CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu ve Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal’ın 2023 seçimleri için Millet İttifakı olarak hazırladığı “Ortak Politikalar” metni açıklandı.
Parti kurmaylarının açıkladığı Ortak Politikalar Mutabakat Metni, 9 ana başlık altındaki 75 alt başlıkta 2 bin 300’den fazla hedef, politika ve projeleri ortaya koyuyor.
Vaatlerden öne çıkan başlıklar şöyle:
Hukuk, adalet ve yargı
- Bir yasama yılında en az 20 gün gündemi muhalefet belirleyecek
- Devlet sırrı ve ticari sır tanımı yeniden tanımlanacak
- Milletlerarası sözleşmelerden çekilme yetkisi Meclis’te olacak
- Kesin hesap komisyonu kurulacak
- Cumhurbaşkanında yalnızca geri gönderme yetkisi olacak
- Sayıştay yüksek mahkeme olacak
- Çoklu baro sistemi kaldırılacak
- OHAL süresi iki aya indirilecek
- Hakimler ve Savcılar Kurulu ikiye ayrılacak
- Cumhurbaşkanı bir defaya mahsus 7 yıllık seçilecek
- Seçim barajı yüzde 3’e düşürülecek
Kamu yönetimi
- Varlık Fonu kapatılacak
- Strateji ve Planlama Teşkilatı kurulacak
- Bakan yardımcılıkları kaldırılacak, müsteşarlık geri gelecek
- KPSS’ye giriş ücreti kaldırılacak
- Mahalleye dönüştürülen köylere tüzel kişilikleri iade edilecek
- Kayyum uygulamalarına son verilecek
- Yolsuzlukla mücadele, şeffaflık ve denetim
- Meclis’te Yolsuzlukları Araştırma Komisyonu kurulacak
- Yolsuzluklar elde edilen ve yurt dışına kaçırılan gelirler için Malvarlıklarının Geri Alınması Ofisi kurulacak
- Kamu İhale Kanunu AB normlarına uygun olarak yeniden düzenlenecek
- Kamu Özel İşbirliği projelerinden kaynaklı garanti ve diğer yükümlülükleri şeffaf biçimde kamuoyuna açıklanacak
- TÜİK istatistikleri uzman ve akademisyenler tarafından komisyon aracılığı ile kontrole tabii tutulacak
- Siyasi Etik Kanunu çıkarılacak
Ekonomi, finans ve istihdam
- Enflasyon iki yıl içinde tek haneye düşürülecek
- Ortalama büyüme hızının yüzde 5’in üzerine çıkması sağlanacak
- Dolar bazında kişi başına gelir iki katına çıkacak
- Beş yılda en az 5 milyon ilave istihdam sağlanacak
- İşsizlik tek haneye indirilecek
- Yıllık ihracat 600 milyar dolara çıkacak
- Merkez Bankası’na fiyat ve finansal istikrar sağlama sorumluluğu verilmeyecek
- Fiyat İstikrarı Komitesi kaldırılacak
- Merkez Bankası’nın İstanbul’daki birimleri tekrar Ankara’ya taşınacak
- Kur Korumalı Mevduat hesabı açılışı durdurulacak, açık hesaplar vade sonunda kapatılacak
- Cumhurbaşkanlığının kullanımındaki uçak sayısı azaltılacak
- Mali Kural uygulaması hayata geçirilecek
- Kaynaklar Kanal İstanbul gibi projeler için değil Güney Doğu Anadolu Projesi (GAP), Doğu Anadolu Projesi (DAP), Konya Ovası Projesi (KOP) ve Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) kapsamındakiler başta olmak üzere tarımsal sulama projelerinde kullanılacak
- Kamunun zorunlu haller dışında döviz cinsinden sözleşme yapmaması sağlanacak
- Vergi Harcamaları Raporu, Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifiyle birlikte TBMM’ye sunulacak
- İşyeri kira ödemelerinde stopaj oranı sıfırlanacak
- Eğitim ve öğretim hizmetinden alınan KDV indirilecek
- Vergi Cennetlerine yapılan ödemelerden stopaj alınması dâhil gerekli önlemler alınacak
- İşsizlik Sigortası Fonu’na yüzde 2’lik işveren katkısının yarısı Yarına Hazırlık Fonu’na aktarılacak
Bilim, AR-GE, yenilikçilik, girişimcilik ve dijital dönüşüm
- Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulunu tekrar çalışır hale gelecek
- Yüksek Yetenek İnşası Acil Eylem Planı uygulanacak
- Beyin Göçüyle Mücadele Eylem Planı hazırlanacak
- Ulusal İnovasyon Sistemi kurulacak
- Girişim Şirketleri (Start-Up) Kanunu çıkarılacak
- Bilişim ve Yenilikçilik Bakanlığı kurulacak
- Fiber/Optik uzunluğunu en kısa sürede 2 milyon kilometreye çıkacak
