Adalet Bakanlığı’nın hâkim ve savcılar için başlattığı “hedef süre” uygulaması, performansı artırma beklentisiyle yapılsa da tam tersi bir etkiye yol açtı. Bir savcı, bir dosya için en fazla 1 saat 12 dakika vakit ayırabiliyor. Bir hâkim de bir yılda bir dosyaya ancak 2 saat 12 dakika bakabiliyor.
Adalet Bakanlığı’nca hakim ve savcılara yönelik getirdiği “hedef süre” adlı performans uygulaması, “şipşak yargılamaların” önünü açtı. Bir savcı, bir dosyaya en fazla 1 saat 12 dakika bakabiliyor. Bir hâkim ise bir yılda bir dosyaya ancak 2 saat 12 dakika ayırabiliyor.
CHP Milletvekili Sevda Erdan Kılıç, Adalet Bakanlığı’nca hâkim ve savcılara getirilen performans uygulamasını inceledi. Bulgularını Birgün gazetesi ile paylaşan Kılıç’ın çalışmasına göre, 2022’de savcı başına toplam bin 543 dosya düştü. 2023 yılında ise bu sayı bin 580’e yükseldi. Kılıç, bir savcının günlük mesaisine toplam yedi dosyanın tanımlandığını söyledi. Veriler, bir savcının her bir dosya için yalnızca 1 saat 12 dakika ayırabildiğini gösterdi.
2023 yılında hakim başına düşen dosya sayısı ise 835 oldu. Bir hâkimin bir yılda bir dosyaya ancak 2 saat 12 dakika ayırabildiği hesaplandı. CHP Milletvekili Sevda Erdan Kılıç, “Yalnızca 2 saat 12 dakika ayrılabilen bir dosyadan adalet dağıtabilmesi mümkün mü?” diye sordu.
Hâkim ve savcıların üzerindeki dosya yükünün Adalet Bakanlığı’nca, “Makul sürede yargılama hakkının güçlendirilmesi” olarak açıklandığını söyleyen Kılıç, şu değerlendirmeyi yaptı: “Ancak bu hedef de tutmuyor. Hedefin tutmadığını sadece biz söylemiyoruz, Anayasa Mahkemesi söylüyor. Anayasa Mahkemesi, makul sürede yargılama yapılmadığı iddiasıyla gerçekleştirilen tam 55 bin başvuruda ihlal kararı verdi. Makul süre adil yargılanma hakkının temelidir. Savcının bir dosyaya bir saat bakmasıyla belki süreyi tutturmayı düşünebilirsiniz ama bu sürede adil bir yargılamanın yapılabileceğine kimseyi inandıramazsınız.”
Bakanlığın 2022 Yılı Faaliyet Raporu da hâkim ve savcıların işyükünün arttığını ortaya koymuştu. Rapora göre önceki dönemde 672 olan hâkim başına düşen dosya sayısı geçen yıl 621 olarak belirlendi. Buna karşın yılsonunda hâkim başına dosya sayısı 785’e yükseldi. Benzer bir durum savcı başına dosya sayısında da oldu.
Önceki dönem bin 409 olan savcı başına düşen dosya sayısının bin 313’e düşürülmesi hedeflenirken bin 543’e yükseldi. 100 bin kişi başına düşen hâkim ve savcı sayısında da azalma hedeflenmesine rağmen artış gerçekleşti. Bin 500 yeni hâkim ve savcı atamayı hedefleyen bakanlık sadece bin 35 yeni atama yaptı.