90 yaşında hayatını kaybeden Prof. Dr. Şerif Mardin farklı dönemlerde kaleme aldığı çok sayıda çalışmayla Türkiye’nin entelektüel hayatında önemli bir yere sahip oldu.
Stanford Üniversitesi Siyasal Bilimler Bölümü mezuniyetinin ardından lisansüstü eğitimini Johns Hopkins Üniversitesi’nde yaptı. Doktorasını Stanford Üniversitesi’nde Hoover Institute’de ‘The young Ottoman Movement: A study in the Evolution of Turkish Political Thought in the Nineteenth Century’ başlıklı tezle aldı. Aynı tezin genişletilmiş halini 1962 yılında Princeton University Press’ten ‘The Genesis of The Young Ottoman Thought’ adıyla bastırdı. Bu konu üzerindeki çalışmalarını 1964 yılında çıkan diğer eseri ‘Jön Türklerin Siyasi Fikirleri: 1895-1908’ (Türkiye İş Bankası Yayınları) ile üst noktaya taşıdı. Bu iki çalışma sonraki dönemlerdeki çalışma alanında belirleyici oldu.
Mardin daha sonraki yıllarda Türk Modernleşmesi problematiğini genişletecek ayrıntılı makale çalışmaları kaleme aldı. 1954-1966 yılları arasında dönemin önemli dergisi olan Forum’da yazarlık yaptı.
BOĞAZİÇİ’NDE KURUCU DEKAN
Ankara Üniversitesi’nde 13 yıl hocalık yaptıktan sonra Boğaziçi Üniversitesi’nde İktisadi İdari Bilimler Fakültesi’nin kurucu Dekanlığını ve Sosyoloji Bölümü Başkanlığı yaptı (1973).
Daha sonra yaklaşık 13 sene Washington’daki American University’de İslam Araştırmaları Merkezi Başkanlığı’nı yürüttü.
Sonra Türkiye’ye dönerek Sabancı Üniversitesi’nde Tanzimat Dönemi Türk Düşüncesi hakkındaki çalışmalarını geliştirecek bir programın başına döndü. 2011 yılında Emeritus statüsü alan Mardin, ömrünün son günlerine kadar buradaki çalışmalarına devam etti.
Mardin, 1993 yılında ODTÜ Prof. Dr. Mustafa Parlar Eğitim ve Araştırma Vakfı Yılın Bilim Adamı Ödülünü (Prof. Dr. Tekin Dereli ile birlikte) aldı.
1967–1970 yıllarında Türkiye Sosyal Bilimler Derneği (TSBD) kurucu başkanlığı yaptı.
Yine 1994 yılında Yeni Demokrasi Hareketi (YDH) kurucu üyesi olarak geçici bir dönem siyasete girdi. Stanford Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi ve Sabancı Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yapmıştır.
‘MAHALLE BASKISI’ KAVRAMI
Şerif Mardin, 2007 yılında Vatan Gazetesi’nden Ruşen Çakır’la yaptığı bir röportajda ‘mahalle baskısı’ kavramını ilk kez ortaya attı. Bu kavramla, muhafazakarlaşan bir toplum içerisinde, bu muhafazkarlaşmanın baskın hale gelmesi durumunda “dini” bir hayat tarzını benimsemeyenlerin kendilerini dışlanmış hissedeceklerini ve baskın hale gelen muhafazakarların değerlerinin ağırlık kazanabileceğini anlatmaya çalıştı.
Mardinizade ailesine mensup olan ve baba tarafından Betül Mardin ve Arif Mardin’in kuzeni olan Şerif Mardin’in kitaplarından bazıları şöyle:
-Din ve İdeoloji
-İdeoloji
-Bediüzzaman Said Nursi Olayı/Modern Türkiye’de Din ve Toplumsal Değişim
-Jön Türklerin Siyasi Fikirleri 1895-1908
-Siyasal ve Sosyal Bilimler
-Türk Modernleşmesi
-Türkiye’de Din ve Siyaset
-Türkiye’de Toplum ve Siyaset
-Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu
-Religion, Society and Modernity in Turkey”, Syracuse University Press’ten (2006)
