Bu kez gündemde Afyon T Tipi Kapalı Cezaevi var. Cezaevine zorla sevk edilen tutukluların işkenceye maruz kaldıklarını raporlaştırıldı.

Raporda cezaevi müdürünün "Arkadaşlar artık işkence serbesttir. Dövün ama iz bırakmayın" sözlerine yer verdi. 

Ankara Tabip Odası (ATO) İnsan Hakları Komisyonu, MED Tutuklu ve Hükümlü Aileleri Hukuki ve Dayanışma Dernekleri Federasyonu (MED TUHAD-FED), İnsan Hakları Derneği (İHD) ve Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) Ankara şubeleri, 8 Aralık 2019 tarihinde farklı cezaevlerinden Afyon 1 No’lu T Tipi Kapalı Cezaevi'ne sevk edilen tutuklular ile ilgili hazırladıkları hak ihlalleri raporuna ilişkin basın toplantısı düzenledi. İHD Genel Merkezi'nde yapılan toplantıya, ÖHD üyesi Hülya Yıldırım, İHD MYK üyeleri Nuray Çevirmen ve Nilay Nayman, Hakların Demokratik Partisi (HDP) Hukuk Komisyonu üyesi Maviş Aydın ile MED TUHAD-FED üyeleri Hava Özcan ve Mehmet Boytekin katıldı.


Toplantıda konuşan İHD Eş Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan, Türkiye'deki işkence iddialarının arttığına dikkat çekti. Türkdoğan, "Siyasi iktidar bunu gizliyor. İşkence olarak görülmüyor, yetki aşımı deniliyor, biz bunu ret ediyoruz. Cezaevlerinde işkence baskı amaçlı kullanılıyor. Bazı kamu çalışanları işkence yaparken zevk alıyor, buna şahit olduk. Eski zamanlardan kalan bu anlayış terk edilmeli. Hapishanelerde güç kullanımı yetki aşımı değil” dedi.

Tutuklu yakınlarında gelen şikayetler üzerine 20 Şubat 2020 tarihinde Afyon 1 No’lu T Tipi Kapalı Cezaevi'ne heyet olarak ziyaret gerçekleştirdiklerini belirten İHD MYK üyesi Nuray Çevirmen, “Mahpuslarla yapılan görüşmeler neticesinde ziyaret edilen hapishanede temel hak ve hürriyetler ile işkence yasağının ihlal edildiği değerlendirilmiştir” dedi.

Heyet olarak 15 tutukluyla görüşme yaptıklarının aktaran Çevirmen, görüşmelere dair notları ve hak ihlallerini özetle şu şekilde sıraladı:

"Afyon 1 No’lu T Tipi Kapalı Hapishanesi’ne getirilen mahpusların giriş kapısından bekleme salonuna teker teker alındılar. Robokoplu gardiyanlardan oluşan ekibin kendilerini çıplak bir şekilde aramak istedi, bunun ‘İnsan onuruna aykırı olduğunu, etik olmadığını, normal arama yapabileceklerini ancak çıplak aramayı kabul etmediler, aramanın cihazla da yapılabileceğini’ söyledileri. Bunun üzerine müdür tarafından örtülü bir şekilde tehdit edilerek, ‘Soyunmazsanız dövüleceksiniz, zorla soyulacaksınız’ denildi ve soyunmamalarının ardından ilgili müdür, ‘Arkadaşlar artık işkence serbesttir. Dövün ama iz bırakmayın’ dedi. Girişteki karanlık üç odaya üçerli olarak alınan mahpuslar gardiyanlar tarafından çembere alınarak işkenceye maruz bırakıldı."

Tespit edilen hak ihlallerinde idari yöneticilerin, personelin, denetim yetkisini yerine getirmeyen idari kurumların sorumluluk taşıdığını belirten İHD MYK üyesi Nuray Çevirmen, “İşkenceye maruz kalan kişilerin Adli Tıp Kurumu’na ya da tam teşekküllü bir hastaneye sevklerinin yapılması, mahpusların tedavisinin yapılması, ilgili görevliler hakkında idari soruşturma başlatılması ve İstanbul Protokolü’ne uygun cezai soruşturma süreci yürütülmesi gerekmektedir” dedi.  

Çevirmen son olarak, “Tüm idari yöneticilerin, personelin, denetim yetkisi bulunan idari kurumların ve ilgili bakanlıkların ulusal ve uluslararası mevzuattan doğan sorumluluklarını yerine getirmesini ve sorunları ivedilikle çözmesini talep ediyoruz” çağrısında bulundu. 

Toplantıya katılan ÖHD Ankara Şube üyesi Hülya Yıldırım ise, sevklerden sonra idareye bir dizi dilekçe verildiğini, ancak bu dilekçelere ilişkin bir sonuç elde edemediklerini söyledi.

Yıldırım, tutuklulara işkence uygulayan kişiler hakkında bir soruşturma yürütülmediğini dile getirerek, tutukluların hala işkence uygulayan kişilerin denetiminde olduğunu belirtti. Şiddet uygulayan kişilerin iz bırakmaması için sürekli farklı yerlere vurduğunun altını çizen Yıldırım, savcıya ilişkin beyanlara değinerek, şu şekilde konuştu:

“Savcı tutukluların odalarına gidiyor ‘Sorunlarınız neler’ diyor tutuklularda anlatınca ‘Alın şunu hücreye atın’ diyor. Bu hafta içerisinde yeniden cezaevine ziyaretimiz olacak.”