Uzmanlar, AKP’nin sosyal medya düzenlemesine ilişkin yasa teklifini değerlendirdi.
AKP ve MHP, sosyal medya düzenlemesine ilişkin 9 maddelik yasa teklifini Meclis’e sundu. AKP’nin “hakarete, küfre, medya aracılığıyla yapılan tacizlere son vermeyi amaçlıyoruz” diyerek Meclis’e sunduğu; ancak kamuoyunda yoğun tartışmalara yol açan kanun teklifi ile günlük erişimi 1 milyondan fazla olan sosyal ağ sağlayıcılarının Türkiye’de temsilcilik açmaları, kendilerine yapılan şikâyet başvurularını kısa sürede sonuçlandırmaları, ayrıca 6 aylık sürelerle raporlama yapması isteniyor.
9 MADDELİK KANUN TEKLİFİ: KULLANICILARIN İNTERNET TRAFİĞİ DARALTILACAK
Türkiye’de temsilci belirlemeyen sosyal ağ sağlayıcılarına ise 5 aşamalı bir yaptırım söz konusu olacak. İlk iki aşamada 10 milyon ve 30 milyon lira para cezaları uygulanacak. Üçüncü aşamada üç aylık reklam yasağı öngörülüyor. Bu da yerine getirilmezse yüzde 50 ila 90 oranında bant daraltma cezası verilecek. Bu karar 4 saat içinde uygulanacak.
AKP’NİN SANSÜR YASASI: KULLANICILAR ŞEFFAFLAŞACAK, SORUŞTURMALAR ARTACAK
Müzeyyen Yüce’nin Gazete Duvar’da yer alan haberine göre, sosyal medya düzenlemesine ilişkin yasa teklifini, “AKP’nin sansür yasası” olarak nitelendiren Prof. Dr. Yaman Akdeniz, sistemin tamamen engelleme ve kaldırma üzerinde kurulduğunu savunuyor. Akdeniz, AKP’nin düzenlemede yer alan içeriğin çıkarılması, erişimin engellenmesi ve unutulma hakkı maddeleri ile geriye dönük siyasi geçmişini temizleme çabası içerisinde olduğuna vurgu yaparak, “Yasa teklifi geçerse içerik çıkartma kapsamında zorunlu olarak tüm haberler silinecek ve kaldırılacak. Hükümet geriye doğru kendisini aklayacak ve tüm yolsuzluk ve eleştirel haberleri yok edilecek. Sulh ceza hâkimlikleri eli ile ve diğer resmi makamlar tarafından (BTK vs.) ulaşmak, erişmek ve hatta topluca bu verileri elde etmek kolaylaşacak. Kullanıcılar şeffaflaşacak, soruşturmalar artacak. Türkiye’nin şartlarına uymayan sosyal ağların da internet trafiği yüzde 90 oranında düşürülecek. Yani iktidar, istediği zaman interneti kullanılamaz hale getirebilecek. İnternete müdahale sürekli hale gelecek. Haber sitelerinin hesaplarını istediği zaman askıya aldırabilecek. Sosyal medya platformları düzenlemeyi kategoriksel olarak reddetmeleri ve Türkiye’de yasal temsilcilik açmamaları gerekiyor” diye konuşuyor.
