Seçim listesinde kadının adı yok

Türkiye’de siyasi partiler 24 Haziran’da cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimleri için yarışacak. Seçime katılan partiler aday listelerini Yüksek Seçim Kurulu’na teslim etti. Aday listelerinde 3 bin 269 erkek ve 937 kadın aday yer alıyor. Listelerde kadın aday sayısının az olmasının yanı sıra kadın adayların çoğunun seçilme ihtimalinin düşük olduğu sıralara konulduğu da dikkat çekti.

TBMM’nin 27. Dönem milletvekili listesinde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) 126, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) 137, Halkların Demokratik Partisi (HDP) 226, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) 69, İYİ Parti 150, Saadet Partisi (SP) 79 ve Vatan Partisi de 150 kadın adaya yer verdi. Bu oranlara göre en fazla kadın adaya yer veren parti HDP oldu.

“Cinsiyet eşitsizliği en fazla siyasette”

DW Türkçe’ye konuşan Kadın Adayları Destekleme Derneği (KA.DER) Genel Başkanı Nuray Karaoğlu, “Bu tablo bize bir kez daha bunun biz kadınlar açısından yeni bir sonuç olmadığını gösteriyor” değerlendirmesinde bulundu. Ağırlıklı olarak siyasette cinsiyet eşitliğinin sağlanması için çalışmalar yürüten KA.DER’in genel başkanı Karaoğlu, sunulan listelerin kadın ve erkek eşitsizliğinin kendini en fazla siyasette gösterdiğinin kanıtı olduğunu ifade etti.

Karaoğlu, “Partiler içindeki erkek egemen yapının, kadın temsiline yol açmadığını, erkeklerin koltuklarından bir türlü vazgeçmek istemediklerini görüyoruz” diye konuştu.

Birinci sıradan kadın aday sayısı az

Siyasi partilerin listelerinde kadınları hangi bölge ve hangi sıradan aday gösterdikleri, seçilmeleri yönünde önemli rol oynuyor. AKP dört, CHP altı, HDP 19, İYİ Parti altı, MHP iki ve Vatan Partisi 13 ilde birinci sıradan kadın aday gösterdi. Saadet Partisi’nin ise birinci sıradan seçime katılan kadın adayı bulunmuyor.
Özellikle büyük şehirlerde HDP hariç tüm partilerde birinci sırada erkek adaylar yer alıyor. AKP, CHP, MHP, İYİ Parti ve Saadet Partisi, İstanbul, İzmir ve Ankara’da birinci sıradan erkek adaylarla seçime giderken HDP Ankara, İstanbul ve İzmir birinci bölgeden ve Vatan Partisi de Ankara birinci sıradan kadın aday gösterdi.

“Fermuar sistemi uygulanmalı”

Partilerin karar alma mekanizmalarının erkeklerden oluştuğunu söyleyen Karaoğlu, “Mış gibi yapılan, oyunu kurallarına göre oynadıkları listelerle karşı karşıyayız” değerlendirmesini yaparak sözlerini şöyle sürdürdü: “Karar alıcı erkeklerin zihinlerinde kurdukları stratejilere göre kadınlar o listelere yerleştirilmiş. Çünkü kadınlar olmalı yönünde bir baskı var. O zaman biz de o kadınları yerleştirelim. Peki, kadınlar seçilebilecek yerdeler mi?”

Partiler içindeki erkek egemen yapının, listelerde kadınları öncelikli tutan bir zihniyete sahip olmadığını ifade eden Karaoğlu, kadın temsilinin artması için öncelikle siyasi partilerin tüzüklerinde ve seçim yasalarında kota sistemi uygulanması gerektiğini ve fermuar sistemi getirilmesi gerektiğini vurguladı: “Fermuar sistemiyle seçim listeleri bir kadın, bir erkek şeklinde ilerleyerek hazırlanmalı. Sonuçlar, o zaman eşitlikçi bir temsil yapısına kavuşulacaktır.”

TBMM’de şu anda 74 kadın milletvekili yer alıyor. Bir önceki dönemde 97 ve 24. Yasama Dönemi’nde ise 79 kadın milletvekili bulunuyordu.

“Bakanlık geleneksel rollere göre veriliyor”

16 yıldır iktidarda olan AKP’nin kurduğu kabinede ise sadece iki kadın bakan yer aldı. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Çalışma Bakanlığı olmak üzere iki kadın bakanın olduğunu belirten Nuray Karaoğlu, kadın bakanların görevlere göre seçildiğine de dikkat çekti:

“Kadınlara verilen bakanlıkların isimleri de aslında geleneksel rol modelleriyle örtüşen bakanlıklar olduğunu görüyoruz. Bir içişleri bakanı kadının, dışişlerden sorumlu kadının, savunma bakanının ya da ekonomi bakanının kadın olmaması, kadınların hala erkekler tarafından ikincilleştirilmesi ve cinsiyetçi bir bakış açısıyla değerlendirildiğinin göstergesidir.”

Gezal Acer

© Deutsche Welle Türkçe