Bolu’da her yıl on binlerce kişiyi ağırlayan Kartalkaya Kayak Merkezi’ndeki Grand Kartal Otel yangınında 76 kişi hayatını kaybetti, onlarca kişi yaralandı.
Bu, Türkiye tarihinde kayıtlara geçen en ölümcül otel yangınlarından biri oldu.
Uzmanlar yangın koruma sistemlerinin çalıştığı bir otelde can kaybının bu kadar yüksek olmasının beklenemeyeceği yorumunu yaptı.
Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir
Grand Kartal Oteldeki yangından sağ kalan bazı kişiler alarm duymadıklarını söyledi.
Otelde yangın söndürme sistemleri ile ilgili yetersizlikler olduğu iddiaları da ortaya atıldı.
BBC Türkçe bu iddialarla ilgili otelin yöneticilerine ulaşmaya çalıştı ancak yanıt alamadı.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy otelin “itfaiye tarafından verilmiş” yangın yeterlilik belgesinin olduğunu söyledi.
Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan ise bunu reddetti.
Olayla ilgili başlatılan soruşturma kapsamında otelin işletme sahibi dahil dokuz kişi gözaltına alındı.
Yangında can kayıpları nasıl önleniyor?
Uzmanlara göre Kartalkaya yangınında bu kadar çok kişinin hayatını kaybetmesi olağan dışı bir durum.
Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şevket Özgür Atayılmaz, “Yangın çıkacaktır ama bu tarz bir binada bu kadar çok insanın vefat etmesini beklemeyiz” diyor.
Yangın tesisatı ile ilgili çalışmaları bulunan Atayılmaz, “Yapı yangına göre doğru dizayn edilse, kaçış yolları olsa, dumanın tahliyesi doğru yapılabilse, yangını can kaybı olmadan atlatmak mümkün” diyor.
Uzmanlara göre yangın sistemlerinin tam çalıştığı bir tesiste, yangın detektörlerinin saniyeler içinde yangını algılaması ve yangın kontrol paneline uyarı göndermesi bekleniyor.
Türkiye Yangından Korunma ve Eğitim Vakfı (TÜYAK) Başkanı Dr. Kazım Beceren, “İyi bir işletmede bu panelin başında 7 gün 24 saat birinin bulunması gerekir” diyor.
‘Böyle bir tesis ideal şartlarda 15-30 dakikada boşaltılabilir’
Dr. Beceren’e göre ilk alarmın ardından olası bir yanlış alarm ihtimalini değerlendirmek üzere bu kişinin, alarm verilen noktayı kontrol etmesi bekleniyor.
Yanlış bir alarm olduğuna dair bir giriş yapılmaması ya da ikinci bir detektörün uyarı iletmesi halinde, normal şartlarda tüm binada yangın alarmları devreye giriyor.
Doğru kurulan bir sistemde, duyma engelliler için flaşörler ya da uyuyanlar için sesli özel uyarıcılar çalışırken anonslar insanları en yakın yangın çıkışlarına yönlendiriyor.
Yangınların çok hızlı büyüyebildiğini hatırlatan uzmanlar, su püskürten yağmurlama sisteminin devreye girmesinin erken müdahale için önemini vurguluyor.
Uzmanlar, gece çıkan, elektrik kesintisi ve dumanın etkisiyle etrafı görmenin zorlaştığı durumlar düşünülerek, yangın anons sistemlerinin yedek güç kaynağına bağlı olarak tasarlandığını vurguluyorlar.
Yangından korunma yönetmeliğine göre acil çıkışları yönlendiren işaretlerin ve bu çıkışlara giden yolları gösteren ışıkların elektrik kesilse dahi bir ila üç saat boyunca çalışması gerektiği kaydediliyor.
Dr. Beceren, sistemlerin bir katın tahliyesinin üç dakika alacağı prensibine göre tasarlandığını ve 200’den fazla kişinin kaldığı bir tesisin ideal şartlarda 15 ila 30 dakikada boşaltılabileceğini belirtiyor.
‘Bu yangının itfaiye müdahalesi seviyesine gelmesi sorgulanacak bir meseledir’
TMMOB Bolu İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri Erol Perçin, kullanılan dış cephe elemanların yangına dayanımının yüzde 100 yüksek olması gerektiğini ama, binada bunun olmadığını gördüklerini belirtiyor.
