Rus muhalif Aleksey Navalni’nin cezaevinde hayatını kaybettiğini duyurulmasının ardından ABD ve Avrupa ülkelerinden peş peşe açıklamalar geldi. AB Konseyi Başkanı Michel, Birliğin Navalni’nin ölümünden Moskova’yı sorumlu tuttuğunu açıkladı. ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, ABD’nin ölümü doğrulamak için çalıştığını belirterek, bunun Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in acımasızlığının bir başka işareti olacağını söyledi.
Rus muhalif lider Aleksey Navalni’nin cezaevinde öldüğünün açıklanması sonrası, Beyaz Saray, NATO ve Avrupa Birliği’nden açıklamalar geliyor.
ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, ABD’nin ölümü doğrulamak için çalıştığını belirterek, bunun Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in acımasızlığının bir başka işareti olacağını söyledi. Münih Güvenlik Konferansı’ndaki konuşmasının başında açıklama yapan Harris, “Açık olalım. Rusya sorumludur. Bu konuda daha sonra söyleyeceklerimiz olacak” dedi.
VOA News’in altardığına göre ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Navalni’nin ölüm haberinin doğru olması durumunda bunun Rusya’nın “zayıflığını ve çürümüşlüğünü” ortaya koyacağını söyledi. Blinken, Münih’te yaptığı açıklamada “Her şeyden önce, eğer bu haberler doğruysa, kalplerimiz eşi ve ailesiyle birlikte. Bunun ötesinde, bir Rus hapishanesinde ölümü ve kendisine duyulan saplantı ve korku, Putin’in inşa ettiği sistemdeki zayıflık ve çürümenin altını çiziyor. Bunun sorumlusu Rusya’dır” şeklinde konuştu.Blinken, “Aleksey Navalni konusunda endişe duyan diğer pek çok ülkeyle de konuşacağız, özellikle de bu haberler doğru çıkarsa” dedi.
KORKUNÇ BİR TRAJEDİ
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan da Ulusal Kamu Radyosu NPR’a verdiği söyleşide, ABD’nin Navalni’nin ölmüş olduğuna ilişkin haberi doğrulatmaya çalıştığını söyledi. Sullivan, ”Eğer doğrulanırsa bu, korkunç bir trajedi” dedi.
Navalni’nin ölümüyle ilgili haberler karşısında “derinden üzüntü ve rahatsızlık duyduğunu” belirten NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “Tüm gerçekleri ortaya koymamız ve Rusya’nın ölüm koşullarıyla ilgili tüm ciddi sorulara yanıt vermesi gerekiyor” dedi.
AB SADECE RUS REJİMİNİ SORUMLU TUTUYOR
Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Charles Michel tepkisini X üzerinden göstererek, “Aleksey Navalni özgürlük ve demokrasi değerleri için mücadele etti. İdealleri uğruna en büyük fedakarlığı yaptı. AB, bu trajik ölümden yalnızca Rus rejimini sorumlu tutmaktadır” şeklinde paylaşım yaptı.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de “Aleksey Navalni’nin ölüm haberi karşısında derin bir rahatsızlık ve üzüntü duyuyorum. Putin kendi halkının muhalefetinden başka bir şeyden korkmaz. Putin ve rejiminin ne olduğunun acı bir hatırlatıcısı. Otokrasiye karşı durmaya cesaret edenlerin özgürlük ve güvenliğini korumak için mücadelemizde birleşelim” dedi.
ALMANYA BAŞBAKANI: ÖLDÜRÜLDÜ
Berlin’de Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’yi ağırlayan Almanya Başbakanı Olaf Scholz da “Benim için çok açık; öldürüldü. Tıpkı bu tek kişi (Putin) yüzünden işkenceyle öldürülen binlerce kişi gibi” derken, Navalni’nin cesareti nedeniyle öldürüldüğünü savundu.
Zelenski de, “Putin kimin öldüğünü umursamıyor. Önemli olan kendi pozisyonuna bir şey olmaması, İşte bu yüzden Putin her şeyini kaybetmeli. Kaybetmeli ve sonra da işlediği suçlardan sorumlu tutulmalı” dedi.
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, sosyal medya platformu X paylaşımında, ”Bu çok kötü bir haber. Rus demokrasisinin en ateşli savunucusu olan Aleksey Navalni, hayatı boyunca olağanüstü bir cesaret sergiledi” ifadesini kullandı.
Fransa Dışişleri Bakanı Stephane Sejourne da X mesajında, “Aleksey Navalni baskı sistemine karşı direnişinin bedelini hayatıyla ödedi. Bir ceza kolonisindeki ölümü bize Vladimir Putin rejiminin gerçekliğini hatırlatıyor. Ailesine, sevenlerine ve Rus halkına Fransa olarak başsağlığı diliyoruz” dedi.
