Trabzon’da Sentinel-1 uydusunun verilerine göre 40 bin kişilik Şenol Güneş Spor Kompleksi’nin bulunduğu dolgu alanda çökmeler meydana geldi.
Trabzon’da 40 bin kişilik stadyumun bulunduğu, yakın zamanda da 900 yataklı Trabzon Şehir Hastanesi inşaatının başladığı Akyazı Dolu Alanı’nda yer yer çökmeler, yer yer da yükseltiler olduğu bilimsel olarak kanıtlandı.
Sözcü’den Yusuf Demir’in haberine göre 3 Kasım 2021’de “Geocarto International” adlı dünya çapındaki üst düzey bilim dergisinde yayımlanan bir makale, hem 40 bin kişilik stadyumun bulunduğu kompleksin, hem de dev hastanenin ciddi risk altında olduğunu ortaya koydu.
Karadeniz Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ertan Gökalp ve Harita Yüksek Mühendisi Fırat Altıntaş imzalı, ‘Şenol Güneş Spor Kompleksi Yüzey Deformasyonu İzlenmesi’ başlığını taşıyan makale, Avrupa Uzay Ajansı Sentinel-1 uydusundan alınan verilere dayanıyor.
Çalışmada özellikle Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Kopernik programı kapsamında uzaya gönderdiği Sentinel-1 uydusundan 3 yılı aşkın süre boyunca ortalama 12 günde bir, milimetrik hassasiyetteki veriler toplandı. Çalışma sonunda yazılan makale “Bu tür sıra dışı ve çok pahalı yapılarda insan hayatını korumak için yüzey deformasyonlarını izlemek çok önemlidir” ifadesiyle başlıyor.
Uydu verileriyle, stadyumun bulunduğu bölgede bazı alanların yılda 9.7 milimetre çöktüğü; bazı alanların ise yılda 3.9 milimetreye kadar yükseldiği tespit edildi. Çok yakın mesafelerde bile oldukça değişken farklı deformasyon oranları tespit edildi. Bu deformasyonlardan en yüksek çökme stadyumun batısında görüldü.
Bu tespitleri değerlendiren Karadeniz Teknik Üniversitesi’den (KTÜ) emekli olan jeoloji uzmanı Prof. Dr. Osman Bektaş, “2019’da Prof. Dr. Erol Şadoğlu birlikte spor tesisinin farklı oturmalardan dolayı deforme olduğunu ve az hasara uğradığını ortaya koymuştuk. Yeni makaledeki 2016-2020 uydu verileri oturmaların devam ettiğini gösteriyor” dedi.
Akyazı dolgusunun zemin iyileştirilmesi yapılmadan klasik yöntemle gelişigüzel doldurulduğundan taşıma kapasitesinin düşük olduğunu belirten Bektaş şöyle devam etti:
“Bu nedenle farklı oturmaları en aza indirmek amacıyla tesis kazıklar ve radye temel üzerinde taşıtılmaya çalışılmıştır. 4 bin 500 fore kazığa rağmen yapıda deformasyon varsa, demek ki fore kazıklar yeterince çalışmadı veya etkili olmadı demektir. Beklenenden daha fazla farklı oturmaya tahammül edemeyen yapı yatay, düşey yer değiştirme ve dönme hareketlerine bağlı olarak kırılma deformasyonu göstermeye başlamıştır.
Jeolojik, inşaat ve uydu ölçüm bilgilerine göre aynı dolgu üzerinde yapılması planlanan Şehir Hastanesi’nin geleceği spor tesisinin akıbeti ile örtüşmektedir.
İster uydudan ölçüm, ister yerden ölçüm, hangisi olursa olsun değişmeyen bir sonuç var: Stadyum deforme oluyor. Stadyumun, binanın içine girdiğiniz zaman, duvarlarda, yerlerde açılmalar çatlaklar var. Bunları gördük tespit ettik. Bu çatlakları müteahhidin sıvayla kapatmaya çalıştığını da biliyoruz.
Şimdi önemli olan şu, bu deformasyon ne kadar devam edecek, azalacak mı, yoksa artacak mı? Artarsa stadın, yıkılmasına sebebiyet verebilir. Eğer bu oturmalar devam ederse binada müthiş bir şekilde kırılmalar çökmeler başlar. Dolayısıyla bu oturmaların sürekli olarak kontrol edilmesi lazım.”
