Yönetmen Tunç Başaran (81) hayatını kaybetti. Uçurtmayı Vurmasınlar filmi ile “En İyi Yabancı Film” dalında Oscar aday adayı olan Başaran, 100’den fazla film yönetti.
Uçurtmayı Vurmasınlar, Kaçıklık Diploması, Piyano Piyano Bacaksız filmlerinin yönetmeni Tunç Başaran, İstanbul’da kanser tedavisi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. 1989 yılında çektiği Uçurtmayı Vurmasınlar filmiyle tanınan Başaran, bir yıl önce Sabah gazetesine verdiği röportajla çok eleştirilmişti. 1980 darbesini hapiste büyüyen Barış’ın gözünden anlatan film için “Politik film değildi. Sevgi filmi yaptım. Aynı filmi tren garında da çekebilirdim.” demişti.
FATİH’TE BÜYÜDÜ
Babası marangoz Fikri, annesi yazar Pakize Başaran, kızı Zeynep Göksu’dur. Çocukluğu ve gençliği İstanbul’un Fatih semtinde geçmiş. Yaşamını değiştiren yerin, eskiden Direklerarası adı verilen Şehzadebaşı olduğunu söyler; çünkü orada yedi sekiz sinema vardır. Altı yaşından itibaren o sinemalarda oynayan filmlerle haşır neşir olur.
Sevgili dostu, yazar İslam Çupi’yle Fatih Kaymakamlığı karşısındaki Hava Şehitleri Parkının parmaklıklarına oturur, seyrettikleri filmleri tartışırlar. Ona John Ford lâkabını takan da Çupi’dir. 17 yaşındayken evden kaçar. Amacı kaçak olarak bir şilebe binip Amerika’ya gitmektir. Sinemacı olacaktır ve Charlton Heston’u görecektir her nedense. Adapazarı’nda yakalanır.
Edebiyat Fakültesinde okurken yönetmen Memduh Ün’le tanışır. Yazdığı bir senaryoyu okuyan Ün kendisine asistanlık teklif eder. Dört sene Ün’ün yanında çalışır. “Ne öğrendiysem ondan öğrendim” der Başaran. O arada Lütfi Akad, Halit Refiğ, Atıf Yılmaz, Ertem Göreç gibi ünlü yönetmenlerin yanında da asistanlık yapar.
Tunç Başaran, Aralık 2018
3 KEZ EN İYİ YÖNETMEN SEÇİLDİ
1964 yılında ilk filminde, “Borusunu Öttüren” adlı oyunu senaryo haline getiren Orhan Kemal ile çalışır. Sonra “Kara Memet” ve Orhan Kemal’in “Bekçi Murtaza”sını çeker.
1987’de senaryosunu da kendi yazdığı “Biri ve Diğerleri” adlı filmini çeker. Film kendisine 1987 Antalya Film Festivalinde Jüri Özel Ödülü’nü, ardından 1988’de İstanbul Film Festivalinde En İyi Türk Filmi Ödülü’nü getirir.
Daha sonra “Uçurtmayı Vurmasınlar”ı (1989) yapar. Başta 8. Uluslararası İstanbul Film Festivalinde kazandığı “Yılın En İyi Türk Filmi” ödülü olmak üzere, yurt içi ve yurt dışında En İyi Film, En İyi Yönetmen dallarında birçok ödül alan bu film “En İyi Yabancı Film” dalında Oscar aday adayı olur.
Arkasından “Piano Piano Bacaksız” (1991) filmi gelir. O da “Uçurtmayı Vurmasınlar”ın başarısını yakalar. “Uzun İnce Bir Yol” (1993), “Sen de Gitme” (1996), “Kaçıklık Diploması”(1998), “Abuzer Kadayıf” (2000) Başaran’ın Türk sineması tarihinde yerini almış filmleridir.
Tunç Başaran, Piano Piano Bacaksız ile 1992’de Adana Altın Koca Film Festivalinde en iyi yönetmen ödülü aldı. Sen de Gitme Triandafilis ile ise 1996’da hem Altın Koza’da, hem de Antalya Altın Portakal’da aynı ödüle layık görüldü.
