Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) İstanbul Şubesi, Bitlis merkeze bağlı Oleka Jor (Yukarı Ölek) köyünde bulunan Garzan Mezarlığı’nın yıkılarak, 300’ün üzerinde cenazeden en az 265’inin İstanbul’da bulunan Kilyos Mezarlığı’ndaki kaldırıma gömülmesiyle ilgili dosyayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) taşıdı.

JINNEWS’in geçtiği habere göre daha önce aileler avukatları aracılığıyla İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na “Kişinin hatırasına hakaret” ile “İşkence ve eziyet” suçlarından dolayı suç duyurusunda bulunmuş fakat savcılık soruşturma izni vermemişti. Avukatların, “Memurlar hakkında soruşturma izni verilmemesi” ve “İşlemin iptali” için dava açılma talebi de reddedilmişti.

AYM DE REDDETTİ 


Bunun üzerine bir aile “Adil yargılanma hakkı” ve “Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiği”ni belirterek Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) bireysel başvuruda bulundu. ÖHD’li avukatlar da adil yargılanma hakkı kapsamında “Hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiğini” kaydederek 2021 yılının Nisan ayında AYM’ye başvuruda bulundu.

Aile ve ÖHD’li avukatların başvurusunu değerlendiren AYM, iki başvuruyu da kabul edilemez bularak reddetti. AYM, ailenin başvurusunu konu bakımından yetkisizlik iddiasıyla, avukatlarınkini de başvuru yollarının tüketilmediği ve suçtan zarar gören birincil taraf olmadığını öne sürerek “kabul edilemez” olarak gördü.

AYM’nin ret kararında şu ifadeler yer aldı: “Başvuruya konu olayda, müdahale iddiası nedeniyle yalnızca cezalandırma talebinde bulunulmuş olup tazminat yoluna gidilmediği anlaşılmaktadır. Açıklanan gerekçelerle, diğer kabul edilebilirlik şartları incelenmeksizin, ikinci başvurucu olan Özgürlük İçin Hukukçular Derneği’nin şikayeti yönünde adil yargılanma hakkı kapsamında hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasının kişi bakımından yetkisizlik, birinci başvurucu şikayeti yönünden adil yargılanma hakkı kapsamında hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasının konu bakımından yetkisizlik, özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiği iddiasının başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna…”

AİHM’E TAŞINDI

AYM’nin ret kararından sonra ÖHD’li avukatlar aileler adına, iç hukuk yollarının tüketilmesi nedeniyle dosyayı AİHM’e taşıdı. AİHM’e yapılan başvuruda, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS), 8’inci maddesinde yer alan “Özel ve aile hayatına saygı hakkı”na atıfta bulunuldu. Başvuruda ayrıca AİHS’in 13’üncü maddede düzenlenen “etkin soruşturma yapılmaması” haklarının ihlali ile AİHS 6/1 ve AİHS 8/1 maddelerinin ihlali ile birlikte etkin soruşturma yapılmaması yönünden başvuru yaptı.