Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi'nin ikinci tur görüşmeleri bugün saat 14:00'te başladı. Gergin bir ortamda geçen TBMM Genel Kurulu’nda anayasa değişiklik teklifinin ikinci turun birinci maddesi oylamasına bakanlara vekalet oy ve tutuklu milletvekilleri ile anayasaya aykırılık önergeleri tartışmaları damgasını vurdu.

HDP Mardin Milletvekili Mithat Sancar, “Eş başkanlarımız ve milletvekillerimiz oylamada buraya getirilsin oylarını kullansınlar sonra tekrar cezaevine götürebilirsiniz” önerisini yaptı. Ardından HDP Muş Milletvekili Ahmet Yıldırım, tutuklu HDP'li milletvekillerinin TBMM'de getirilerek oy kullanmaları gerektiğini savunarak itiraz etti. Bunun TBMM Başkanlığı'nın yetkisinde olduğunu savunana Yıldırım ile TBMM Başkanvekili Bahçekapılı arasında kısa süreli tartışma yaşandı. 

Bakanlara vekâlet oy konusunda usul tartılması açıldı.


AKP sözcüleri, Anayasa’nın özel vekâlet genel vekâlet ayrımı yapmadığını belirterek, bakanların birbirleri namına oy kullanabileceklerini savundu. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, “Biz, bakanların vekâletle oy kullanmasını, o vekâletlerin Anayasa oylamasında da kullanılmasını ve Anayasa oylamasında dahi özel değil, genel vekâlet kullanılmasını ayrı ayrı doğru bulmuyoruz” dedi.

Usul tartışmasında söz alan CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal, partisinin milletvekillerini 'ayağa kalkmaya' davet etti. Bunun üzerine CHP parti grubu ayağa kalk eylemi yaptı. 

CHP'den gizli oy itirazı 

CHP, anayasa değişiklik teklifi oylamalarında, Genel Kurul salonunda bulunmayan bakanların vekaletle oy kullanmasının gizlilik ilkesine aykırı olduğunu savundu. Birinci tur oylamalarda Genel Kurul Salonunda bulunmayan bakanların vekaletle oy kullandığına işaret eden Özel, şu ifadeleri kullandı:

"Eğer vekaleti veren alana 'şu oyu kullan' diyorsa, bu oy gizlilikten çıkmaktadır. Demiyorsa da bir kişi kendi kararı doğrultusunda iki oy kullanmış demek oluyor. Bu önemli bir tartışma. İlk turda bakanlar vekaletle oy kullanmış buna itiraz edeceğiz. Gizli oylamada vekaletle oy kullanılmasıyla ilgili geçmiş örneklere baktığımızda; Meclis başkanvekillerinden Güldal Mumcu uygulatmamış, Sadık Yakut ise uygulatmış. Ama bu örneklerin hiçbiri anayasa değişikliği örneği değil. Pek çok anayasacı da vekalet gizli oyda kabul edilse dahi anayasa değişikliği gibi bir oylamada o oylamaya özel bir vekalet olması gerektiğini söylüyor. Bakanların vekaletlerini istedik, bir yıl kadar önce toplu vekalet vermişler. Genel ve toplu bir vekaletname var."

Bu durumun birinci tur oylamaları sıkıntıya soktuğunu ileri süren Özel, bu tartışmayı Genel Kurul gündemine getireceklerini bildirdi.

Hiç kimsenin gizli oylamada vekaleti kabul etmemesi gerektiğini, bunun aksinin oylamaları sakatladığını savunan Özel, "Biz gördüğümüz her türlü eksiklik ve ihlalde Anayasa Mahkemesine gideriz. Rejim değişiyor. Anayasa Mahkemesi'nin temel görevi anayasa uygunluk denetimi. Anayasayı anayasanın ruhunu uygun olmayan bir şekilde değiştiriyorlar." diye konuştu.

Ayağa kalk eylemi

Usul tartışmasında söz alan CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal, partisinin milletvekillerini 'ayağa kalkmaya' davet etti. Bunun üzerine CHP parti grubu ayağa kalk eylemi yaptı. 

Birinci madde ne getiriyor?

MADDE 1- 7/11/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 9 uncu maddesine “bağımsız” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve tarafsız” ibaresi eklenmiştir.

Birinci turda neler yaşandı?

Önergeler düşünüldüğünde ve son dakika sürprizler olmadığı takdirde en geç cumartesi olarak bitmiş olabileceği belirtiliyor.

AKP, parti içinde olası firelere karşı bugün partisinin genel merkezinde Başbakan Binali Yıldırım ile milletvekillerini buluşturdu.

Bu toplantıda Başbakan Yıldırım'ın ilk tur oylama için milletvekillerini teşekkür ettiği ifade edildi.

Kulisler ne diyor?

Oylama öncesi AKP ve MHP blogu milletvekillerinden yansıyan sessizlik kulislere yansıdı.

Kulislerde, ikinci turla ilgili çok sayıda senaryo mevcut.

Birinci tur görüşmelerinde az oy alan bir kaç maddeden düşebilecek olduğunu söyleyenler ile paket hiç sorunsuz geçen diyenler dikkat çekiyor. İlk tur oylama AKP ve MHP içinin dalgalı olduğunu göstermişti.

İkinci turda nasıl olacak?

Anayasa değişikliğinin ikinci tur oylaması gizli yapılacak. Gündem dışı konuşmalar ve gurup önerilerinden sonra ikinci tur oylamaya geçilecek. Her madde ayrı ayrı oylanacak.

Bir maddenin 330'un altında kalması halinde söz konusu madde paketten düşmüş oluyor.

Maddenin geri çekilmesi de 316 imza aranıyor.

Yani AKP 316 milletvekili ile TBMM başkanlığına sunduğu değişiklik teklifini yine 316 imza ile geri çekebilecek.