Özel haber oranı ve kadın gazeteci imzası azalıyor

Hürriyet, Milliyet, Sözcü, Sabah ve Habertürk’ün internet sitelerindeki 250 manşet haberi inceleyen Journo, çarpıcı sonuçlara ulaştı. 23 Ekim ila 1 Kasım arasındaki 10 günlük periyod ait verilerin paylaşıldığı araştırmayı Rahime Tekin yazdı.

Tekin, ”2023 yılında aynı yöntemle elde ettiğimiz verilerle kıyaslandığında manşetlerdeki haberlerde, muhabir imzası ve mahreç kullanımında belirgin bir farklılık gözlemleniyor. Dünya medyasıyla kıyaslandığında geçen yıl vurguladığımız durumun sürdüğü, hatta kötüye gittiği söylenebilir” ifadelerini kullandı.

Journo’nun araştırmasında özetle şunlar aktarıldı:

• 5 sitede manşet olan 70 haberde (%28) muhabir imzasına yer verildi, 180’inde ise bu bilgi yer almadı. Bu oran, geçen yıla kıyasla manşetlerdeki özel haber oranında 26 puanlık bir düşüşe işaret ediyor.

• 24 haberinde muhabir imzası kullanan Sabah, bu alanda 5 site arasında ilk sırada yer aldı. 14’er haber ile Sözcü ve Hürriyet onu izledi. Sadece 5 haberinde muhabir imzası kullanan Habertürk son sırada yer aldı.

İmzalı haberlerin %78’inde erkeklerin ismi var

• 70 haberde kullanılan 76 imzanın %78’inde erkeklerin, %22’sinde kadınların ismi yazılıydı. Geçen yıla kıyasla kadın gazetecilerin imzasını taşıyan haberlerin oranı 9 puan geriledi.

• Kadın muhabirlerin imzasını taşıyan haberler en çok Hürriyet’te (6), ardından Milliyet’te (5) yayımlandı.

• Milliyet’in 2 haberinde kadın ve erkek muhabirlerin ortak imzası kullanıldı. Ayrıca erkek ve kadın muhabirlerin imzalarının konumunda bu yıl da cinsiyetçiliğe işaret edebilecek bir veri saptanmadı. Muhabir erkek de olsa kadın da olsa, imza varsa sayfanın en üstünde yer aldı.

En çok derleme yine Habertürk’te

• İncelenen 50 haberden 43’ünde derleme kaynağı bildiren Habertürk, 12 haberinde kendi markasının imzasını kullandı. Haberlerinden 24’ünde ise Anadolu Ajansı (AA) imzasına yer verdi. 2 haberde Habertürk ve AA ortak imzasını kullandı. Böylece muhabirin isminin geçmediği en fazla “derleme” habere yer veren site, yine Habertürk oldu.

• Sözcü, 50 haberinden 37’sinde derleme kaynağı belirtti. Bu haberlerden 23’ünde kendi markasının imzasına yer verdi. Geçen yıla kıyasla Sözcü‘nün bu yıl kendi markasını daha çok öne çıkardığı görülüyor.

• 250 haberden 10’unda hem muhabir imzası hem de derleme kaynağı bulunuyor. Her iki bilgiyi de içeren bu 10 haberden 8’inde Demirören Haber Ajansı (DHA), 2 haberde ise Milliyet imzası var.

Ekip çalışması ender görülüyor, mahreç pek kullanılmıyor

• Dünya medyasında ekip çalışmasıyla ortaya konan nitelikli gazetecilik eserlerinin sayısı artarken Türkiye’de bunlara nadiren rastlanıyor. 250 haberin sadece 4’ünde birden fazla muhabir imzası vardı. Yani manşetlerde ekip çalışmasına dayanan özel haber oranı Türkiye’de sadece %1,6.

• Bir haberin nereden (hangi şehirden) geçildiğini gösteren mahreç ise 250 haberin 10’unda (Milliyet: 7, Hürriyet: 3) yer aldı (%4). Bu 10 haberden 8’i DHA imzasıyla verildi, diğer ikisinde derleme kaynağı yoktu. Geçen yıl bu oran %1,6 seviyesindeydi.