35 katlı Türkevi binasının kurallara uymadan açılmasına izin verdiği için hakkında fezleke düzenlenen New York Belediye Başkanı Eric Adams’ın davası ile ilgili ilginç gelişmeler yaşanıyor. Wall Street Journal gazetesi, itfaiye müfettişlerinin binada belirlediği 60’dan fazla soruna rağmen açılmasının perde arkasını yazdı. Planlanandan çok uzun sürede tamamlanan inşaatın tamamlanabilmesi için Türk yetkililerin yasadışı ilişkiler içine girdiği gözler önüne serildi.
ZATEN GECİKTİK
2021 yılında Türk hükümeti 35 katlı binanın açılması için çaba sarferderken, halihazıda programın çok gerisindeydi. Türk diplomatlar, bir yandan binayı Cumhurbaşkanı Recep Erdoğan’ın new York’a geleceği zamana yetiştirmek için müthaitlere baskı yaparken, bir yandan da karşılarına çıkan yasal sorunları aşmak için arka kapı yöntemleri arıyordu.
YANGIN ŞARTNAMESİNE UYMAYAN BİNA
Türk yetkilileri 2018’de, yeni binalar için New York İtfaiyesi’nin şart koştuğu kurallarda güncelleme yapıldığını öğrendiler. Bunun anlamı, tüm planların yeniden elden geçirilmesi ve binanın yeni kurallara göre yapılmasıydı ancak bunun anlamı hem zaten plandan geri kalmış inşaatın daha da gecikmesi hem de çok daha fazla maliyet demekti. İnşaatta görevli mühendislerden birisi bu konuda yetkilileri uyarmasına rağmen, gerekli düzenlemeler yapılmadı. Burası New York olduğu için itfaiye yöneticilerinin önüne birkaç lira atarak sorunun çözülmesi mümkün de değildi.
SORUNU BAŞKA TÜRLÜ ÇÖZELİM
Türk yetkililer, itfaiyedeki müfettişlerin raporlarına etki edemeyince sorunu tepeden çözmeye karar verdiler. Brooklyn Belediye Başkanlığı döneminden beri yatırım yaptıkları Eric Adams’ın New York Belediye Başkanı olacağının ortaya çıkması ile Adams’a yönelik hediyelerini artırdılar. Türk Hava Yolları’ından pahalı biletleri ucuza Adams’a vererek, başkanı etkilerine aldılar. Bunun yanında Adams’ı kanunlara göre yasak olmasına rağmen, pahalı ve lüks otellerde ücretsiz ağırladılar. Bunun karşılığında da Adams’dan Türkevi olarak binanın İtfaiye ile sorunlarının giderilmesini istediler. Dönemin New York Başkonsolosu Reyhan Özgür, Adams ve onun yakın adamlarına gönderdiği mesajlarda, “bugüne kadar biz seni destekledik, artık sıra sende” ifadelerini kullandı.
MÜFETTİŞLERE ‘KOVARIM’ TEHDİDİ
Mahkemeye yansıyan resmi tutanaklara göre raporları gören Adams, itfaiye müfettişlerinden Türkevi binasındaki eksikliklerin gözardı edilmesini istedi. Aksi takdirde müfettişlere işlerinden olacağını söyledi. Bunun üzerine New York İtfaiyesi müfettişleri, 60’dan fazla eksik olmasına rağmen binanın açılışına izin verdiler.
300 MİLYON DOLARA MALOLDU
300 milyon dolara malolduğu bildirilen binanın inşaatına 2012 yılında başlanmış ve 3 yılda bitirilmesi planlanmıştı. Ancak birçok hatalı adım ve yanlış işlem nedeniyle 2021 yılına gelindiğinde hala inşaat tamamlanamamıştı. 2021 yılının başında inşaatı yürüten şirketlere, “Eylül ayında Erdoğan New York’a gelecek, o zamana kadar binanın tamamlanmasını istiyoruz” mesajı verildi. Fiziksel ve yasal açılardan imkansız olan bu talebi karşılamak için hem şirket, hem de Türk yetkililer büyük çaba içine girdiler. Yıllardan beri ayak bağı olan itfaiye denetimini aşmak için Adams ile irtibata geçtiler.
ERDOĞAN’A YETİŞMELİ
Erdoğan’ın binayı açması planlanan Eylül’ün başında itfaiye müfettişleri, binanın bu şartlar altında hiçbir şekilde açılamayacağını belirten bir rapor yazdılar. Durumdan haberdar edilen Adams, itfaiye müdürüne baskı yaparak, gerekli imzaların atılmasını sağladı. Bunun üzerine Başkonsolos Reyhan Özgür, Adams’a içinde gülücük emojisi olan, “Siz Türkiye’nin dostusunuz” mesajı yazdı.
TÜRKİYE DAVAYI GERİ ÇEKTİ
Türk hükümeti gecikmeler ve eksikliklerden inşaatı yapan Amerikalı şirket ile denetim firmasını sorumlu tuttu. Bu iki şirket ile başlayan 13 milyon dolarlık mahkeme süreci, tarafları uzlaşması ile sonuçlandı ve Türkiye bu yılın başlarından davasını geri çekti.
