Koronavirüs salgını sonrası cezaevlerindeki tedbirler hak savunucularının gündeminde. Hasta tutukluların derhal salıverilmesi, af ve ceza indiriminin gündeme gelmesi çağrısı yapıldı.
Adalet Bakanlığının virüse karşı cezaevlerinde alınan tedbirlere ilişkin açıklaması yetersiz bulundu. HDP Milletvekili, Meclis İnsan Hakları Komisyonu Üyesi Ömer Faruk Gergerlioğlu, “Koronavirüs cezaevlerine girerse kırar geçer. Çocuklu anneler, hamile kadınlar, lohusa kadınlar, yaşlı ve hasta mahpuslar var. Bu kişilerin çoğu siyasi tutsak olarak içeride bulunuyorlar. Genel af, ceza indiriminin gündeme gelmesi gerekiyor. Bizim tekliflerimiz var, en azından bir yıl infaz ertelemesi olsun. Çünkü bunun hesabını kimse veremez” uyarılarında bulundu.
Ankara Tabip Odası (ATO) Genel Sekreteri Ali Karakoç ise, yaşlı ve kronik hastalıkları bulunan tutukluların risk grubunda olduğunu belirterek, “Cezaevi kapasitesi 2015’ten sonra hayli arttı. Bu başlı başına insani bir ortamın olmadığının göstergesi. Bulaşıcı hastalıklar bu ve benzeri ortamlarda daha fazla risk teşkil eder” uyarısında bulundu. .
TUTUKLULAR YAKINLARIYLA GÖRÜŞMELİ
Adalet Bakanlığı’nın açıkladığı tedbirler içerisinde görüşlerin kısıtlanması ve telefon görüşme sürelerinin uzatılmasına değinen Karakoç, “Cezaevi girişlerinde gerekli kontroller yapılır, tespitleri pozitif olan hiç kimse içeri alınmaz, onun dışında şüphesi olmayan kişilerin yakınlarıyla görüşmesi gerekiyor” dedi.
DUŞ ALACAK SUYA BİLE ULAŞAMIYOR
Mezapotamya Haber Ajansı’na konuşarak koronavirüse karşı kişisel hijyenin önemine dikkat çeken Karakoç, “Ama tutuklular istediği zaman duş alacak suya bile ulaşamıyor. Tutuklular sınırlı zamanlarda banyo yapabiliyor. Bir an önce bunun önüne geçilmeli. Tutukluların sağlığı ve güvenliği devletin koruması altındaysa gereği yapılmalıdır. Hijyen için gerekli malzemeler cezaevinde bulunan kişilere ücretsiz dağıtılmalı, hükümlü ve tutuklular gidip kendileri kantinlerden almamalı. Cezaevlerinde çok dar alanlar mevcut ve tutuklular buralarda tutuluyor. Düzenli havalandırma yapılmalı, hükümlü ve tutukluların havalandırmaya çıkması bu dönemde çok önemli. Bağışıklık sistemlerinin iyi olması gerekir bunun için de beslenme ihtiyaçları daha iyi hale getirilmek zorundadır” diye belirtti.
CEZAEVİ ÇALIŞANLARI RİSK
Cezaevi görevlilerinin tutuklular açısından risk teşkil ettiğini dile getiren Karakoç, “Çalışanlar sürekli eve gidip geliyor. Onların halk otobüslerini kullanmaması gerekir, özel araçlarla taşınmaları lazım. Mümkün olduğunca toplumdan izole edilmeleri gerekir. Çünkü bu virüsü cezaevlerine taşıyacak kişilerin başında bu çalışanlar geliyor” diye konuştu.
