Son iki haftada ekonomik sıkıntılar yaşayan kişilerin kendilerinin ve aile üyelerinin hayatlarını sonlandırma kararı alması ve siyanür kullanması sonucunda 11 kişi hayatını kaybetmişti.
Ölümler hakkındaki tartışmalar siyanür üzerinden ilerlerken, uzmanlar siyanürün Kontrole Tabi Kimyasallar Yönetmeliği’nde yer alması, kontrollü satılması ve internet satışının önlenmesi için ruhsat kısıtlaması yapılması gerektiğini kaydettiler.
Milliyet’ten Cihat Aslan‘ın haberine göre Adli Bilimciler Derneği Başkanı Prof. Dr. Hamit Hancı, siyanürün 26 derecede bile havaya karışabildiği, oda sıcaklığının üzerine çıkınca buharlaşabileceğini hatırlatarak; solunum yolu ağız yolu ve deri yoluyla vücuda karışabileceği konusunda uyarılarda bulundu. Prof Hancı konu hakkında şunları söyledi:
‘YÖNETMELİK KAPSAMINA ALINMASI ÖNEMLİ’
“En tehlikelisi, solunum yoluyla olması. Yiyecek veya deri yoluyla vücuda girerse birkaç saatte öldürüyor. Onun için aynı zamanda kimyasal silah olarak da kullanılıyor. Siyanür kandaki oksijenin hücrelere girişini engelliyor. Maalesef ülkemizde siyanür, ‘Kullanımı Kontrole Tabi Kimyasal Maddeler Hakkında Yönetmelik’te yok. Yönetmeliğin özelliği, dağıtım kanallarının her birinin takip edilmesi. Üretim nerede, nerede satılıyor ve son kullanıcı kim? Yönetmelik hepsinin tespitini istiyor. O zaman daha sıkı kontrol oluyor. Bu yüzden siyanürün yönetmelik kapsamına alınması önemli. Eskiden insanlar gübre alabiliyorlardı. Gübreden bomba yapılabildiği için yönetmeliğe alındı ve şimdi başından sonuna kadar denetimli. Bunun siyanür için de gelmesi gerekiyor. Siyanür sanayide kullanılan bir madde. Sanayi dışı nedenle siyanürü alacak kişi üç nedenle alabilir; intihar, cinayet ve kimyasal silah yapımı. Ayrıca merdivenaltı satış yapan kimya depolarının ve internetin de denetlenmeye ihtiyacı var.”
‘SİYANÜRÜN ALIMI-SATIMI KONUSUNDA SINIRLAMA YOK’
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Başkanı Dr. Ali Uğurlu da, “Siyanür zehirli bir madde. Alım-satımı konusunda sınırlama yok. Elbette sınırlama gerekiyor. ‘Kullanımı Kontrole Tabi Kimyasal Maddeler Hakkında Yönetmelik’te bazı tehlikeli maddeler sınırlandırılmış. Ama bu listede siyanür yok. 3-4 ay öncesine kadar bile internetten çok rahatça satılabiliyordu. Bugün siyanür almak isteyen biri, kimyasal madde satıcılarından bunu rahatlıkla temin edebiliyor. Bu yüzden alım ve satımına sınırlama getirmek gerekiyor. Ayrıca en önemlisi yönetmeliğin listesine almak lazım. Siyanürün belge ile alınması gerekiyor. Eğer bu maddeyi alacak kişi esnafsa, esnaf odasından, sanayici ise sanayi odasından ya da kimya mühendisleri odasından verilen belge ile alabilmeli. Kimyasal madde satan bir dükkana ‘Bu kadar siyanür lazım’ denildiğinde verilmemeli. Ama maalesef veriliyor” ifadelerini kullandı.
‘RUHSATA TABİ OLMALI’
Bilişim uzmanı avukat Gökhan Ahi ise her türlü tehlikeli maddenin internet üzerinden rahatlıkla alınıp satılabildiğini, sadece suç olan ya da belli bir ruhsata bağlı olan maddelerin satışının yasak olduğunu kaydederek sözlerine şu şekilde devam etti:
“Siyanürün ruhsatı yoksa, sınıflandırılması lazım. Sonuç itibariyla siyanür, sadece sanayide kullanılan tehlikeli bir madde. O yüzden internette tüketiciye açık sunulmaması gerekiyor. Bunu engellemek için özel bir ruhsat kısıtlaması gerekiyor. Sadece ruhsatlı alıcılar ve satıcılar gibi. Örneğin, potasyum nitrat bir gübredir ama patlayıcı yapımında kullanılır. Bu maddenin alımı ve satımı ruhsata bağlandı. Şu anda kontrollü satılıyor. Siyanürün de belli bir ruhsata bağlanması lazım.”
NE OLMUŞTU?
15 Kasım’da İstanbul Bakırköy’de biri çocuk 3 kişinin cansız bedeni bulundu. Bakırköy Belediye Başkanı, baba Bahattin Delen’in kendisini zehirlediğini ve Zübeyde Delen ve çocuk Ali Delen’e de solunum yoluyla sirayet ettiğini, anne Zübeyde Delen’in evden çıkmaya çalıştığını aktardı. Evde siyanür bulgusuna rastlanırken, İstanbul Cumhuriyet Savcılığı konu hakkında yaptığı açıklamada baba Bahattin Delen’in internet siteleri üzerinden kayıt dışı ticari işlemler nedeniyle aşırı derecede borçlandığını kaydetti.
9 Kasım’da Antalya’da ikisi çocuk 4 kişilik bir aile evlerinde ölü olarak bulundu. AFAD yaptığı incelemelerde siyanür izine rastladı. Baba, geriye bıraktığı mektupta ekonomik sıkıntılar yaşadığı ve iş bulamadığından bahsetmişti.
Geçen hafta Fatih’te ise 4 kardeş evlerinde ölü olarak bulundu. Evde siyanür bulgusuna rastlandı. Dört kardeşten yalnızca birinin çalıştığı ve kardeşlerin ölümünün ekonomik açıdan yaşadıkları sıkıntılardan
