AKP iktidarı, ‘işgal yasası’yla birlikte maden şirketlerinin önünü daha da açtı. Yasa teklifinin Meclis gündemine gelmesinden bu yana adeta ruhsat yağmuru başladı. Son iki ayda 40 ilde 104 maden arama ruhsatı verildi. Ruhsatların 15’ini altın madeni arama ruhsatı oluştururken, bakır, demir ve mermer sahaları sermayeye peşkeş çekilirken, doğa ve yaşam alanları talana açıldı.
Tüprag’a 8 yeni ruhsat
BirGün’den İlayda Sorku’nun haberinde, MAPEG’in ruhsat talebini uygun bulduğu şirketlerden bazıları dikkat çekti. 15 altın madeni ruhsatının 8’i Uşak’ın suyunun yüzde 10’unu tek başına tüketen ve ‘işgal yasası’nın geçmesinin hemen ardından Rize’de de maden arama çalışmalarına başlamasıyla gündeme taşınan Kanadalı Tüprag Madencilik’e gitti. Şirketin Kışladağ Altın Madeni geçtiğimiz günlerde yer altından yılda 1,13 milyon metreküp su çekmesiyle gündeme geldi.
Kentin bir yıllık suyunu tek başına tüketen maden, son 10 yılda 80 ton altın üretti. Maden Kanunu’na göre devletin maden hakkı yüzde 3 ile 8 arasında değişiyor. Üst sınırdan yüzde 8 devlet hakkı alındığı varsayıldığında bile kamuya kalan altın 6.4 ton bandında. Güncel değerlerle 2006 yılında açılan madenden kamunun elde ettiği gelir yalnızca 28 milyar TL. Şirket yıllardır servetine servet katarken Uşak’ın suyunu tüketen madenin devlete katkısı yıllık 1.5 milyar lirayla sınırlı kaldı. Tüprag aldığı yeni ruhsatlarla Uşak’ın ardından Tokat ve Çorum’da da talan ve yağmaya dayalı sömürge madenciliğini sürdürebilecek.
Centerra istediğini aldı
Kanadalı Centerra Madencilik son olarak Samsun Alaçam Dürtmen Dağı’nda altın, bakır, çinko, gümüş ve kurşun aramak için yaptığı ruhsat başvurusuyla gündeme gelmişti. Şirketin istediği oldu, MAPEG tarafından şirketin ruhsat talebi uygun bulundu. Bununla da kalmadı, şirkete ayrıca maden felaket yaşayan ve 8 işçinin hayattı kaybettiği Erzincan ve Aksaray’da altın, bakır, çinko, gümüş, kurşun ve antimuan arama ruhsatı tahsis edildi.
Kolin’e demir madeni ruhsatı
Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir
AKP döneminde kamudan aldığı milyarlık ihalelerle büyüyen Kolin Holding’in iştiraki Hekimhan Madencilik de ruhsat alanlar arasında yer aldı. Mehmet Cengiz’in ardından Kolin’in de göz diktiği Sinop Boyabat’ta demir maden arama ruhsatı verildi. Kolin’in adı daha önce de enerji ve inşaat projeleriyle yarattığı ekolojik yıkımla anılmıştı.
Öte yandan Bursa’da Çınarcık Barajı koruma alanı içinde açmak istediği traverten ocağı projesi yargı tarafından iptal edilen Altınsoy Madencilik de yeniden sahaya döndü. Şirkete bu kez Bursa’da mermer arama ruhsatı verildi.
MAPEG şirketlere ruhsat dağıtırken Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı da boş durmadı. Bakanlık 1 Haziran’dan bu yana tam 255 petrol, doğal gaz ve maden projesine onay verdi. Ülkenin dört bir yanı iktidarın kurumları aracılığıyla sermayeye peşkeş çekildi.
Sinop’u da kuşattılar
Maden projelerinin yoğunlaştığı illerden biri de Sinop. Özellikle 1980’li yıllarda OGM’ye bağlı Orman İşletme Şefliği eliyle çorak bir araziden ormana dönüşen Boyabat, maden şirketlerinin kıskacı altında. 45 yıl önce bölgede ağaçlandırma yapan OGM’nin bugün verdiği izinler ilçenin delik deşik edilmesine neden oldu. Son verilen ruhsatlarla birlikte 4’ü Boyabat’ta olmak üzere Sinop’un 6 farklı noktasında daha maden aranabilecek.
2014 yılından bu yana Boyabat’ta 60 maden projesi için çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) süreci başlatıldı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, bu projelerin 51’ine onay verdi. Bakanlığa son başvuru ise dün Asyagold Madencilik tarafından yapıldı. Boyabat’a bağlı Ardıç köyünde bir gün arayla iki ayrı ruhsat alanı için başvuruda bulunan şirket ormanlık alanda maden arama sondajı ve bakır ocağı işletmesi hayata geçirmek istiyor.
Boyabat’a irili ufaklı maden şirketlerinin yanı sıra Cengiz Holding de gözünü dikmişti. MAPEG tarafından ihaleye açılan ve ihale şartlarını sadece Cengiz Holding’in karşılayabildiği ihale sonuçlanmış ve kazananı Cengiz Holding olmuştu. Cengiz Holding’e bağlı Eti Bakır’ın Kovaçayır köyünde açmak istediği bakır madeni ocağına karşı halk ses yükseltti. Yaşam savunucuları 12 Haziran’da gerçekleşen halkın katılım toplantısına tepki gösterdi, toplantı gerçekleştirilemedi.
Şirket geri adım attı
Son iki ayda 3 farklı noktada maden arama ruhsatı verilen Afyon’da da madene karşı direniş vardı. Taşoluk’ta Global Industry Minerals Madencilik’in açmak istediği seramik kili madenine karşı mücadele başlatan yurttaşlar şirketin iş makinelerini alana sokmadı. Jandarma ve trafik ekipleriyle birlikte gelen şirket yetkilileri, araçlarını bölgeye sokmak isteseler de halkın direnişiyle geri çekilmek zorunda kaldı.
MAPEG’den 2 yıl daha
Dün Resmi Gazete’de petrol arama ruhsatlarına dair de bir karar yayımlandı. MAPEG’in Petrol Hakkına Müteallik Kararı ile Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO) Şırnak ve Diyarbakır’daki petrol arama ruhsatlarının süresinin 3 Temmuz 2025’ten 3 Temmuz 2027’ye uzatılmasına karar verildi. Ayrıca TPAO da Karadeniz’deki deniz yetki alanlarında yer alan 21 petrol arama ruhsatının süresini uzatmak için başvuruda bulundu.
