Türkiye, Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün (TI) 2018 yılı Yolsuzluk Algı Endeksi’nde 180 ülke arasında 41 puanla 78’inci sırada yer aldı. 2013 yılından bu yana yolsuzluk endeksinde 28 sıra gerileyen Türkiye “düşüş” rekoru kırdı.
BULGARİSTAN’IN BİLE GERİSİNDEYİZ!
Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler ile karşılaştırıldığında Türkiye, 28 üye ülkeden de düşük puan alarak Bulgaristan’ın ardından sonuncu sıraya yerleşti. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) üyesi 35 ülke arasında 34’ncü sırada bulunan Türkiye, G20 ülkeleri değerlendirildiğinde ise Hindistan ile birlikte 12’nci sırada.
Son 5 yılda en çok puan kaybeden beş ülke Santa Lucia (-16), Bahreyn (-15), Suriye (-13), Macaristan (-9) ve Türkiye (-8) oldu. Raporda, Türkiye’nin “kısmen özgür” statüsünden “özgür olmayan” ülkeler kategorisine gerilediği vurgulanarak, “Bu derecelendirme, söz konusu ülkelerdeki hukukun üstünlüğü ve demokratik kurumlardaki geriye gidişi yansıttığı gibi, bağımsız medya ve sivil toplumun hareket alanının keskin biçimde daraldığını göstermektedir.” denildi.
HUKUK DEVLETİ VE MEDYA ZAYIFLARSA YOLSUZLUK ARTIYOR
Örgütün raporuna göre, dünya genelinde yolsuzlukta artış gözleniyor. 180 ülkedeki durumun değerlendirildiği algı endeksinde, ülkelerin üçte ikisi 100 puan üzerinde yapılan değerlendirmede 50’nin altında puan alarak “yolsuz ülkeler” arasında yer aldı.
Hukuk devletinin ve demokratik kurumların zayıflaması, sivil toplum ve bağımsız medyanın toplumdaki alanlarının daralması durumunda bir ülkede yolsuzluk artış gösteriyor. Raporda, son yıllarda dokuz ve sekiz puan kaybeden Macaristan ve Türkiye’deki durum buna örnek gösterildi.
HUKUK DEVLETİ VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNE VURGU YAPILDI
Derneğin internet sayfasında yer alan açıklamada, “2018 yılı sonuçları, yolsuzluğa dair algının; hukuk devleti ilkeleri, basın özgürlüğü, sivil toplumun gücü, örgütlenme ve ifade özgürlüğü gibi konularla doğrudan ilgili olduğunu göstermektedir.” denildi.
DEMOKRASİ İLE TANIŞMAMIŞ ÜLKELERİN BİLE GERİSİNDE
2013 yılında Doğu Avrupa ve Orta Asya ülkeler grubunda lider konumda bulunan Türkiye, şu anda Gürcistan, Belarus ve Karadağ gibi ülkelerin gerisine düştü. Küresel sıralamada ise Türkiye, ekonomik, sosyal ve politik istikrarsızlıklarla boğuşan, demokrasi ile tanışmamış birçok ülkenin gerisinde bulunuyor.
Bu alanlarda yaşanan ihlallerin, Türkiye’nin dünya ortalamasının üzerine çıkmasına engel olduğu vurgulandı.
IT’NİN RAPORUNDA TÜRKİYE HAKKINDA ŞU GÖRÜŞLERE YER VERİLDİ:
Güçler ayrılığı, yargı bağımsızlığı ve liyakat ilkelerine yönelik ihlaller, Kamu İhale Kanunu’nun lafzına ve ruhuna aykırı uygulamalar, kamu özel işbirliği projelerinde ve özelleştirme süreçlerinde kamu çıkarına aykırı ihale süreçleri ve uygulamalar öne çıkan sorunlar arasında görülmektedir.
Demokrasinin vazgeçilmez kurumlarının gitgide zayıflaması ile Yolsuzluk Algı Endeksi’nde Türkiye, demokrasi geleneği bulunmayan ülkelerle aynı kategoride anılmaktadır.
Uluslararası Şeffaflık Derneği yönetim kurulu üyesi Avukat Oya Özarslan.
YOLSUZLUĞUN EN AZ OLDUĞU ÜLKE DANİMARKA
Yolsuzluk Algı Endeksi’nde, birinci sırayı 88 puanla Danimarka, ikinci sırayı 87 puanla Yeni Zelanda alırken, 85 puanlı İsveç, İsviçre, Finlandiya ve Singapur üçüncü sırayı paylaştı.
Uluslararası Şeffaflık Örgütü Yönetim Kurulu üyesi ve Uluslararası Şeffaflık Derneği Başkanı E. Oya Özarslan 2018 yılı sonuçlarını şöyle değerlendirirdi:
YOLSUZLUKLAR DEMOKRASİLERİ KRİZE SOKUYOR
“Yolsuzluğun kontrol altına alınamaması tüm dünyada demokrasilerin krizine ve popülist rejimlerin yükselmesine katkı yapan önemli bir etkendir. Parlamenter demokrasiden vazgeçen Türkiye, kurumların zayıflaması, bağımsız medyanın yok olması, hukukun üstünlüğünün kaybolması ve Anayasa gibi bağlayıcı temel sözleşmelere saygının kalmaması gibi hayati sorunlar yaşamaktadır. Son 5 yıldır dünyada yolsuzluk notu en çok düşen ülkeler arasında bulunan Türkiye’nin demokrasi yerine melez rejimler arasında anılmaya başlaması ülkemiz için bir sinyal niteliğindedir.”
