BirGün’den Sibel Bahçetepe’nin haberine göre, iktidarın öve öve bitiremediği ‘Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın yarattığı tahribat, her geçen gün derinleşiyor. Kamu hastanelerinde yaşanan hasta yoğunluğu ve randevu krizi sürerken sağlık emekçilerinin kamudaki işlerinden ayrılması bu problemlerin artmasına neden oluyor. Türk Tabipleri Birliği’nden (TTB) yurtdışına göç etmek için 2016’da ‘iyi hal belgesi’ alan hekim sayısı yalnızca 20’ydi. Bu sayının geçen yıl 3 bini geçmesi, tabloyu özetliyor.
HEDEFLER TUTMADI
Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan CHP Ankara Milletvekili Dr. Murat Emir, “İktidarın hekimlere yönelik ‘giderlerse gitsinler’ şeklindeki bakış açısı, hem hekimleri hem de yurttaşı mağdur etti” diyor.
CHP’li Emir, Sağlık Bakanlığı’nın bu yıla yönelik hedeflerini değerlendirirken geçen yılki hedeflerin büyük çoğunluğunun tutturulamadığına dikkat çekiyor. Sağlık Bakanlığı’na bu yıl için 11 trilyonluk merkezi yönetim bütçesinin yalnızca yüzde 6.6’sının (732 milyar TL) ayrıldığını anımsatan CHP’li Vekil, hekim sayısında ciddi bir azalma olduğuna da işaret ediyor. Emir, “Sağlık Bakanlığı bünyesinde istihdam edilen uzman tabip sayısı bir yılda yaklaşık 5 bin 497 artmış ama hekim sayısında azalış 6 bin 895. Bu durumda hekim kaybı bir yılda bin 398’e ulaşmış durumda. Hekim sayısında çok daha fazla yaşanan kayıp nedeniyle kamudaki toplam hekim sayısında azalma söz konusu” ifadelerini kullanıyor.
HEKİM KALMAYACAK
CHP’li Murat Emir, Sağlık Bakanlığı bünyesinde 2022’nin Ekim ayı sonunda 78 bin 620 hekimin istihdam edildiğini ancak bu sayının geçen yılın aynı döneminde 71 bin 725’e düştüğünün altını çiziyor. CHP’li Murat Emir, şöyle devam ediyor: “İktidarın, sağlık personelinin can güvenliğini sağlayacak adımları atmaması ve Sağlık Bakanlığı’nın, hekimlerin özlük haklarını koruyacak düzenlemeleri hayata geçirmemesi sonucunda kamudaki hekim sayısı giderek azalıyor. Bunun sonucunda da yurttaşlar mağdur oluyor. Kamu hastanelerinde, hastalara aylar sonrasına randevu veriliyor oluşu da zaten bu durumun sonucu. Önlem alınmazsa, bu gidişle önümüzdeki yıllarda hasta muayene edecek hekim bulamayacak hale geleceğiz.”
KAMUDAN İSTİFA EDEN UZMAN HEKİM SAYISI
TABLO KABUL EDİLEMEZ
“Sağlık Bakanlığı, 2023 yılı için 100 bin kişiye düşen hekim sayısını 245 olarak hedeflemişti ancak bu sayı da yılsonunda 240’ta kaldı” diyen CHP’li Emir, sözlerini şöyle noktalıyor: “Sağlık Bakanlığı bütçesinin verimli şekilde kullanılamayışı sonucunda sağlık hizmetlerinin niteliğinde de gerileme yaşanıyor. Türkiye, son yıllarda büyük göç dalgalarına maruz kalırken ve nüfus da gitgide artarken, buna karşın kamuda görev yapan tabip sayısının azalmış olması kesinlikle kabul edilemez. Nitelikli sağlık hizmeti, nitelikli personelle verilebilir. İktidarı bir an önce ‘giderlerse gitsinler’ şeklindeki bakış açısını bir kenara koymaya, bu konuda ciddi önlemleri hayata geçirmeye çağırıyoruz.“
∗∗∗
KRİZİN NEDENİ HEKİM AÇIĞI
Peki, tabloya ilişkin sağlık meslek örgütlerinin temsilcileri ne düşünüyor?
Türk Tabipleri Birliği (TTB) İkinci Başkanı Doç. Dr. Ali İhsan Ökten’e göre, kamuda çalışma koşulları çok ağır ve bunu düzeltmek için iktidarın bir girişimi yok. Kamu kurumlarından ayrılan hekimlerin sayısına dikkat çeken Ökten şunları dile getiriyor: “2022 yılında bakanlığın yaptığı ‘Beyaz Reform’ adı altındaki uygulamasıyla ile kamuya bir nevi dönüşler oldu ancak halen istenilen seviyede değil. Bakanlık kadro açıyor ancak başvurular az, açılan kadroların ancak yarısı doluyor.” Ökten, kamudaki çalışma koşullarının her geçen gün ağırlaşması, şiddet, ekonomik ve özlük hakları gibi nedenlerden hekimlerin kamuyu çok tercih etmediğine işaret ediyor.
Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası’ndan (SES) Kubilay Yalçınkaya ise ülkede 100 bin kişiye düşen hekim sayısının 228 olduğuna vurgu yapıyor. Yalçınkaya, “AB’de bu sayı 402. OECD ortalaması ise 372. Bu sayı ortada iken hem kamudan hem de ülkeden ayrılış sürüyor” diyor. “Randevu krizinin bir diğer temel sebebi hekim açığı” diyen Yalçınkaya, şunları anlatıyor: “Kamudaki kadrolar boş. 2016’da aylık ortalama kamudan istifa eden hekim sayısı 136 iken 2022’de bu sayı 419’a çıktı. 2022’de ilk defa atama ile kamuya yerleşen uzman hekim sayısı 4 bin 551 iken 2023’te sadece tercih edenlerin sayısı bin 865 oldu. İlk defa atamalarda 2023’te uzman hekim branşlarında açılan her 4 kadrodan 3’ü boş kaldı. Yan dal branşlarında açılan kadroların yüzde 89’u boş.”