Erçek, yangının büyüyüş biçiminin yangın uyarı, algılama ve söndürme sistemlerinin mevcut olmayabileceğini düşündürdüğü yorumunda bulunuyor.
Dr. Kazım Beceren de “Bir yangına itfaiyenin müdahalesi seviyesine gelmesi sorgulanacak bir meseledir” diyor ve ekliyor:
“Bu boyuta ulaşması yangın sistem ya yok ya da standartlara uygun şekilde tasarlanmamıştır diye düşündürüyor.”
TMMOB, Kartalkaya’daki yangınla ilgili ihmal olasılığına işaret eden bir yazılı değerlendirme yaptı.
TMMOB Bolu İl Koordinasyon Kurulu, bu yatak kapasitesi ve kat sayısındaki yapılarda “otomatik yağmurlama (sprinkler) sistemi zorunluluğu bulunduğuna” işaret etti:
“Otelin internet sitesindeki fotoğraflarda 2008 yılında yapılması gereken otomatik yağmurlama sisteminin yapılmadığı görülmektedir. Bu sistemin yapılmaması nedeniyle yangın hızlıca yayılmış ve can kayıpları yaşanmıştır.”
Denetim sorumluluğu kimde?
Otelin yangın sistemlerinin gerektiği gibi denetlenip denetlenmediği de gündeme geldi.
Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan, otelin bulunduğu alanın Bolu Belediyesi sınırları içinde yer almadığını, yetkinin Turizm Bakanlığı’nda olduğunu savundu.
Özcan, otele son olarak 2007 yılında Bolu Belediyesi tarafından yangına uygun olduğu yönünde bir rapor verildiğini, bu tarihten sonra böyle bir uygulama olmadığını söyledi.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, otelin 2021 ve 2024 yıllarında denetimlerinin yapıldığını ve yangın yeterlilik ruhsatlarının mevcut olduğunu aktardı.
Ersoy, düzenli kontrollerin itfaiye tarafından yapılması gerektiğini söyledi ve “bugüne kadar olumsuz bir durumun görülmediği” bilgisini verdi.
Türkiye Mühendis ve Mimarlar Odası (TMMOB) Bolu İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri Erol Perçin, “mücavir alanda kaldığı için” otelin bakanlığın takibinde olması gerektiğini söyledi.
Mücavir olan resmi kaynaklarda, belediye sınırları dışında kalan ancak imar mevzuatı açısından belediyelerin kontrol ve sorumluluğunda olan alanlar olarak tanımlanıyor.
Denetimlerle ilgili bir diğer önemli noktanın da görece eski yapıların değişen mevzuatlarla uyumluluğunun kontrol edilmesi olduğu belirtiliyor.
Prof. Dr. Şevket Özgür Atayılmaz, “Hoca olarak bu tip vakalarla sıklıkla karşılaşabiliyoruz. Otel, rezidanslar, bakım evleri ya da yuvalar gibi kalabalık yerlerde güncel standartlara uymayan yerlerin çalışmalarını durdurmak gerekiyor” diyor.
‘Yangın kokusunu eşim aldı, alarm çalmadı’
Yangından kurtulanlar ajanslara yaptıkları açıklamalarda alarm çalmadığını söyledi.
Otelin üçüncü katında konakladığını anlatan Atakan Yelkovan, “Yangın kokusunu eşim aldı. Biz kısmen erken indik. Alarm çalmadı… Biz üst kata çıkmaya çalıştık ama çıkamadık, alevler vardı…. İtfaiyenin aşağıdan gelmesi yaklaşık 1-1.5 saat sürdü. Bu sırada dördüncü, beşinci katlar yanıyordu. Üst katlardaki insanlar çığlık çığlığaydı” dedi.
Yangından sağ kurtulan Eylem Şentürk de “Yangın alarmı biz dışarı çıkıncaya kadar hiç çalmadı. Eşim yangın merdivenini bulamadığı için sundurmadan aşağıya atlamak zorunda kaldı. Kurtulduğumuz için çok şanslıyız” dedi.
KAYNAK: BBC TÜRKÇE – MERVE KARA-KAŞKA
