Dünya genelinde gazetecilerin son bir yıl içinde, geçmiş on yıla göre daha fazla tehlikeye maruz kaldıkları tespit edildi.
Türkiye’nin de basın özgürlüğü parametrelerinin hepsinde kötüleştiği ortaya koyuldu. İngiltere merkezli fikir özgürlüğü savunucusu kuruluş Article 19 gazetecilere yönelik artan tehditleri inceleyen bir rapor yayımladı.
Rapora göre gazeteciler bir önceki yıla göre çok daha fazla tehlikeye maruz kaldı ve tehditlerden mağdur olan gazeteci sayısı giderek artıyor; dünya genelinde tutuklu 326 gazetecinin 174’ü Türkiye’de.
SADECE 2017’DE 78 GAZETECİ ÖLDÜRÜLDÜ
Son on yılda gazetecilerin yaşadığı zorlukları ele alan rapor sadece 2017 yılında 78 gazetecinin öldürüldüğünü, 194 ülkeden 326 gazetecinin yaptıkları işlerinden dolayı “devlet-karşıtı” suçlamalarla hapiste olduğunu ortaya koyuyor.
Çalışmaya göre dünya genelinde gazeteciler bir önceki yıla göre büyük çapta fiziki ve sözlü saldırıya maruz kaldı.
Gazetecilere karşı işlenen suçların yüzde 90’ı cezasız kaldı. Dünya genelinde son 4 yılda 48 ülkede basın özgürlüğü daha da kötüleşti.
TÜRKİYE, RUSYA VE MACARİSTAN EN KÖTÜLER ARASINDA
Rapor ayrıca dünya genelinde basın özgürlüğündeki düşüşü de çarpıcı şekilde ortaya koyuyor.
Özellikle son 3 yılda “otoriter eğilimli Recep Tayyip Erdoğanlı Türkiye, Vladimir Putinli Rusya ve Viktor Orbanlı Macaristan’da medya özgürlüğünün bitme noktasına geldiği” verilen örnekler arasında.
Araştırmada kullanılan tüm parametrelerin hepsinde kötüleştiği görülen tek ülke Türkiye.
Özellikle “15 Temmuz darbe girişimi sonrası Erdoğan yönetiminin bağımsız medyayı sistematik biçimde yok ettiği, sivil toplum kuruluşlarını, üniversiteleri kapattığı ve siyasi muhaliflerini yargılattığı” rapora giren bulgular arasında.
Article 19 raporuna göre dünya genelinde tutuklu 326 gazetecinin 174’ü Türkiye’de.
2017’de geriye giden ülkeler arasında Polonya, Hindistan ve ABD de var.
Araştırma tutuklu gazetecilerin yüzde 97’sinin yerel gazeteciler olduğunu ve genelde devlet-karşıtı suçlamalardan ceza yediklerini kaydediyor.
Bu yıl içinde gazetecilerin yaşadığı zorluklar uluslararası kamuoyunun dikkatine ancak bir kaç olayla girebildi.
EN SON ÖRNEK KAŞIKÇI CİNAYETİ
İki Reuters muhabirinin Myanmar’da tutuklanması, Maltalı araştırmacı gazeteci Daphne Caruana Galiza’nın cinayete kurban gitmesi ve Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul’da konsolosluk içinde katledilmesi bunlardan öne çıkanlar.
“TRUMP’IN TUTUMU YAYILMACI ETKİ GÖSTERİYOR”
ABD Başkanı Donald Trump’ın medyayı hedef alarak sürekli “yalan haber” üretiyorlar demesi ve CNN’in Beyaz Saray muhabiri Jim Acosta’nın akreditasyonunu iptal etmesi raporda ayrıca değinilen bir başlık.
Hak savunucusu örgütten yapılan yazılı açıklamada Trump’ın tutumu, “Bunun etkisi ABD’nin ötesine kadar uzanır” denilerek eleştirildi.
Article 19, Suriye lideri Beşşar Esad’ın, Venezuela Başkanı Nicolas Maduro’nun, Myanmar lideri Aung San Suu Kyi’nin sözlerini alıntılayarak bu liderlerin “yalan haber” diyerek basını itibarsızlaştırmaya çalıştığı notunu da düştü.
BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ KÜRESEL ANLAMDA TEHDİT ALTINDA
Article 19 Başkanı Thomas Hughes, “Bu durum, basın özgürlüğü geleneksel olarak korunan ülkelerde yaşanan ihlallerle birlikte küresel bir olgu.” açıklamasında bulunarak fikir özgürlüğünün küresel anlamda tehdit altında olduğuna dikkat çekti.
Hughes, “Bu rapor, fikir özgürlüğünün ne kadar kırılgan olabileceğini ve özgür basını, bilgi sahibi muhalefeti susturmak isteyenlerin ne kadar hızlı bu hakkı baltalayabileceklerini gösteren adeta bir kalk borusudur.” sözleriyle gelinen noktanın “vahim” olduğunu dile getirdi.
