Yapay zeka (artificial intelligence-AI) kullanılarak yapılan yeni bir kan testinin, hastalarda semptomlar ortaya çıkmadan çok önce Parkinson hastalığının teşhis edebileceği açıklandı.
Parkinson hastalığı, özellikle yaşlı bireyler olmak üzere dünya genelinde yaklaşık 10 milyon kişiyi etkileyen nörodejeneratif bir durum.
Titreme, istemsiz hareket, kas sertleşmesi ve yavaş hareketlere neden olan ve bir beyin hastalığı olan Parkinson bunların yanı sıra bilişsel ve zihinsel sağlık bozukluklarına da yol açabiliyor ve zamanla kötüleşiyor.
Kan bazlı sekiz biyobelirteci tanımlamak için makine öğrenimini kullanan araştırmacılar, testlerin yüzde 100 doğrulukla teşhis sağladığını belirtti.
Almanya’daki Göttingen Üniversitesi Tıp Merkezi’nden çalışmanın ilk yazarı Michael Bartl, “Kandaki sekiz proteini belirleyerek potansiyel Parkinson hastalarını birkaç yıl önceden tespit edebiliyoruz,” dedi.
“Bu, ilaç tedavilerinin potansiyel olarak daha erken bir aşamada verilebileceği anlamına geliyor, bu da muhtemelen hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir veya hatta oluşmasını önleyebilir”.
Ayrıca nörodejeneratif bozukluklarla ilişkili Hızlı Göz Hareketi Davranış Bozukluğu (iRBD) olan 72 hastanın kanını analiz ettiler.
Araştırmacılar, kan testinin bu hastaların Parkinson geliştirip geliştirmeyeceğini tahmin edip edemeyeceğini görmek için on yıl boyunca takip ettiler. Test, hastaların yüzde 79’unu Parkinson hastalığı olan biriyle aynı profile sahip olarak sınıflandırdı.
Çalışmaya göre, hastalığa yakalanacak bir hastanın en erken doğru teşhisi, semptomların başlamasından 7,3 yıl önce gerçekleşti.
University College London’dan kıdemli yazar Kevin Mills, “Parkinson hastalığı için yeni ve daha iyi biyobelirteçler bulmak ve bunları herhangi bir büyük NHS laboratuvarına çevirebileceğimiz bir test haline getirmek için en son teknolojiyi kullanmak üzere yola çıktık,” dedi.
“Yeterli finansman sağlandığında bunun iki yıl içinde mümkün olabileceğini umuyoruz”.
Çalışma Nature Communications dergisinde yayımlandı.
‘İleriye doğru büyük adım’
Araştırmayı finanse eden Parkinson’s UK’in araştırma direktörü David Dexter, araştırmanın “Parkinson için kesin ve hasta dostu bir tanı testi arayışında ileriye doğru atılmış büyük bir adım olduğunu” söyledi.
“Kanda tanımlanabilen ve ölçülebilen biyolojik belirteçler bulmak, klinik araştırmalarda giderek daha fazla kullanılan lomber ponksiyondan çok daha az invazivdir” diye ekledi.
King’s College London’da hareket bozuklukları ve nöroloji profesörü olan Ray Chaudhuri, kan testlerinin Parkinson hastalığı için “ihtiyaç” olmaya devam ettiğini söyledi.
Yapay zeka destekli kan testlerinin “daha büyük çalışmalarda tekrarlanırsa” Parkinson teşhisini desteklemede çok değerli olabileceğinin altını çizen Chaudhuri, “Bununla birlikte, uygun danışmanlığın yanı sıra şu anda herhangi bir hastalık modifiye edici tedavinin yokluğu ile ilgili olarak öngörücü teşhisin etiği hakkında sorular devam ediyor,” dedi.
