Türkiye Rusya’dan satın aldığı ancak ABD ve NATO’nun tepkisi nedeniyle aktifleştirmediği S-400 füze savunma sistemini aktifleştirip deneme atışını yapma kararı aldı. Öncelik derecesi ‘Çok Acele’ olan atış testi, 5-16 Ekim arasında Sinop’ta yapılacak.
Turkish Minute‘tan Cevheri Güven’in özel haberine göre Cumhurbaşkanlığı Hava Ulaşım Daire Başkanlığı, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Daire Başkanlığı ve Genelkurmay arasında mutabakata varıldı. Rusya’dan alınan S-400 hava savunma sisteminin 5-16 Ekim 2020 tarihleri arasında Sinop Atış Alanı’nda deneme atışlarıyla test edilmesi için sevkiyatın yapılması kararlaştırıldı. Cumhurbaşkanlığı, sistemin intikali ve test atışında kullanılacak 10 adet BANSHEE Hedef Uçak nakli için izin verdi. 24 Eylül’de alınan karar doğrultusunda planlama, öncelik derecesi ‘çok acele’ koduyla ilgili tüm birimlere iletildi.
Bildirimde şu ifadeler kullanıldı: “S-400 silah sisteminin angajman yeteneği, sisteme ait radarların tespit ve takip yeteneği, muhabere sistemi yetenekleri ile atış ve komut kontrol yeteneklerinin kontrolünün sağlanması amacıyla 5-16 Ekim 2020 tarihleri arasında Sinop Atış Alanı’nda ‘S-400 silah sistemi deneme atışları’nın icra edilmesi planlanmaktadır.”
CUMHURBAŞKANLIĞI İZİN VERDİ
Cumhurbaşkanlığı, Sinop’ta gerçekleştirilecek atış öncesi S-400 radarlarının performansının takip edilmesi için BANSHEE Hedef Uçaklarıyla yapılacak ön atış takip eğitiminin 28 Eylül-2 Ekim 2020 tarihleri arasında Mürted Hava Meydan Komutanlığında icra edilmesine izin verdi.
Mürted Üssü, 15 Temmuz darbe girişiminin merkezi olması nedeniyle yapılacak faaliyetler Cumhurbaşkanlığının sıkı denetimine tabi. Atış eğitimiyle ilgili belgede; eğitim süresince Mürted Üssü’ndeki bir kule görevlisinin belirlenmesi ve her atış eğitim faaliyetinden 2 saat önce Cumhurbaşkanlığından teyit alması gerektiği belirtildi.
SİNOP’A GÖTÜRÜLÜYORLAR
S-400’lerin aktifleştirilip deneme atışı yapılması konusunda Cumhurbaşkanlığının verdiği izne göre; 10 adet BANSHEE hedef uçak, yer kontrol istasyonu ve gerekli duyulan tüm teçhizat 26 Eylül’e kadar Ankara Mürted Hava Meydan Komutanlığında hazır hale getirilecek. Hazırlığın tamamlanmasının ardından S-400 silah sistemleri ile birlikte tüm askeri teçhizat 5 Ekim 2020 tarihinde Sinop Atış Alanı’na intikal ettirilecek.
İntikalin ardından 5-16 Ekim tarihleri arasında Sinop Atış Alanında, S-400 hava savunma sistemiyle 10 Adet BANSHEE hedef uçağa yönelik atış gerçekleştirilecek.
AKTİFLEŞTİRME SONRASI YAPTIRIM GELEBİLİR
Washington, S-400’lerin yeni savaş jetleri F-35’lerin güvenliği açısından büyük bir tehdit olarak görüyor. S-400’lerin NATO sistemleri ile uyumlu olmadığını söyleyen diğer NATO ülkeleri de S-400’lerin Türkiye’de konuşlanmasını hava savunmalarını tehlikeye atacağı görüşünde. Türkiye’nin bu sistemi satın alması Türkiye’nin Batı’dan uzaklaşması olarak da değerlendiriliyor.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, krizle ilgili olarak S-400’lerin sevkiyatından sonra bu sistemin Türkiye’de kurulmamasının bir çözüm olabileceğini söylemişti.
ABD, Türkiye’deki S-400’ler üzerinden F-35 tipi savaş uçakları ile ilgili Rusya’nın casusluk faaliyetlerinde bulunmasından endişe ediyor ve ilk etapta Türkiye’yi F-35 programından çıkardı.
Ancak Sinop’ta yapılacak atışla birlikte S-400’lerin aktive edilmesiyle ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası (CAATSA) yasalarını Türkiye’ye karşı kullanılması gündemde. Yasa, Rus silah sektörü ile ticaret yapan kişi ve kuruluşları hedef alıyor. ABD’de CATSA’ya dayanarak Türkiye’ye karşı bir yaptırım tasarısı hazırlandı. Tasarıda; Gayrimenkul işlemlerinin yasaklanması, ithalat-ihracat izinlerinin sınırlandırılması, döviz üzerinden işlem yapılmasının yasaklanması, ABD mali kuruluşlarından kredi tedarik edilmemesi ve yaptırım kapsamına alınan kişilere vize kısıtlaması gibi toplam 12 maddelik bir yaptırım listesi bulunuyor.
S-400 KRİZİ
Türkiye ile Rusya arasında Uzun Menzilli Bölge Hava ve Füze Savunma Sisteminin S-400’lerle ilk görüşme, 15 Temmuz darbe girişiminden üç ay sonra İstanbul’da gerçekleştirilen Enerji Zirvesi sırasında yapıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin arasında yapılan görüşme sonrası savunma sanayi alanındaki işbirliğine vurgu yapıldı.
S-400 tedarik sözleşmesi 11 Nisan 2017’de imzalandı ancak kamuoyuna açıklanmadı.
Erdoğan 25 Temmuz 2017’deki AKP meclis grup toplantısında iki ülke arasında S-400 sözleşmesinin imzalandığını duyurdu. Türkiye’nin S-400 alım sürecini başlatması başta ABD olmak üzere bazı NATO ülkelerinin tepkisini çekti. ABD, Türkiye’yi yeni nesil F-35 savaş uçağı projesinden çıkardı. ABD Kongresi CATSA yaptırımlarını gündeme aldı.
Rusya, 12 Temmuz 2019’da S-400’leri Türkiye’ye teslim etti.
NATO üyesi Türkiye’nin kendine ait bir hava savunma sistemi şimdiye kadar bulunmuyordu. Ankara’nın talebi üzerine Suriye’den gelebilecek muhtemel tehditlere karşı 2013 yılında Gaziantep, Kahramanmaraş ve Adana’ya NATO’ya ait Patriot hava savunma sistemleri konuşlandırılmıştı. ABD, Almanya ve Hollanda’ya ait Patriotlar görev süreleri sona erdikten sonra ülkelerine geri döndü. Türkiye ile ABD, Patriot alımında anlaşamayınca Türkiye Rusya’dan S-400 savunma sistemi almayı kararlaştırdı. Erdoğan yönetimin S-400 tercihinin Rusya ile ilişkilerini NATO’ya karşı derinleştirme stratejisi olduğu belirtiliyor.