RUS REJİMİNİN ACIMASIZLIĞINI GÖSTERİYOR
İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström de “Aleksey Navalni hakkında korkunç haberler… Rus hapishanesinde öldüğü haberi doğruysa bu, Putin rejiminin işlediği bir başka korkunç suçu temsil etmektedir. Navalni’ye yönelik acımasızlık, otoriterliğe karşı mücadeleye devam etmenin neden gerekli olduğunu bir kez daha göstermektedir” mesajını verdi.
Hollanda Başbakanı Mark Rutte ise Navalni’nin ölümünün “Rus rejiminin eşi benzeri görülmemiş acımasızlığını gözler önüne serdiğini” belirtti.
Rutte, “Navalni demokratik değerler için ve yolsuzluğa karşı mücadele etti. En ağır ve insanlık dışı koşullar altında tutulurken mücadelesinin bedelini ölümle ödemek zorunda kaldı. Ailesine, sevenlerine ve onunla birlikte Rusya’da değişim için mücadele eden herkese güç diliyorum” ifadelerini kullandı.
Belçika Başbakanı Aleksander de Croo da X mesajında, “Navalni’nin trajik ölümü, Ukrayna’yı neden desteklemeye devam edeceğimizin bir kez daha altını çiziyor. Rusya Ukrayna’da galip gelemeyecek. Düşüncelerimiz Navalni’nin ailesi, arkadaşları ve tüm cesur Rus siyasi mahkumlarla birlikte” dedi.
KREMLİN TARAFINDAN VAHŞİCE KATLEDİLDİ
Letonya Cumhurbaşkanı Edgars Rinkevics de “Bir siyasetçi olarak Aleksey Navalni hakkındaki düşünceleriniz ne olursa olsun, kendisi Kremlin tarafından vahşice katledilmiştir. Bu bir gerçektir ve Rusya’nın mevcut rejiminin gerçek doğası hakkında bilinmesi gereken bir durumdur. Ailesine ve arkadaşlarına başsağlığı diliyorum” şeklinde bir paylaşım yaptı.
Çek Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Jan Lipavski de tepkisini, “Rusya dış politikasında olduğu gibi vatandaşlarına da aynı şekilde davranmaya devam ediyor. Nemtsov ya da şimdi Navalni gibi daha iyi bir gelecek hayal eden insanları öldüren vahşi bir devlete dönüştü. Putin’e karşı durdukları için hapsedildiler ve işkenceyle öldürüldüler. Huzur içinde uyu” şeklinde dile getirdi.
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) Başkanı Theodoros Rousopoulos da yaptığı yazılı açıklamada, “Onu zehirlemeye teşebbüs eden, yasadışı bir şekilde hapseden ve sistematik olarak korkunç ve insanlık dışı muameleye maruz bırakan Rus devletinin ölümünden tam sorumluluk taşıdığına dair çok az şüphe vardır. Bu olay, Rus rejimi tarafından halihazırda işlenmiş olan tüm suçlara eklendi” dedi.
Putin’e karşı muhalefette sembol isimler arasında yer alan Navalni’nin geçen yıl Aralık ayında nakledildiği kutup bölgesindeki cezaevinin yönetiminden yapılan açıklamada, 47 yaşındaki Navalni’nin öldüğü duyurulmuştu. Söz konusu açıklamada, ölüm sebebinin araştırıldığı da aktarılmıştı. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Putin’in Navalni’nin ölümünden haberdar olduğunu belirtmekle yetinirken, söz konusu habere ilişkin başka bir detay vermedi. Navalni’nin ekibi ise henüz muhalif liderin ölümüne ilişkin henüz doğrudan bir teyit alamadıklarını kaydetti.
2018 Başkanlık seçimlerinde aday olan Navalni, Rusya’nın dört bir yanında kampanya konuşmaları yapmış ve Kremlin’I zora sokan yolsuzluk araştırmaları yayımlamıştı. Putin’e karşı en güçlü muhalif isim haline gelen Navalni, 2020 yılı Ağustos ayında sinir gazıyla zehirlenmiş ve tedavi için Almanya’ya gitmişti. Navalni, 2021 yılında ülkesine dönmeye karar vermiş ve bu kararı muhalif çevrelerden takdir toplamıştı. Navalni ülkesine dönüşü sonrasında 2021 yılı Ocak ayında tutuklanmış ve 2014 yılındaki başka bir yolsuzluk davasından kalma şartlı tahliye kurallarını ihlal ettiği gerekçesiyle 2,5 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.
Rus muhalif lider, geçen yıl Ağustos ayında “aşırıcılık” suçlamasıyla 19 yıl daha hapis cezasına çarptırılmıştı. Navalni’nin nakledildiği ceza kolonisine, genellikle müebbet hapis cezasına çarptırılanlar ile çok tehlikeli olarak değerlendirilen mahkumlar gönderiliyordu.