- Varlık Fonuna aktarılan Türk Telekom ve Turkcell hisseleri hazineye geçecek
Tarım
- Tarım ve Orman Bakanlığı’nın adı Tarım ve Gıda Güvenliği Bakanlığı olarak değiştirilecek ve yeniden yapılandırılacak
- Mazotta ÖTV yükü kaldırılacak
- Tarım Kredi Kooperatiflerinden kullandıkları kredinin faizi silinecek
- TARSİM yeniden yapılandırılacak
- Mevsimsel Yaşam Alanları projesi hayata geçirilecek
Sanayi, teknoloji, savunma sanayii
- Yeşil Dönüşüm Ar-Ge Destek Paketi hazırlanacak
- Proje Bazlı Teşvik Sistemi objektif olarak yapılandırılacak
- Savunma sanayiinde özel sektörün önü açılacak
- Milli Muharip Uçak, Jet Eğitim Uçağı, Altay Tankı, TF 2000 Firkateyni, 4G ve 5G baz istasyonu ve ağ alt yapısı, askeri gözetleme ve iletişim uyduları ve benzeri projelerin gerçekçi şekilde hayata geçirilecek
- Altay Tankı’nda motor tedarik süreci tamamlanacak
Enerji ve Madencilik
- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın (ETKB) görev ve sorumluluklarını gözden geçirecek, Enerji Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (EPDK) yetki alanına son verilecek
- Enerji Tüketici Portalı kurulacak
- Kalıcı yaz saati uygulaması kaldırılacak
- Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi kurarak ‘Türkiye Nükleer Ekosistemi’ kurulacak
- 3213 Sayılı Maden Kanunu yerine yeni bir maden yasası çıkarılacak
- 2018/8 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi yürürlükten kaldırılacak
Ulaştırma ve lojistik
- Metro ağları yaygınlaştırılacak
- Kanal İstanbul projesi iptal edilecek
- Demiryolu Düzenleme ve Denetleme Kurumu kurulacak
- Kuzey-Güney Hızlı Tren Demiryolu Projesi ile Orta ve Doğu Anadolu’daki illerin limanlara erişimi hızlanacak
- Esenboğa Havalimanı’nın Anadolu şehirlerinin yurtdışına alternatif çıkış kapısı olması sağlanacak
Dış ticaret, iç ticaret ve rekabet politikası
- İhracatçıların döviz gelirlerinin yüzde 40’nı Merkez Bankası’na satma zorunluluğu kaldırılacak
- Eximbank’ın sermayesi güçlendirilecek
- Kamu-özel sektör ortaklığında İhracatı Geliştirme Merkezini (İGEME) faaliyete geçirilecek
- Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği Anlaşması güncellenecek
- Esnaf, Ahilik Sandığı’na dahil esnafların payı düşürülecek
Turizm
- Turizm Stratejisi ve Master Planı hazırlanacak
- Akıllı Turizm, Akıllı Destinasyon, Akıllı Şehir, Akıllı Oteller gibi uygulamalar getirilecek
Kültür
- Harika Çocuk Yasası güncellenecek
- 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununu ve ilgili ikincil mevzuat yeniden gözden geçirilecek
İklim değişikliği, çevre, doğa ve hayvan hakları, ormanlar ve su yönetimi
- İklim özel elçisi atanacak
- İklim kanunu çıkarılacak
- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İklim, Çevre ve Orman Bakanlığı şeklinde yapılandırılacak
- 2050 yılı net sıfır karbon emisyonu hedefi konulacak
- Hayvan hakları anayasal güvence altına alınacak
Kentleşme ve afet yönetimi
- Şehircilik ve Afet Yönetimi Bakanlığı kurulacak
- Kente Karşı İşlenen Suçlar kavramı hukuka girecek
Eğitim ve öğretim
- Devlet okullarındaki öğrencilere ücretsiz süt, su ve öğle yemeği verilecek
- Eğitim Destek Kartı ile anaokulundan üniversiteye kadar devlet okullarındaki ihtiyaç sahibi öğrencilerin kırtasiye, çanta, kıyafet ihtiyaçlarını ve internete erişimleri ücretsiz sağlanacak
- Sınav güvenliğini kamu vicdanında hiçbir tereddüt oluşturmayacak şekilde sağlanacak
- Ortaöğretime geçişlerde sınav odaklı değil süreç odaklı bir sistem kurulacak
- LGS sınavı kaldırılacak
- Zorunlu eğitim 1 yılı okul öncesi eğitim, 5 yılı ilkokul, 4 yılı ortaokul, 3 yılı ise lise olmak üzere 1+5+4+3 şeklinde uygulanacak
- 5 yıllık ilkokulun 5. sınıfını bir üst öğrenime akademik hazırlık programı şeklinde, 4 yıllık ortaokulun ilk yılını ise yabancı dil ve kodlama hazırlık sınıfı eklenecek