YAMAN AKDENİZ: ALMANYA SOSYAL MEDYASI, TÜRKİYE’DEN FARKLI
AKP’nin hazırladığı düzenlemenin Almanya modeli ile ilgisinin bulunmadığına vurgu yapan Akdeniz, iki ülke arasındaki farklılıkları şu şekilde açıklıyor:
“Türkiye’den mevcut düzende 2019 sonu itibarı ile 408 bin 494 web sitesi, 130.000 URL adresi, 7.000 Twitter hesabı, 40.000 tweet, 10.000 Youtube videosu ve 6 bin 200 Facebook içeriği erişime engellenmiştir. Almanya’daki yapı böyle kısıtlayıcı bir yapının üzerine oturtulmamış. Almanya’dan bugüne kadar ne Twitter, ne Youtube, ne Wikipedia ne de Sendika.org gibi haber sitelerine erişim engellenmiş. Türkiye’de demokratik kurumlar ve hukuk devleti kuralları işlemiyor. Sulh ceza hâkimlikleri karar verirken veya itirazları değerlendirirken yerleşik AYM içtihadını yok sayıyor. Türkiye’de erişimi engelleme kararı bulunan Can Dündar ve Barbaros Şansal gibi hesapları Twitter kaldırmıyor. Ama bu düzenleme ile kaldırmak zorunda kalacak. Bu gibi muhalif hesaplar tehdit altında olacak. Almanya’da bu gibi uygulamaları göremezsiniz.”
‘SOSYAL MEDYA AÇIK CEZAEVİNE DÖNÜŞECEK, YARGILAMALAR ARTACAK’
Alternatif Bilişim Derneği Başkanı Faruk Çayır, MHP’nin de desteklediği yasa teklifini, ‘Açık cezaevi düzenlemesi’ olarak yorumluyor. Sosyal medya şirketlerine, temsilci bulundurma yani kişisel verileri devlet organlarıyla paylaşma zorunluluğu getirileceğine işaret eden Çayır ise, bu durumun sosyal medya yargılama ve soruşturmalarını artıracağına dikkat çekerek şu noktaların altını çiziyor:
“Türkiye’de sosyal medya platformları kullanıcı bilgilerini mahkeme kararlarına rağmen vermeyebiliyor. Bu düzenleme ile anonim hesapların kişi ve IP numarasına ulaşılarak bulunması, hükümete yönelik eleştiri ve haberlere anında müdahale edilerek engellenmesine yol açacak. Bu durumda kişisel verileri devlet organları ile paylaşan sosyal ağlar yüzünden anonimlik hakkı ortadan kalkacağı gibi internette ağ tarafsızlığına da aykırı bir işlem yapılmış olacak. Bu durum uluslararası düzenlemelere aykırılık getirir. Sosyal medyada yapılan bütün paylaşımların içeriği denetlenecek. Yurttaşlar daha fazla gözetime, denetime ve sansüre tabi tutulacak. Günümüzde Cumhurbaşkanına hakaret, Terörle Mücadele kapsamında yurttaşlara ve gazetecilere açılan hukuksuz davalar artacak. Bu düzenleme sosyal medyayı açık cezaevine dönüştürecek. Yargılamalar sosyal medya üzerinden yapılacak.”
‘SOSYAL MEDYA MAĞDURİYETLERİ ORTADAN KALKACAK’
Bilişim Hukuku Derneği Başkanı Kürşat Ergün’e göre ise sosyal medya düzenlemesi ile çok sayıda mağduriyetin önüne geçilebilir. Yurt dışı kaynaklı platformların sosyal medya üzerinden yapılan hakaret, özel hayatın gizliliği ihlalleri gibi paylaşımları mahkeme kararlarına rağmen ‘şirket politikalarına’ uymadığı gerekçesiyle kaldırmadığını hatırlatan Ergün, “Vatandaşlar, kişilerin doğrudan özel hayatına müdahale sayılabilecek paylaşımlar olduğunda yargı mercilerine başvurup içeriğin kaldırılmasını talep ediyor. Twitter tarafından şirket politikasına uymadığı gerekçesiyle yargı kararları çoğu zaman uygulanmıyor. Sosyal medya kullanıcısı olsun olmasın binlerce kişi telafisi imkansız mağduriyetler ile karşılaşıyor. Türkiye’de bu sosyal ağların temsilcilik açması durumunda mahkeme kararları uygulanabilir hale gelecek. Meclis’e sunulan düzenlemede Türkiye’de temsilcilik açtırmaya yönelik yaptırımlar söz konusu. Bu düzenleme mağduriyetlerin giderilmesi açısından önemli olacak” ifadelerine yer veriyor.
