bir kısım insan şansımı deneyim” diyor
Yine TÜİK verilerine göre, geçen yıl ülkeden ayrılan Türk vatandaşı sayısı 151 bin 140. Oysa bu rakam, bir önceki yıl 291 bin 377’ydi. Prof. Dr. Murat Erdoğan, yurtdışına gidiş eğiliminin hâlâ sürdüğünü kaydederek, şu yorumda bulunuyor:
“Siz birinin yurtdışına göç ettiğini nasıl anlarsınız? Mesela konsolosluğa gidip bildirimde bulunur, ‘Artık burada yaşıyorum’ der ve listeye girer. Ama bir kısım insan da oraya gidip şansını deniyor. Bu süre içerisinde resmi olarak hâlâ Türkiye’de bulunuyor gibi görünüyor. Sayının düşük olması, biraz bu statüyle ilgili bir şey olabilir diye düşünüyorum. Fakat tabii bunun ayrıntısına hâkim değiliz.”
“Göç süreçleri daha da zorlaştı”
“Gidenlerin yurtdışında karşılaştıkları bazı güçlükler var” diyen Metin Çorabatır, Türkiye’den ayrılan Türk vatandaşı sayısındaki düşüş için şu değerlendirmede bulunuyor: “Mesela bir arkadaşımız şöyle dedi: ‘Buradaki yaşam standardımdan daha iyi bir standart sağlayan ülkeye giderim.’ Hiçbir ülkede gittiğin zaman birdenbire böyle bir sınıf sıçraması yaşanmıyor. Bir vakit alıyor, yıllarca çalışılması lazım. Şimdi burada üç odalı, 150 metrekarelik bir evde yaşayan bir insan, birdenbire küçücük odalarda, bir göz odalarda kalmak durumda kalıyor. Bir de yurtdışına göç etmek isteyenlerin süreçlerinin daha da zorlaştığı söyleniyor.”
En çok göç Azerbaycan’dan geldi
TÜİK verilerine göre 2024 yılında yurtdışından Türkiye’ye göç, 2023 yılına oranla neredeyse aynı kaldı. Ülkeye 314 bin 588 kişi göç etti. Bunun 210 bin 856’sını yabancı uyruklular, 103 bin 732’sini ise Türk vatandaşları oluşturuyor.
Peki Türkiye, en çok hangi ülkeden göç aldı?
İlk sırada Azerbaycan bulunuyor. Bunu sırasıyla Türkmenistan, Özbekistan, Rusya ve İran vatandaşları izliyor.
Gençler göçte zirvede
Türkiye’ye göç edenlerde başı 20-24 yaş grubu çekiyor. Ülkeden ayrılanlarda ise en çok 25-29 yaş grubunun olduğu ifade ediliyor. Prof. Dr. Erdoğan’a göre, burada şaşırılacak bir durum yok: “Belirli bir yaşın üstündekilerin ilgisi de hevesi de gücü de kalmaz. Gençler ‘Bunu bir denerim’ der. ‘Olur mu, olmaz mı, sonra bakarız’ der. Yani gençlerin böyle bir lüksü var. Onun için dünyadaki bütün göç trendlerinde gençler ağırlıklı gruptur.”
Bu arada İstanbul hem en çok göç alan hem en çok göç veren şehir olarak TÜİK’in istatistiklerinde yer aldı.