BAZI CEZAEVLERİNDE UYUZ SALGINI VAR
HDP Milletvekili ve Meclis İnsan Haklarını İnceleme Komisyon üyesi Ömer Faruk Gergerlioğlu, normal koşullarda cezaevlerinde durumun çok kötü olduğunu belirtti. Koronavirüs nedeniyle en büyük sıkıntının hissedileceği yerlerin başında cezaevlerinin geldiğini kaydeden Gergerlioğlu, cezaevindeki insanların ve yakınlarının büyük bir tedirginlik içinde olduğunu söyledi. Gergerlioğlu, cezaevindeki koşullara dair şunları söyledi: “Kapasite fazlalığı var. Cezaevlerinde kalabalıktan dolayı yaşam son derece sıkıntılı. 15 kişilik koğuşlarda 40 kişinin kaldığı oluyor. Kadınlar açısından büyük sıkıntı oluyor. 8-10 kişilik bir yerde 21 kişi kalabiliyor. İnsani büyük sıkıntılar oluşturuyor. İaşe sıkıntıları var. Kalabalıktan dolayı iki kişilik yemeği 6 kişiye verdikleri oluyor. Ve bu da insanların bağışıklık sisteminde önemli düşüşlere yol açıyor. Koronavirüs salgınında bağışıklık sistemi düşük olanlar büyük risk altında. Son aylarda bazı cezaevlerinde uyuz salgını oldu. Koronavirüs cezaevlerine eğer girerse kırar geçer. Çünkü sağlık sevklerinde büyük sorunlar var. İnsanlar revire çıkmada bile büyük sorunlar yaşıyor, doktor yetersizliği var.”
CEZAEVLERİNDE TEST YAPILMIYOR
Cezaevlerinde geç sevkten dolayı geç teşhis edilen hastalıklar ve buna bağlı ölümlerin yaşandığını belirten Gergerlioğlu, başka ülkelerde virüsten dolayı tahliyelerin olduğunu hatırlattı. Türkiye’de bu yönlü adımların atılmadığına işaret eden Gergerlioğlu, herhangi bir koronavirüs şüphesinde acilen testlerin ve sevklerin yapılması koşullarının cezaevlerinde olmadığını belirtti. Gergerlioğlu, “Zaten cezaevi dışındaki insanlar bile bu konuda yetersiz bir hizmet alıyor. Türkiye’de vakaların çok olmadığı söyleniyor. Cezaevleri böyle bir hizmetten yararlanamıyor. Çünkü normal sağlık hizmetlerini alamıyorken, koronavirüs testinden faydalanmaları mümkün değil. Şu anda test yapıldığını duymadım. Zaten bu konuda önemli gecikmeler oluyor” dedi.
GENEL AF GÜNDEME GELMELİ
Ziyaret yasağının yetersiz bir önlem olduğunu ve gereken önlemlerin alınmadığını belirten Gergerlioğlu, alınması gereken önlemlere dair şunları söyledi: “Cezaevlerine bu bulaşmaz demek son derece cahilce bir yaklaşım. Eğer ki bulaştığı zaman salgın bir şekilde koğuşlarda korumasız durumdaki insanlar bu hastalıktan yoğun bir şekilde etkilenebilir. Çocuklu anneler, hamile kadınlar, lohusa kadınlar, yaşlı ve hasta mahpuslar var. Biz biliyoruz ki bu kişilerin çoğu siyasi tutsak olarak içeride bulunuyorlar. Genel af, ceza indiriminin gündeme gelmesi gerekiyor. Bizim tekliflerimiz var, en azından bir yıl infaz ertelemesi olsun. Çünkü bunun hesabını kimse veremez. En azından tutuklu yargılananların tutuksuz yargılanması gerekiyor, her kişi için gerekli ki burada öncelikli olan riski gruplarıdır. Önemli bir tahliye sürecinin olması gerekiyor.”
KOMİSYONA ÇAĞRI
Türkiye’de testlerin yeterli yapılmadığını belirten Gergerlioğlu, teşhis ve tespitlerde eksikliklerin olduğunu söyledi. Gergerlioğlu, Meclis İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’nun acilen cezaevlerine gitmesi ve koronavirüs açısından inceleme yapması çağrısında bulundu.