Sosyal politikalar
- Sosyal yardımların Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi’ne entegrasyonu sağlanacak
- Gelir desteği sistemi güçlendirilecek
- Yoksul ailelerde yenidoğan bebeklere 1 yıl boyunca başta; süt ve bebek maması olmak üzere gıda desteği verilecek
- Kış aylarında ısınma yardımı sağlanacak
- Dul ve yetim aylıkları yükseltilecek
- 3600 ek gösterge düzenlemesindeki eksiklikler giderilecek
- Uluslararası İşçi Örgütü’nün 189 sayılı Ev İşçileri İçin İnsana Yakışır İş sözleşmesi onaylanacak
- Kıdem tazminatı sistemi gözden geçirilecek
- Kamu ve özel sektörde engelliler için ayrılan mevcut kotalar doldurulacak
- Engelli aylıkları, bakım yardımları ve malzeme desteklerini yüksek enflasyon da dikkate alınarak yükseltilecek
- Yaşlı aylıkları yükseltilecek
- 65 yaş üstü yurttaşlar kültür, sanat ve spor etkinliklerinden ücretsiz yararlanacak
- 18 Mart Şehitler Gününde şehit ailelerine ve 19 Eylül Gaziler Gününde malul gazilere ikramiye verilecek
Sağlık
- Performansa dayalı gelir sistemi yeniden düzenlenecek
- Yurt dışındaki sağlık çalışanları için ‘Yurda Dönüş’ Projesi başlatılacak
- Şehir Hastaneleri gerekçesiyle kapatılan devlet hastaneleri yeniden açılacak
- GATA ve diğer askeri hastaneleri açılacak
- Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü ‘Hıfzıssıhha-Türkiye Aşı ve Biyoteknolojik Ürün Araştırma ve Üretim Merkezi’ olarak açılması sağlanacak
Kadın, aile ve çocuk
- Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ‘Kadın, Aile ve Çocuk Bakanlığı’ şeklinde yeniden yapılandırılacak
- Kadına Yönelik Şiddetle Toplumsal Mücadele Seferberliği başlatılacak
- Kadın hijyen ürünleri üzerindeki vergi yükü azaltılacak
- 8 Mart Dünya Kadınlar Gününde kamu ve özel sektörde çalışan kadınların idari izinli sayılması sağlanacak
- Evlilik yardımı ve destekleri güçlendirilecek
- Çocukların Cinsel Suistimal ve Cinsel İstismara Karşı Korunmasına İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi’nin (Lanzorete Sözleşmesi) yükümlülükleri uygulanacak
- Bağımsız ‘Çocuk Hakları İzleme Kurulu’ oluşturulacak
- Çocukların erken yaşta ve zorla evlendirilmelerinin önüne geçilecek
- Gençlik, Spor ve Uyuşturucuyla Mücadele Ulusal Gençlik Stratejisi hazırlanacak
- İstanbul’da Birleşmiş Milletler Gençlik Merkezi kurulacak
- KYK kredi ve burs tutarları yükseltilecek
- Gençlere ücretsiz pasaport verilecek, yurt dışına çıkış harcı alınmayacak
- KYK borçlarında 2 yıl olan geri ödemesiz dönem uzatılacak
- Gençlik ve Spor Bakanlığı bünyesinde Yetenek Takip ve Geliştirme Genel Müdürlüğü kurulacak
Dış Politika
- Türkiye ile AB’nin sığınmacılar sorununa ortak sorumluluk ve külfet paylaşımı üstlenerek yaklaşmalarını sağlayacak, 2014 Geri Kabul Anlaşması ile 18 Mart 2016 Mutabakatı gözden geçirilecek
- Türk Devletleri Teşkilatı güçlendirilecek
- Türkiye’nin yeniden F-35 projesine dönmesi için girişimde bulunulacak
- Şangay İşbirliği Örgütü, ASEAN gibi örgütlerle ilişkiler yeniden yapılandırılacak
Milli Savunma, İç Güvenlik, Terörle Mücadele ve Siber Güvenlik
- Millî Savunma Bakanlığı teşkilat yapısı gözden geçirilecek
- Askeri liseler, Harp Akademileri, kurmay subay, subay ve astsubay yetiştiren tüm okullar yeniden açılacak
- Meclis’te ‘Güvenlik Komisyonu’ kurulacak
- Ulusal Siber Güvenlik Strateji Belgesi yenilenecek
- Siber Güvenlik Koalisyon tatbikatları yapılacak
Göç ve Sığınmacı Politikaları
- Göç kaynağı ülkeler ile Geri Kabul Antlaşmaları yapılacak
- Geri gönderme merkezlerinin sayıları arttırılacak
- Sığınmacıların mahalle, ilçe ve il bazında kontrolsüz yoğunlaşmalarının önüne geçilecek
- Geçici Koruma Altındaki Suriyeli’lerin güvenli ve iç hukukumuz ile uluslararası hukuka uygun biçimde mümkün olan en kısa sürede ülkelerine dönmesi sağlanacak
