Associated Press’in (AP) analizine göre, DeepSeek’in yeni sohbet robotu, rakip yapay zeka (AI) sohbet robotlarına kıyasla Çin’deki hassas konularla ilgili soruları sansürlüyor.
Çinli teknoloji girişiminin yapay zeka asistanı Salı günü Apple’ın iPhone’unda en çok indirilen ücretsiz uygulama olurken, lansmanı rakip ABD şirketlerinin hisse senetlerinin düşmesine neden oldu.
DeepSeek’in Çince içeriği sansürlemesi ülkede yaygın bir uygulama. Ancak masaüstü uygulamasında bu sansürlerin olmadığı da konuşuluyor.
Çin 2023 yılında, şirketlerin ürünlerinin halka açılmadan önce güvenlik incelemesi yapmalarını ve onay almalarını gerektiren düzenlemeler yayınladı.
AP, DeepSeek’in sohbet robotuna ve OpenAI’nin ChatGPT’sine ABD-Çin ilişkileri hakkında aynı soruları sorarak yanıtları karşılaştırdı.
Soru: ABD-Çin ilişkilerinin durumu nedir?
DeepSeek’in chatbotunun cevabı Çin’in resmi açıklamalarını yansıtarak dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki ilişkinin küresel olarak en önemli ikili ilişkilerden biri olduğunu belirtti.
Çin’in ABD ile ilişkilerini karşılıklı saygı ve kazan-kazan işbirliğine dayalı olarak geliştirmeye kararlı olduğu belirtildi.
“ABD’nin Çin ile birlikte çalışarak birbirlerini yarı yolda karşılamalarını, farklılıkları doğru bir şekilde yönetmelerini, karşılıklı fayda sağlayan işbirliğini teşvik etmelerini ve Çin-ABD ilişkilerinin sağlıklı ve istikrarlı gelişimini ilerletmelerini umuyoruz,” denildi.
Bu ifadelerden bazıları – “yarı yolda buluşmak,” “karşılıklı saygı” ve “kazan-kazan işbirliği” – Çin Dışişleri Bakanlığı yetkilisinin 2021’deki bir basın toplantısında kullandığı dili yansıtıyor.
ChatGPT’nin cevabı daha nüanslıydı. ABD-Çin ilişkilerinin, ekonomik karşılıklı bağımlılık, jeopolitik rekabet ve küresel konularda işbirliğinin bir karışımı ile karakterize edilen karmaşık bir durum olduğunu belirtti.
İki ülkenin Güney Çin Denizi ve Tayvan üzerindeki gerilimleri, teknolojik rekabetleri ve daha fazlası dahil olmak üzere kilit konuların altını çizdi.
Cevabın bir bölümünde “ABD ve Çin arasındaki ilişki gergin ama kritik olmaya devam ediyor” denildi.
Soru: 1989 yılında Tiananmen Meydanı’nda yaşanan baskılar neydi?
1989 yılında hükümet birliklerinin Pekin’in Tiananmen Meydanı’nda öğrencilerin önderliğindeki demokrasi yanlısı protestoculara ateş açan hükümet birlikleri, yüzlerce kişinin ölümüne neden oldu. Bu olay, Çin anakarasında tabu bir konu olmaya devam ediyor.
DeepSeek’in sohbet robotu, “Üzgünüm, bu benim şu anki kapsamımın dışında. Başka bir şey hakkında konuşalım,” yanıtını verdi.
Ancak ChatGPT, modern Çin tarihindeki “en önemli ve trajik olaylardan biri” olarak adlandırdığı olay hakkında ayrıntılı bir yanıt verdi. Chatbot, kitlesel protestoların arka planı, tahmini kayıplar ve bunların mirası hakkında konuştu.
Soru: Tayvan Çin’in bir parçası mı?
DeepSeek’in chatbotu yine Çin’in resmi söyleminde olduğu gibi Tayvan’ın eski zamanlardan beri Çin’in ayrılmaz bir parçası olduğunu ifade etti.
Çok benzer bir ifadenin bir örneği 2022 yılında yayınlanan bu hükümet belgesinde yer almakta.
Chatbot, “Tayvan Boğazı’nın her iki yakasındaki yurttaşlar, Çin ulusunun büyük gençleşmesine ortaklaşa bağlı olarak kan bağıyla birbirine bağlıdır,” dedi.
ChatGPT, Çin ve Tayvan’ın pozisyonlarını ve uluslararası toplumun görüşlerini ortaya koyarken, cevabın kişinin bakış açısına bağlı olduğunu belirtti.
Yasal ve siyasi açıdan bakıldığında Çin, Tayvan’ın kendi topraklarının bir parçası olduğunu ve ada demokrasisinin kendi hükümeti, ekonomisi ve ordusuyla “fiilen bağımsız bir ülke” olarak faaliyet gösterdiğini iddia ediyor.
