Deprem sırasında çok sayıda kişi enkaz altında kaldı, kiminin kolu, kiminin bacağı, kiminin dizi kesilmek zorunda kaldı. Uzuv (organ) kayıpları ile birlikte eksik olan organların yerine protezlerin takılması gündeme gelecek. Ancak burada depremzedeleri bekleyen bir başka sorun var. Uzun bir süredir Sağlık Uygulama Tebliği’nde (SUT) fiyat güncellemesi yapılmadığı için protez ya da ortez takılması gerekecek hasta yüksek fiyat farkları ile karşı karşıya kalacak. Hekimler, bir protezin 100 bin lirayı aşkın fiyatının olduğunu, bunun ancak yüzde 20 kadarının devlet tarafından karşılandığını belirterek “Bakanlık bir an önce bu konuda gereken adımları atmalı, depremzedeleri mağdur etmemeli’’ dedi.
Ankara Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Asuman Doğan, deprem sırasında özellikle kol, bacak kesilmelerinin yapıldığını ve buna ampütasyon denildiğini söyledi.
FİYAT GÜNCELLENMEMİŞ
Bu hastaların şuan akut dönemde olduğunu ve uzuv kaybı iyileşmesini beklediklerini anlatan Doğan “Yara ve dokunun iyileşmesi en az iki üç ayı bulacak. Şu anda onlar bu şekilde hastanelerde yatıyorlar. Bir süre sonra bu yaralar iyileştikten sonra, kesik olan yerden itibaren bunlara protez takılacak” diye konuştu. Protez fiyatlarının yıllardır güncellenmediğini, bu nedenle hastalara da yüksek fiyat farklarının çıkacağını söyleyen Doğan, şöyle devam etti: “Devletin bu hastalara ödemesinin SUT’ta karşılığı var. Herkesi yerinden itibaren bunlara bir fiyat biçilmiş. Örneğin 13-15 bin TL civarında. Ama bu fiyatlar aynı ilaç fiyatları gibi uzun yıllardır güncellenmemiş. Bu cihazlar teknolojik cihazlar, hatta bir kısmı eklemli cihazlar ve birçoğu yurtdışında yapıldığı için çok pahalı. Örneğin 13 bin lira devlet ödemesi yapılan bir cihazın karşılığı 150 bin TL civarında. Çok ileri teknoloji olan protezlerde ise hastaya çok daha yüksek maliyetler çıkabilir. Devlet bu cihazların yaklaşık yüzde 20’sini karşılıyor. Depremzedelerin bu paraları karşılaması çok zor. Aslında SUT’ta ‘depremzedelerin bu ihtiyaçları karşılanır’ diye bir madde var. Ama bunun karşılığında devletin ödediği para çok cüzi kaldı. Şu anda fizik tedavi dernekleri, ortez-protez dernekleri bu fiyatın güncellenmesi için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile çok ciddi çalışmalar yapıyor. Ama bunlar yapılır mı, yapılacak mı ya da ne zaman yapılacak açıkçası öngöremiyoruz.’’
GEREKEN YAPILMALI
Mevcut protezi olan ve deprem sırasında bu protezleri enkaz altında kalan yurttaşların da benzer mağduriyet yaşayabileceğini anımsatan Doğan, “Bu durum hastaları çok ciddi zor duruma sokacak. Eğer bunlar güncellenmezse depremzedelerin bu fiyatları ödemesi mümkün değil. Bu cihazlar çok pahalı, bir an önce SUT güncellenmeli ya da devlet bu cihazların tamamını karşılamalı’’ dedi.
***
AMELİYATLAR ERTELENMEK DURUMUNDA KALIYOR
CHP Balıkesir Milletvekili Op. Dr. Fikret Şahin, depremde kol ve bacak gibi uzuvlarını kaybeden 0-14 yaş arası çocuklar başta olmaz üzere tüm depremzedelerin yaşama daha kolay entegre olmalarını sağlamak adına ihtiyaç duydukları ortez ve protezlerin ücretsiz olarak sağlanması konusunda çağrıda bulundu. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin tarafından yanıtlanması istemiyle TBMM’ye soru önergesi veren Şahin, “Özellikle kol ve bacak gibi uzuvlarını kaybeden çocuklarımızın büyüme aşamalarında birtakım sorunlarla mücadele etmeleri ve psikolojik olarak yaşama entegre olmalarının sağlanması hayati önem taşımaktadır. Sağlık Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın organize bir şekilde hareket ederek tüm vatandaşlarımızın sorunlarını ücretsiz ve hızlı bir şekilde çözmeleri gerekmektedir” dedi. Türkiye’de ortez ve protez ihtiyacı olan hastaların cepten yüksek ödeme yapmak zorunda kaldıklarını anımsatan Şahin, “İçinde bulunduğumuz ekonomik kriz ve döviz kriziyle birlikte kritik öneme sahip birçok ortez, protez ve implant malzemeleri bulunamaz noktaya gelmiş ve birtakım önemli ameliyatlar ertelenmek zorunda kalınmıştır’’ diye konuştu. CHP Ankara Milletvekili Gamze Taşcıer de uzvunu kaybeden depremzedelerin kullanacağı protezlerin ücretsiz karşılanması için hükümete çağrı yaparak “Protez kullanan ya da kullanmaya başlayacak depremzedelerden fark alınmaması, tüm fiyatın SGK tarafından karşılanması gerekiyor. Depremde evi yıkılan insanları borçlandırıp ev satmayı müjde gibi sunan bir iktidar, vatandaşın protezini karşılar mı? Sanmıyorum. Ama yine de bu çağrıyı vatandaşlarımız adına yapıyorum’’ dedi.
