2006-2010 yılları arasında Brezilya’nın fahri konsolosluğunu yapan iş insanı Ethem Sancak, Gölge Diplomatlar araştırması kapsamında bu görevi nasıl üstlendiğini, iki ülke ilişkileri için neler yaptığını anlattı.
İstanbul’da Brezilya konsolosluğunun olmadığı dönemde göreve gelen Sancak, fahri konsolos olması için Brezilya’ya yapılan teklifin Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı’dan geldiğini söyledi.
DW Türkçe’nin Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’nın (ICIJ) desteğiyle katıldığı Gölge Diplomatlar araştırması kapsamında fahri konsolosluk göreviyle ilgili ulaşılan Ethem Sancak, Pelin Ünker ve Serdar Vardar’ın sorularını yanıtladı.
Ethem Sancak’a sorulan sorular ve yanıtları kısaca şöyle:
Bu göreve başladığınızda Brezilya ile ticari ilişkiniz var mıydı?
Hiçbir zaman olmadı. Ben ticari ilişki için yapmadım. Brezilya, Türkiye’ye yaklaşmak istedi “Lula” (dönemin Brezilya Devlet Başkanı) zamanında. Referans olarak beni vermiş. Oradaki çeşitli kuruluşlar bana teklif ettiler. Ben de – o zaman Başbakan’dı – Sayın Cumhurbaşkanımızdan izin aldım. “Yapayım mı?” dedim, “Yap” dedi. Ben de üstlendim. Dört yılda da Türkiye ile Brezilya stratejik ortaklık noktasına kadar geldiler. Brezilya, İran’a karşı ambargoda da Türkiye ile beraber hareket etti. “Lula” Türkiye’ye geldi, gitti. Başarılı bir şekilde iki ülkenin birbirine yakınlaşmasına aracılık ettim. Çok yaklaşınca da biz Sao Paulo’ya, onlar da İstanbul’a resmi konsolosluk atadılar. Benim de görevim bitti.
Peki Brezilya ile ticari ilişkinizin olmamasına ve ülkenin dili olan Portekizce’yi de bilmemenize rağmen neden sizi görevlendirmek istediler?
Ben Brezilya’ya defalarca gitmiştim, hayvancılık işini incelerken. Tarım işine girecektim. Dünyada ette bir numara Brezilya. Tarımlarını inceliyordum. Eski entelektüel birikimimden dolayı da Brezilya’yı biliyordum. Türkiye’de de (dönemin) Sayın Başbakan’la o zaman yakın bir arkadaşlığımız vardı. Onlar da herhalde bu özelliklerimden dolayı temsil görevini bana teklif ettiler. Beni onlara öneren de orada büyük işler yapan Sabancı Holding’in patronu hanımefendi. KORDSA (Sabancı Holding’e ait bir şirket) orada büyük işler yapıyor. “İyi temsil edilmek istiyorsanız. Düzgün bir fahri konsolosunuz olsun” diyerek benim ismimi vermiş Güler Sabancı Hanımefendi. O zamanki Brezilya büyükelçisinin bana söylediği kadarıyla. Sormuşlar, soruşturmuşlar. Bu “hem bir iş adamıdır hem etkindir hem de Başbakan’ın sevdiği yakın arkadaşıdır, size de fayda sağlar” diye. Büyükelçi bana o zaman öyle izah etmişti. (Dönemin) Cumhurbaşkanı Abdullah Bey o da “İyi olur” deyince, Başbakan da “Çok iyi olur” deyince işte görevi üstlendik.
